Του Γιώργου Δασκαλόπουλου
Τελευταία ευκαιρία θεωρείται από πολλά κορυφαία τραπεζικά στελέχη το διάστημα μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου για τη διευθέτηση μιας σειράς κόκκινων επιχειρηματικών δανείων το ύψος των οποίων υπερβαίνει τα 2 δις. ευρώ και περιλαμβάνει πολλές «επώνυμες» περιπτώσεις.
Την περίοδο αυτή οι τράπεζες θα καταβάλουν –έστω και μέσω ισχυρών πιέσεων- μια ύστατη προσπάθεια να βρουν «λύσεις» με τους ιδιοκτήτες ώστε τα δάνεια αυτά να μην καταλήξουν να πουληθούν σε funds. Παράλληλα αξιοποιούν και τις προθέσεις της κυβέρνησης στην ίδια κατεύθυνση, όπως δημόσια φάνηκε στην υπόθεση της Creta Farms, και συνεχίζεται για πολλές άλλες περιπτώσεις.
Ανεξάρτητα από το αν οι υποθέσεις περιλαμβάνονται στη «λίστα» των 170 επιχειρήσεων του Άδωνι Γεωργιάδη, την περίοδο αυτή οι τράπεζες ασκούν τη μέγιστη δυνατή πίεση για να βρουν λύσεις σε περιπτώσεις επιχειρηματικών δανείων που αν δεν διευθετηθούν άμεσα, θα οδηγήσουν τις επιχειρήσεις (μέσω πώλησης των κόκκινων δανείων) σε κάποιο fund.
Μια χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση, είναι της χαλυβουργικής της οικογένειας Αγγελόπουλου με τα δάνεια των 400 εκατ. Ευρώ που έχουν καταστεί μη εξυπηρετούμενα από τα τέλη του 2016. Με τις προσπάθειες «συνεννόησης» με την επιχειρηματική οικογένεια να μην έχουν αποδώσει, δύο από τις πιστώτριες τράπεζες, η Πειραιώς και η Alpha έχουν καταγγείλει τα δάνεια τους και εξετάζουν το επόμενο βήμα που δεν μπορεί να είναι άλλο από την έκδοση διαταγής πληρωμής. Εάν στο περιβάλλον αυτό προστεθεί και η Εθνική (που είναι ο κύριος πιστωτής με 250 εκατ. Δανείων) η κατάσταση γίνεται ασφυκτική και αργά η γρήγορα θα φέρει την ιδιοκτησία προ των «ευθυνών» της, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Creta Farms.
Στην κυβέρνηση το κλίμα είναι ιδιαίτερα θετικό για λύσεις με το «μοντέλο Γεωργιάδη». Αφενός δίνει το «σήμα» για τη διάσωση προβληματικών επιχειρήσεων, με δική της «σφραγίδα». Αφετέρου, διαμορφώνει και το τέμπο για την επανεκκίνηση της πραγματικής οικονομίας και την ανάσταση τους επιχειρείν. Και οι τράπεζες όμως αντιμετωπίζουν θετικά τέτοιες πρωτοβουλίες, μια και τις βοηθούν να επιλύσουν επιχειρηματικούς «γόρδιους δεσμούς» που σε αντίθετη περίπτωση θα έμεναν άλυτοι.
Για το επόμενο διάστημα, οι υποθέσεις επιχειρηματικών δανείων που έρχονται σε πρώτο πλάνο προς επίλυση, αφορούν υποθέσεις μεγάλων κόκκινων δανείων, σε επιχειρήσεις που έχουν όμως προοπτική επιβίωσης. Στην περίπτωση αυτή το επικρατέστερο μοντέλο έχει δύο βασικές επιλογές: Είτε οι βασικοί μέτοχοι να «βάλουν το χέρι στην τσέπη» ως ένδειξη καλών προθέσεων για τη διευθέτηση των δανείων τους, είτε να δεχθούν (ενδεχομένως και να βοηθήσουν) την είσοδο στρατηγικού επενδυτή, ώστε να σωθούν οι εταιρείες τους.
Στο πρώτο μοντέλο, κινείται για παράδειγμα η υπόθεση της Χαλυβουργικής με τις τράπεζες να αναμένουν αν (και βέβαια πότε) θα πραγματοποιηθεί η περιβόητη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της τάξης των 70 εκατ. Ευρώ, και η παρουσίαση ενός βιώσιμου business plan, ως κεντρική προϋπόθεση για μια προσπάθεια ρύθμισης των δανείων. Στο δεύτερο μοντέλο κινήθηκε η περίπτωση της Creta Farms, με τους αδελφούς Δομαζάκη, να δέχονται υπό το βάρος των πιέσεων (και της πραγματικότητας) την είσοδο «επιτρόπου» και στρατηγικού επενδυτή.
Βέβαια, όπως ακριβώς διαφαίνεται από την ίδια περίπτωση, το πρώτο βήμα (αν και ως αρχή μπορεί να θεωρηθεί το ..ήμισυ του παντός) δεν εγγυάται και την τελική λύση. Στην περίπτωση της Creta, το ενδιαφέρων πολλών εν δυνάμεις στρατηγικών επενδυτών, είναι πλέον καταγεγραμμένο, με τη διαφορά ότι και αυτοί με τη σειρά τους θέτουν μια σειρά όρων που δεν γίνονται με ευκολία δεκτοί από τις τράπεζες. Όπως εν προκειμένω, ένα σημαντικό «κούρεμα» του δανεισμού.
Οι λίστες
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, οι υποθέσεις των επιχειρηματικών δανείων των 2 δισ. ευρώ, για τις οποίες θα υπάρξει κινητικότητα το προσεχές διάστημα, προέρχονται από διάφορες «πηγές» και αποτελούν την κορυφή του... παγόβουνου των 30 δισ. ευρώ των επιχειρηματικών δανείων. Ορισμένες αφορούν περιπτώσεις που είχαν ενταχθεί στο γνωστό NPL Forum των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, αλλά δεν προχώρησε η επίλυσή τους. Άλλες περιλαμβάνονται στη «λίστα» των 170 του υπουργείου Ανάπτυξης, ενώ άλλες συγκαταλέγονται στην λίστα του SSM με τις 100 επιχειρήσεις για τις οποίες υπάρχει η μεγαλύτερη πίεση «ξεκαθαρίσματος» από πλευράς του εποπτικού μηχανισμού. Κατά τις ίδιες πηγές, κάποιες περιλαμβάνονται και στις τρεις λίστες.
Μετά τα funds...
Σε κάθε περίπτωση, «λύσεις» μπορεί να προκύψουν και μετά το πέρασμα δανείων σε ξένα funds. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Χαλυβουργία της οικογένειας Μάνεση με τα κόκκινα δάνεια των 300 εκατ. Ευρώ. Στην περίπτωση αυτή η Eurobank κινήθηκε γρήγορα βγάζοντας στο σφυρί το δικό της δανειακό πακέτο (τμήμα του συνολικού δανεισμού) το οποίο εξαγόρασε πρόσφατα το fund HIG. Με την κίνηση αυτή το αμερικανικό κεφάλαιο έγινε μέρος της εξίσωσης για την επόμενη μέρα στη Χαλυβουργία, ενώ πλέον αναμένονται οι κινήσεις της πλευράς Μάνεση.
Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση του ομίλου Σαρακάκη, στον κλάδο του αυτοκινήτου, με «προβληματικό» δανεισμό ύψους 220 εκατ. Ευρώ. Η Eurobank, και στην περίπτωση αυτή, μετά από άκαρπες διαπραγματεύσεις μηνών πούλησε το δικό της μερίδιο στο νορβηγικό κεφάλαιο B2Kapital.
Πιο «κοντά» σε λύση, όμως είναι η περίπτωση της Euromedica. Στην περίπτωση του ομίλου διαγνωστικών κέντρων, το αμερικανικό fund Farallon, ειχε κινηθεί από πολλών μηνών, αγοράζοντας δάνεια ονομαστικής αξίας 200 εκατ. Ευρώ του ομίλου και αποσπώντας έτσι το 17,5%. Ωστόσο το πρόβλημα διευθέτησης του δανεισμού παρέμενε. Πρόσφατα, το πέρασμα του ομίλου σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης, η έξωση της οικογένειας Λιακουνάκου και οι διαδικασίες για την πώληση του 47% από τον εκκαθαριστή, αναμένεται να οδηγήσουν την εταιρεία σε μια επόμενη ημέρα με αναδιάρθρωση και ρύθμιση των δανείων. Τη διαφορά στην περίπτωση αυτή διαμορφώνει το γεγονός ότι ο στρατηγικός επενδυτής υπάρχει και δείχνει έντονο ενδιαφέρον.
Σε αντίθεση με τα «αγκάθια», υπάρχουν και οι περιπτώσεις στις οποίες η συνεργασία των ιδιοκτησιών φέρνει αποτελέσματα. Μια τέτοια περίπτωση αφορά την Αλουμύλ, για την οποία οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης του δανεισμού προχώρησαν «ομαλά» με τον όμιλο να κερδίζει την παράταση του standstill agreement με τις τράπεζες και τις τελικές υπογραφές να αναμένονται εντός των προσεχών εβδομάδων.
Σύντομα, επιδιώκεται να κλείσει και η συμφωνία των τραπεζών με τον όμιλο Χαίτογλου (του Μακεδονικού Χαλβά) για την αναδιάρθρωση δανεισμού του. Οι πληροφορίες αναφέρουν πως οι πιστώτριες τράπεζες κινούνται στην επιλογή «λύσης» με τοποθέτηση ειδικού συμβούλου για την εξυγίανση και (ενδεχομένως) στρατηγικού επενδυτή.
