Μόλις πριν δύο μήνες στις 15 Μαΐου, η Κομισιόν προέβλεπε ανάπτυξη για την Ελλάδα 3,5%. Αλλά η ΕΕ αναθεώρησε ανοδικά τις εκτιμήσεις της και προβλέπει τώρα για το 2022, ανάπτυξη 4% της ελληνικής οικονομίας. Αύξηση δηλαδή σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο στην Ευρωζώνη και συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Αυτό, καθώς η αναθεώρηση, έκοψε 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας από την μέση ανάπτυξη του ΑΕΠ της Ευρωζώνης, που προβλέπεται τώρα στο 2,6% από 2,7% προηγουμένως, ενώ στην ΕΕ η εκτίμηση για μέση ανάπτυξη παρέμεινε ως είχε στο 2,7%, με την ελληνική οικονομία να τρέχει ταχύτερα από τους περισσότερους εταίρους της.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί οι ρυθμοί είναι σαφώς πιο αισιόδοξοι από τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος που μόλις πρόσφατα περιέκοψε ελαφρώς τις προβλέψεις της για ανάπτυξη φέτος με ρυθμό 3,2% από 3,6% προηγουμένως. Ενώ συγκριτικά μιλώντας ακόμα πιο συγκρατημένη ήταν η κυβερνητική πρόβλεψη για ανάπτυξη 3,1% όπως υποβλήθηκε στα ευρωπαϊκά όργανα, τον Απρίλιο.
Η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει, ότι ανοδική αναθεώρηση της ανάπτυξης φέτος ουσιαστικά οφείλεται στην ορμή με την οποία συνέχισε να τρέχει η ελληνική οικονομία στο πρώτο τρίμηνο της χρονιάς που υπερέβη τις εκτιμήσεις με ανάπτυξη 7%.
Η ατμομηχανή του τουρισμού και το ισχυρό πρώτο τρίμηνο
Ένας άλλος λόγος που αναφέρεται είναι η ενίσχυση της αγοράς εργασίας αλλά και η μεγάλη ανάκαμψη του τουρισμού. Επίσης σημαντική αιτία για τη θετική αναθεώρηση είναι και η υλοποίηση του εθνικού προγράμματος του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η Κομισιόν αναφέρει ότι παρά την επιτάχυνση του πληθωρισμού φέτος η ιδιωτική κατανάλωση θα έχει τελικά αυξητική τάση λόγω των συσσωρευμένων καταθέσεων των νοικοκυριών στη διάρκεια της πανδημίας και των αυξήσεων που δόθηκαν από την αρχή του χρόνου στον κατώτερο μισθό. Επίσης και στη μείωση της ανεργίας στο διάστημα αυτό.
Θα πρέπει στο σημείο αυτό να σχολιαστεί, ότι η άνοδος του ΑΕΠ (αλλά και του πληθωρισμού) μειώνει το δημόσιο χρέος που λογαριάζεται ως ποσοστό του ΑΕΠ του οποίου η άνοδος είναι από κάθε άποψη σημαντική.
Σημειώνεται επίσης ότι η έκθεση κάνει αν και όχι ευθέως, μια πλάγια αναφορά σε πιθανές αποκλίσεις που μπορεί να προέλθουν από τον τουρισμό. Η ανοδική εκτίμηση για την αύξηση του ΑΕΠ ωστόσο, συμπλέει με αντίστοιχη αναθεώρηση και για τον πληθωρισμό όπου πλέον η Επιτροπή «βλέπει» τον πληθωρισμό στο 8,9% φέτος έναντι πρόβλεψης 6,3% προηγουμένως. Ο πληθωρισμός έχει αναθεωρηθεί σημαντικά σε Ευρωζώνη και ΕΕ συνολικά. Έτσι για την Ευρωζώνη δίνεται πρόβλεψη για μέσο πληθωρισμό φέτος στο 7,6% και για την ΕΕ στο 8,3%.
Τι προβλέπεται για το 2023
Η αναπροσαρμογή μεγεθών για το 2022 που σημειώνεται μάλιστα ότι σε γενικές γραμμές για το σύνολο της Ευρωζώνης και της ΕΕ δεν ήταν θετική, καθώς οι αλλαγές συνοδεύτηκαν κυρίως από άνοδο των εκτιμήσεων για τον πληθωρισμό με περικοπές για την ανάπτυξη, έχει επηρεάσει αντίστοιχα και τις εκτιμήσεις για το 2023.
Για την Ελλάδα η εκτίμηση για το 2023 δίνει και πάλι καλούς ρυθμούς ανάπτυξης αλλά σαφώς πολύ συγκρατημένους με πρόβλεψη για νέα άνοδο του ΑΕΠ στο 2,4% πλέον από 3,1% που προβλεπόταν πριν. Αναθεωρείται επίσης και η εκτίμηση για τον πληθωρισμό όπου προβλέπεται ότι οι ρυθμοί σαφώς θα φρενάρουν, με πρόβλεψη για αύξηση στο 3,5% από 1,9% που είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Για το 2023, η Επιτροπή αναφέρει ότι η αυξανόμενη αβεβαιότητα αναμένεται να μειώσει την προσφορά νέων θέσεων εργασίας και καθώς θα συνοδεύεται από τον υψηλό πληθωρισμό θα περιορίσει τους ανοδικούς ρυθμούς τον επόμενο χρόνο.
Η αλλαγή της νομισματικής πολιτικής και η αύξηση του κόστους χρήματος αναμένεται να επιβραδύνει και τις επενδύσεις παρά τη θετική συμβολή σε αυτόν τον τομέα των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης το οποίο πάντως θα αποτελέσει το σημείο αναφοράς για επενδύσεις και τον επόμενο χρόνο.
Η Επιτροπή χαμηλώνει τις εκτιμήσεις της για τις εξαγωγές λόγω του δυσμενούς διεθνούς περιβάλλοντος, ενώ για την ιδιωτική κατανάλωση εκτιμά πως θα στηριχθεί από τη συνέχιση στη μείωση της ανεργίας αλλά και από τις αυξήσεις των συντάξεων που θα συνδεθούν με την αύξηση του ΑΕΠ και του πληθωρισμού.
Τι προβλέπεται για την Ευρωπαϊκή Ένωση
Στην ανακοίνωσή της για τις Καλοκαιρινές Προβλέψεις η Επιτροπή αναφέρει πως «ο πόλεμος της Ρωσίας χειροτερεύει τις προοπτικές» και «συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την οικονομία της ΕΕ, θέτοντάς τη σε τροχιά χαμηλότερης ανάπτυξης και υψηλότερου πληθωρισμού σε σύγκριση με τις εαρινές προβλέψεις» του Μαΐου.
Σε επίπεδο ΕΕ προβλέπεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 2,7% το 2022 και κατά 1,5% το 2023. Σε επίπεδο Ευρωζώνης αναμένεται άνοδος του ΑΕΠ κατά 2,6% το 2022 και πιο ήπια αύξηση κατά 1,4% το 2023.
Ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός (εναρμονισμένος) εκτιμάται πως θα αναρριχηθεί σε ιστορικά υψηλά το 2022, με άνοδο κατά 7,6% στην Ευρωζώνη και κατά 8,3% στην ΕΕ. Αναμένεται να επιβραδυνθεί το 2023 με άνοδο 4% και 4,6%, αντίστοιχα.
Οι κρίσεις επηρεάζουν την ανάπτυξη και «πολλοί από τους αρνητικούς κινδύνους που περιβάλλουν τις εαρινές προβλέψεις του 2022 έχουν υλοποιηθεί» αναφέρει. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει ασκήσει πρόσθετες ανοδικές πιέσεις στις τιμές της ενέργειας και των βασικών τροφίμων που «τροφοδοτούν σε παγκόσμια κλίμακα τις πληθωριστικές πιέσεις, διαβρώνουν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και πυροδοτούν μια ταχύτερη απόκριση της νομισματικής πολιτικής από ότι αναμενόταν προηγουμένως».
Επιβαρυντικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργούν ακόμα, η συνεχιζόμενη επιβράδυνση της ανάπτυξης στις ΗΠΑ, αλλά και η αυστηρή υγειονομική πολιτική της Κίνας για μηδενικά κρούσματα COVID-19.
Το βασικό σενάριο
Η έκθεση έχει πρόβλεψη για δυσμενές σενάριο ύφεσης. Στο βασικό σενάριο χωρίς περαιτέρω σοκ, εκτιμάται ότι η οικονομία της ΕΕ θα συνεχίσει να αναπτύσσεται μεν αλλά με σημαντικά χαμηλότερο ρυθμό από ότι αναμενόταν στις εαρινές προβλέψεις. Στο ίδιο σενάριο ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί λίγο το 2023.
Περαιτέρω άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη θα μεταφερθεί στους καταναλωτές και μέσω των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να κορυφωθεί στο 8,4% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2022 στην Ευρωζώνη. Μετά θα υποχωρεί σταθερά κάτω από το 3% στο τελευταίο τρίμηνο του 2023.
Το δυσμενές σενάριο της ύφεσης
Όπως αναφέρεται, οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί και εξαρτώνται από τον πόλεμο με το δυσμενές σενάριο να προβλέπει ύφεση. Όπως αναφέρεται, «νέες αυξήσεις των τιμών του φυσικού αερίου θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω τον πληθωρισμό συρρικνώνοντας την ανάπτυξη, μέχρι του σημείου, οι δευτερογενείς επιπτώσεις να αυξήσουν τους «κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Ωστόσο δεν αποκλείεται η πιθανότητα η πρόσφατη τάση μείωσης των τιμών του πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων να προσφέρει ταχύτερη μείωση του πληθωρισμού σε σχέση με ότι εκτιμάται τώρα.
Αν παραμείνει ισχυρή η αγορά εργασίας, αναφέρεται, τότε η ιδιωτική κατανάλωση ίσως αποδειχθεί πιο ανθεκτική στην αύξηση των τιμών, εάν τα νοικοκυριά χρησιμοποιήσουν περισσότερες από τις συσσωρευμένες αποταμιεύσεις τους.
