Του Βασίλη Γεώργα
Για ελάφρυνση πήγε στην Ουάσιγκτον, με βαρύτερο και πολιτικά δύσκολα διαχειρίσιμο πακέτο μέτρων επέστρεψε στην Αθήνα το οικονομικό επιτελείο. Εκεί που η κυβέρνηση ξόρκιζε μέχρι σήμερα το τέταρτο μνημόνιο με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τώρα είναι υποχρεωμένη να αποδεχθεί εν είδει τελεσιγράφου μέτρα 5,4 + 3 δισ. ευρώ, ως βέλτιστη λύση ώστε ελπίζει ότι θα φτάσει στο τέλος αυτής της εβδομάδας σε μια αρχική συμφωνία (staff level agreement) με τα κλιμάκια των δανειστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ και να ξεκλειδώσει μέχρι τέλος Μαΐου την αξιολόγηση.
Αμφίβολη ακόμα και η μελλοντική συζήτηση για το χρέος
Ο μόνος όρος που διεκδικεί πλέον να βάλει στο τραπέζι η ελληνική πλευρά για να αποδεχθεί τα επιπλέον «προληπτικά» μέτρα των 3 - 3,6 δισ. ευρώ, τα οποία θα αποτελέσουν το εισιτήριο συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, είναι να συνδεθεί το συνολικό πακέτο με τη μελλοντική συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους. Ήγουν να υπάρξει ένα μείγμα αναδιάρθρωσης χρέους και πρόσθετων δημοσιονομικών και διαρθρωτικών παρεμβάσεων τα οποία θα εγκριθούν τώρα, αλλά θα ενεργοποιηθούν στην πορεία, ανάλογα με τον βαθμό επίτευξης του στόχου για παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους 6,3 δισ. ευρώ το 2018 (3,5% του ΑΕΠ).
Τίποτα, όμως, δεν βεβαιώνει ότι η Ελλάδα θα κερδίσει τουλάχιστον την ανανέωση της υπόσχεσης συζήτησης για το χρέος από τη στιγμή που το ΔΝΤ παίρνει άκοπα αυτό που θέλει (οιωνεί μέτρα 3,6 δισ. ευρώ, ώστε να καλυφθεί το εκτιμώμενο δημοσιονομικό κενό μεταξύ της εκτίμησης της Ε.Ε και του Ταμείου για το πλεόνασμα του 2018) και ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Wolfgang Schauble, καταφέρνει να πετάξει για λογαριασμό της Ε.Ε. το μπαλάκι της ελάφρυνσης χρέους μακρύτερα, και ουσιαστικά για την περίοδο μετά τις γερμανικές εκλογές του 2017.
Σε σχέση με το νέο πακέτο μέτρων μελλοντικής εφαρμογής, που και το Μαξίμου παραδέχθηκε χθες ότι συζητά ελπίζοντας να κερδίσει την αξιολόγηση με βάση τα συμπεφωνημένα του περσινού Αυγούστου (μέτρα 5,4 δισ. για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ή 6,3 δισ. ευρώ το 2018), είναι πολλά τα ερωτήματα και όχι μόνο αμιγώς οικονομικά.
Προφανώς και θα πρέπει να περιμένει κανείς ότι στην προληπτική συμφωνία με το ΔΝΤ θα φορτωθούν πολλά από τα δύσκολα πολιτικά μέτρα, όπως οι περικοπές στις συντάξεις, τα εργασιακά και ο περιορισμός του των φοροαπαλλαγών, που μετ' επιτάσεως ζητά το ΔΝΤ («πρέπει να μειωθεί η συνταξιοδοτική δαπάνη», «η Ελλάδα έχει εξαιρετικά γενναιόδωρες φοροαπαλλαγές με το 55% να μην πληρώνει φόρους», είπε προχθές ο αναπληρωτής διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Poul Mathias Thomsen), αλλά και ένα διευρυμένο πακέτο ιδιωτικοποιήσεων.
Περιορισμένες αντοχές...
Όμως το ζήτημα της λήψης επιπρόσθετων μέτρων και δη τέτοιου διαρθρωτικού χαρακτήρα είναι πρωτίστως πολιτικό και, σε κάθε περίπτωση, συνδέεται με τις αντοχές του κυβερνητικού σχήματος.
Τις προηγούμενες μέρες και ενόσω βρίσκονταν σε εξέλιξη οι συζητήσεις στην Ουάσιγκτον, εστάλησαν προειδοποιητικά μηνύματα προς το εσωτερικό (Αξιωματική Αντιπολίτευση, κομματικό ακροατήριο ΣΥΡΙΖΑ) και το εξωτερικό (δανειστές) ότι οι αντοχές της κυβέρνησης είναι περιορισμένες και το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων θα μπορούσε να κλονίσει την εύθραυστη κυβερνητική σταθερότητα. Παρότι σενάρια παραίτησης της κυβέρνησης, προκήρυξης πρόωρων εκλογών κλπ διαψεύδονται επισήμως, εντούτοις η κοινή γνώμη έχει αρχίσει πλέον να προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα. Ακόμη και η στοχοποίηση του αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης από τον πρωθυπουργό ως «συνηγόρου του ΔΝΤ» δείχνει να εντάσσεται, σύμφωνα με κάποιες απόψεις, σε αυτό το πλαίσιο.
...και έτσι η διάχυση της ευθύνης και πέραν της κυβέρνησης για να περάσουν από τη Βουλή τα μέτρα μοιάζει σίγουρη
Αν κάτι δείχνει πιο σίγουρο κι από την ίδια τη συμφωνία Ελλάδας – δανειστών, είναι πως τις επόμενες εβδομάδες η ευθύνη της υιοθέτησης ή ψήφισης των μέτρων θα επιχειρηθεί να διαχυθεί με κάθε τρόπο και πέραν της κυβέρνησης, ώστε, όπως συνέβη το περασμένο καλοκαίρι, να περάσουν με την ευρύτερη δυνατή πλειοψηφία από τη Βουλή.
