Της Μαίρης Βενέτη
Το 2019 η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνθηκε στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Κίνα, ενώ χάρη στις έγκαιρες και συντονισμένες επεμβάσεις των Κεντρικών Τραπεζών γλυτώσαμε την ύφεση, παρά το γεγονός ότι η σινοαμερικανική διαμάχη και οι γεωπολιτικές εντάσεις επηρέασαν την επιχειρηματική εμπιστοσύνη και κατ’επέκταση τις επενδύσεις και την ανάπτυξη του εμπορίου.
Όσον αφορά το Brexit, μπορεί η χρονιά που πέρασε να μας πρόσφερε την βεβαιότητα ότι θα υλοποιηθεί, αλλά παρέδωσε την σκυτάλη των όρων του διαζυγίου και του νέου εμπορικού χάρτη της Μ.Βρετανίας στην χρονιά που ήδη διανύουμε. Παρά ταύτα, η αγορά εργασίας και η κατανάλωση παρέμειναν σχετικά υγιείς, αποτελώντας την θετική κληρονομιά της νέας χρονιάς.
Στην βασική υπόθεση της στήλης λοιπόν αναμένουμε ότι οι τάσεις του 2019 θα συνεχιστούν και το 2020, ενώ ταυτόχρονα, την χρονιά αυτή θα μπουν οι βάσεις της δεκαετίας μετασχηματισμού στην οποία έχουμε εισέλθει.
Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ότι θα συνεχιστούν οι τάσεις του 2019 ;
Η ψυχολογία των επενδυτών θα είναι σε γενικές γραμμές θετική, αλλά δεδομένων των παραγόντων ασυνέχειας που εξακολουθούν να υπάρχουν διάχυτοι στο σύστημα, το volatility θα είναι εκ των πραγμάτων αυξημένο.
Αυτό μεταφράζεται στην γλώσσα των διαχειριστών ως εξής: Για την ίδια απόδοση οι επενδυτές θα πρέπει πλέον να αναλαμβάνουν μεγαλύτερο ρίσκο.
Άλλωστε θα πρέπει να έχουμε στο νου μας το γεγονός ότι το 2019 η παγκόσμια οικονομία πιθανότατα να καταγράψει εν τέλει μια αύξηση 2,5% που θα οφείλεται κυρίως στην υπεραπόδοση της αμερικανικής οικονομίας.
Όμως καθώς η αμερικανική ανάπτυξη πλησιάζει στα όρια της, είναι δύσκολο να δούμε τι θα αντικαταστήσει τις ΗΠΑ ως κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας ανάπτυξης εν μέσω εμπορικής και γεωπολιτικής αβεβαιότητας.
Επιπλέον, οι αγορές έχουν σημειώσει τόση ραγδαία άνοδο, ώστε ενδέχεται να βλέπουμε ενίοτε απότομες υποχωρήσεις, ακόμα και για καθαρά τεχνικούς λόγους.
Οι Προεδρικές εκλογές το φθινόπωρο του 2020 από την άλλη, πιθανότατα θα βάλουν στην αναμονή αρκετούς διαχειριστές και επενδυτές, καθώς από την επανεκλογή ή όχι του Ντόναλντ Τραμπ θα εξαρτηθεί η έκβαση μια σειράς θεμάτων, από την εμπορική συμφωνία ΗΠΑ- Κίνας, έως τις αλλαγές στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των μελλοντικών δαπανών για συνταξιοδότηση.
Σε αυτό το περιβάλλον, αλλά με τις Κεντρικές Τράπεζες να έχουν μειώσει τα επιτόκια και να παραμένουν υποστηρικτικές, οι επενδυτές πιθανότατα θα συνεχίσουν να κυνηγούν αποδόσεις στον κόσμο των αγορών.
Όμως οι υψηλές αποτιμήσεις και τα ρίσκα που περιγράψαμε πιο πάνω επιτάσσουν μια διαφορετική επενδυτική κουλτούρα.
Τη φετινή χρονιά λοιπόν θα εστιάσουμε στην ποιότητα και την υψηλή μερισματική απόδοση, στην εσωτερική έκθεση και τις καταναλωτικές δαπάνες, ενώ η δυνατή διαφοροποίηση των χαρτοφυλακίων τόσο σε επίπεδο κλάδων, όσο και σε γεωγραφική διασπορά, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για έναν καλό επιμερισμό των κινδύνων.
Η μέθοδος επιλογής
Σε παγκόσμιο επίπεδο προτιμούμε τις εταιρείες με υψηλότερη κερδοφορία, χαμηλότερη οικονομική μόχλευση και μικρότερη μεταβλητότητα των κερδών σε σχέση με το συνολικό δείκτη.
Δεδομένου ότι εισερχόμαστε σ’έναν πιο προστατευτικό κόσμο, οι εταιρείες που βασίζονται σε εγχώριες και καταναλωτικές δαπάνες, φαίνονται πιο ανθεκτικές από εκείνες που εκτίθενται σε επιχειρηματικές και εμπορικές δαπάνες.
Βλέπετε, ενώ οι καταναλωτές επιβαρύνονται τελικά με το κόστος των υψηλότερων τιμολογίων, εντούτοις οι «μικρές» αποφάσεις τους σχετικά με τις δαπάνες είναι λιγότερο ευάλωτες στη γεωπολιτική αβεβαιότητα από τις δαπάνες των επιχειρηματικών κεφαλαίων.
Ήδη από το 2019 η μεταποίηση υπέστη το κύριο βάρος της επιβράδυνσης του εμπορίου, ενώ οι τομείς των καταναλωτικών δαπανών αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικοί.
Μέσα από αυτό το πρίσμα ,τα υλικά και η πληροφορική είναι για εμάς οι λιγότεροι προτιμώμενοι τομείς παγκοσμίως, ενώ μας ελκύουν τα ισχυρά εμπορικά σήματα με τιμολογιακή δύναμη και οι εταιρείες που είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με τις ανάγκες των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένων φυσικά αυτών της υγείας.
Μεγάλη σημασία δε, δίνουμε στον χρόνο εισόδου.
Δεδομένων των υψηλών αποτιμήσεων, αλλά και εν αναμονή αυξημένου volatility, επιδιώκουμε είσοδο μετά από διορθώσεις και στηρίζουμε το χαρτοφυλάκιο μας με καλές οπισθοφυλακές αντιστάθμισης στις διαχρονικές αξίες των πολύτιμων μετάλλων και των λοιπών επενδυτικών καταφυγίων.
Η γεωγραφική διασπορά
Όσο και φαίνεται περίεργο, το 69% των εσόδων των εταιρειών στις ΗΠΑ, παράγεται στην εγχώρια αγορά. Στην ευρωζώνη το αντίστοιχο ποσοστό ανέρχεται στο 47%.
Επίσης, το 58% των εσόδων των εταιρειών των ΗΠΑ προέρχεται από τον καταναλωτή, έναντι μόλις 36% στην Ευρωζώνη.
Ως εκ τούτου και βάση των άνωθεν ποσοστών που εκπονήθηκαν από την UBS, δίνουμε αυξημένη στάθμιση στις μετοχές των ΗΠΑ.
Αξίζει επίσης να αναδείξουμε το γεγονός ότι οι κινεζικές μετοχές ενδέχεται να φαίνονται ευάλωτες στις εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ, αλλά στην πραγματικότητα οι εισηγμένες εταιρείες της χώρας σύμφωνα με ανάλυση της UBS κατευθύνουν το 86% των πωλήσεων τους στην εγχώρια και ευρύτερη ασιατική αγορά, ενώ ταυτόχρονα οι κινεζικές αρχές τονώνουν την οικονομία τους ως απάντηση στις εμπορικές διαφορές με τις ΗΠΑ.
Επομένως δεν τις αποκλείουμε από ένα χαρτοφυλάκιο όπως δεν αποκλείουμε και τις αγορές του Βιετνάμ, της Μαλαισίας και της Ταυλάνδης, χώρες όπου μετακινούνται οι αλυσίδες εφοδιασμού και ενισχύεται η ζήτηση για υποδομές εκτός Κίνας.
Το αυξανόμενο σχετικό κόστος εργασίας στην Κίνα οδηγεί επίσης σε μετάβαση προς την αγορά της Ινδίας, ενώ ας μην ξεχνάμε ότι οι σταθμίσεις στις αγορές αυτές διαχρονικά θα ανεβαίνουν, μιας και θα διαθέτουν ολοένα και περισσότερο εργατικό δυναμικό σε σχέση με τις ανεπτυγμένες οικονομίες που μαστίζονται από τη δημογραφική γήρανση.
Οι κλάδοι που θα πρωταγωνιστήσουν
Όπως αναφέραμε ήδη, φέτος δίνουμε βαρύτητα στις εταιρείες των ΗΠΑ με αυξημένη μερισματική απόδοση και προσανατολισμό στην εγχώρια κατανάλωση.
Στην Ευρώπη προτιμούμε τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας ,αλλά και τις μετοχές ενέργειας που μέχρι τώρα έχουν πιεστεί εξαιτίας της ανησυχίας για την ισχύ της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Πιο συγκεκριμμένα, δεδομένου του στόχου για μείωση του ενεργειακού αποτυπώματος της Γηραιάς Ηπείρου- και όχι μόνο- οι εταιρείες που επικεντρώνονται στην πράσινη ενέργεια θα μας απασχολήσουν όχι μόνο μέσα στο 2020, αλλά και κατά τη διάρκεια όλης της δεκαετίας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης οι ευρωπαϊκές εταιρείες που εκτίθενται σε δαπάνες που βασίζονται στον καταναλωτή στις αναδυόμενες αγορές.
Εξαιρετικά αγαπημένοι κλάδοι όχι μόνο για το 2020 αλλά και για ολόκληρη τη δεκαετία και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, είναι ο φαρμακευτικός και οι εταιρείες βιοτεχνολογίας και γενετικών θεραπειών, ο οποίες παραμένουν ελκυστικές αν σκεφθεί κανείς τα θεμελιώδη μακροοικονομικά μεγέθη τους.
Οι νέες θεραπείες υπόσχονται την επανάσταση στην παροχή υγειονομικής περίλθαψης σε έναν κόσμο που γερνάει.
Επιπλέον, δεδομένης της δυνατότητας για αξιοσημείωτη ανατίμηση κεφαλαίου, στους κλάδους αυτούς αναμένουμε και τις περισσότερες εξαγορές.
Οι μέτοχοι της Celgene θυμούνται άλλωστε τις συγκινήσεις που έζησαν μετά την πρόταση εξαγοράς της Bristol –Myers Squibb!
Θα πρέπει επίσης να αξιολογήσουμε το γεγονός ότι ο αγώνας δρόμου μεταξύ των Novartis, Merck, Bristol, Roche, AstraZeneca, Gilead ,Pfizer κ.α, συνεπικουρούμενος από εταιρείες του αναδυόμενου κλάδου του Healthtech και της αποθήκευσης των data του γονιδιώματος - Illumina κ.α- θα σηματοδοτήσει στο μέλλον την πρόσβαση ολοένα και περισσότερων ασθενών στην γενετική ενίσχυση του ανοσοποιητικού τους σύστήματος απέναντι στον καρκίνο.
Γι’αυτό άλλωστε θα αφιερώσουμε στους κλάδους αυτούς και τα περισσότερα άρθρα της χρονιάς.
Στις αναδυόμενες αγορές πιστεύουμε ότι ένας ελκυστικός τρόπος για να βελτιωθεί η ποιότητα του χαρτοφυλακίου των μετοχών είναι η επένδυση σε εταιρείες που έχουν υψηλή βαθμολογία σύμφωνα με περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια, αλλά και κριτήρια εταιρικής διακυβέρνησης.
Η οπτική μας γωνία είναι ότι οι αναδυόμενες αγορές αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες προκλήσεις κατά τα προσεχή έτη και έτσι θα δώσουν αναγκαστικά έμφαση σε πόρους όπως το νερό, τα τρόφιμα και την ενέργεια, υιοθετώντας υψηλότερα πρότυπα ESG.
Προτιμούμε λοιπόν τους ηγέτες του δείκτη MSCI EM ESG Leaders , ο οποίος σημειωτέον έχει ήδη ξεπεράσει τον ευρύτερο δείκτη MSCI EM τα τελευταία δώδεκα χρόνια.
Τέλος, ο τομέας της επεξεργασίας νερού έρματος, αλλά και οι τομείς του ψηφιακού μετασχηματισμού θα κερδίσουν στις διορθώσεις την επενδυτική μας προσοχή, ενώ bonus έχουμε δώσει ήδη από το 2019 στον κλάδο της αμυντικής βιομηχανίας.
Σταθερό εισόδημα
Οι αποδόσεις των ομολόγων υποχώρησαν αισθητά μετά το ράλι τιμών στο οποίο επιδόθηκαν τα προηγούμενα χρόνια και για να είμαστε ειλικρινείς διατηρούμε σοβαρές αμφιβολίες για το αν θα κινηθούν πλέον δραματικά χαμηλότερα.
Η προσφορά δε αρνητικού δανεισμού ανέρχεται σε πάνω από 12 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ως εκ τούτου η στάθμιση των ομολόγων στα χαρτοφυλάκια- όσο και αν ξενίζει κάποιους -υποστηρίζουμε ότι θα πρέπει να είναι αισθητά μειωμένη φέτος, μέχρι τουλάχιστον οι τιμές να επιστρέψουν σε πιο αποδεκτά επίπεδα.
Το κομμάτι της στάθμισης που θα χαθεί από τα ομόλογα θα «μετακομίσει» στις μετοχές ποιότητας, δηλαδή υψηλής μερισματικής απόδοσης και κερδοφορίας και χαμηλής οικονομικής μόχλευσης και μεταβλητότητας.
Στην Ευρωζώνη για παράδειγμα, δεδομένου το χάσματος μεταξύ των αποδόσεων των μερισμάτων και τον ομολόγων τα μερίσματα είναι πολύ περισσότερο ελκυστικά .
Το ίδιο συμβαίνει και στην Ελβετία, με τη συνολική απόδοση MSCI CH πέριξ του 3%, έναντι 0% στην καλύτερη περίπτωση για τα ελβετικά ομόλογα.
Στην Ασία οι αποδόσεις των μερισμάτων είναι υψηλότερες από τον ιστορικό μέσο όρο και βλέπουμε περιθώρια αύξησης των μερισμάτων, τη στιγμή που η μερισματική απόδοση των μετοχών είναι υψηλότερη από την απόδοση των κρατικών ομολόγων, ιδίως στη Σιγκαπούρη, το Χονγκ Κονγ, την Ταυλάδη και την Ταιβάν.
Αντίθετα στις ΗΠΑ και τις αναδυόμενες αγορές υπάρχουν περισσότερες ομολογιακές επιλογές.
Πώς θα επιλέξουμε όμως τα ομόλογα που θα απαρτίζουν έστω ένα μικρότερο κομμάτι του χαρτοφυλακίου μας;
Η μέθοδος σκέψης είναι η εξής:
Τα βασικά στοιχεία των εταιρικών πιστώσεων σε ορισμένες εταιρείες υψηλής απόδοσης παρουσιάζουν σαφή σημάδια επιδείνωσης.
Έχουμε λοιπόν τον εξής συνδυασμό: τα υψηλής πιστοληπτικής αξιολόγησης ομόλογα δεν προσφέρουν απόδοση και τα ομόλογα υψηλής απόδοσης δεν προσφέρουν ένα ανεκτό επίπεδο ρίσκου.
Η Moody’s μάλιστα προειδοποίησε ότι τα αμερικανικά ομόλογα υψηλής απόδοσης φαίνεται να είναι ακριβά, καθώς βάση ενός μοντέλου που περιλαμβάνει στοιχεία όπως για παράδειγμα τα αναμενόμενα ποσοστά αθέτησης υποχρεώσεων, η απασχόληση στον ιδιωτικό και τον εθνικό οικονομικό δείκτη της Federal Reserve κ.α, τα spreads θα έπρεπε να κυμαίνονται από 420 μ.β έως 480 μ.β.
Το εν λόγω spread όμως είναι πέριξ των 354 μονάδων βάσης, σύμφωνα με τον δείκτη Intercontinental Exchange, καθώς τα ομόλογα υψηλών αποδόσεων κατέγραψαν το 2019 έντονο ράλι ανόδου, παρά την έλλειψη οποιασδήποτε παρατηρήσιμης ευρείας βάσης επιτάχυνσης τόσο των πωλήσεων, όσο και των εταιρικών κερδών των επιχειρήσεων.
Επομένως, αφαιρώντας τα παραπάνω ομόλογα από τον χάρτη μας, εμφανίζονται πιο ελκυστικά τα ομόλογα στο μεσαίο φάσμα πιστοληπτικής αξιολόγησης.
Θα συμφωνήσουμε επίσης με τις εκτιμήσεις της UBS όσον αφορά τα κρατικά ομόλογα αναδυομένων αγορών σε δολάρια ΗΠΑ -δείκτης EMBIGD- τα οποία παρουσιάζουν μια ετήσια απόδοση πέριξ του 5% και παραμένουν μια πολύ διαφοροποιημένη κατηγορία περουσιακών στοιχείων, με πάνω από 70 χώρες στον δείκτη.
Ένας άλλος τρόπος να βελτιώσει κανείς την ποιότητα του χαρτοφυλακίου σταθερού εισοδήματος είναι να αναζητήσει επιλογές από τον δείκτη των «πράσινων ομολόγων» - GREN- ο οποίος έχει επιτύχει παρεμφερή συνολική απόδοση από τον Μάρτιο του 2014 και μετά με τον παγκόσμιο δείκτη ICE εταιρικής πίστωσης, ενώ έχει μικρότερη έκθεση σε κυκλικούς τομείς και υψηλότερη μέση πιστωτική ποιότητα.
Τέλος μια εναλλακτική διαδρομή στην αγορά υψηλών αποδόσεων είναι η αναζήτηση ομολόγων από τους δείκτες των εταιρειών υψηλής περιβαλλοντικής και κοινωνικής ευθύνης και διακυβέρνησης (ESG).
Εμπορεύματα και Ισοτιμίες
Δεδομένου ότι η αδυναμία ευρύτερης ανάκαμψης της μεταποιητικής και επενδυτικής δραστηριότητας είναι το πιο πιθανό σενάριο για το 2020, ενδεχομένως να έχουμε πλεονάσματα στην αγορά των βιομηχανικών μετάλλων και του πετρελαίου.
Το τελευταίο όμως είναι εξαιρετικά ευαίσθητο στο σοβαρό ενδεχόμενο κλιμάκωσης κατά καιρούς της έντασης στην Μέση Ανατολή.
Επιπλέον η Σαουδική Αραβία χρειάζεται όσο γίνεται υψηλές τιμές πετρελαίου έναντι να έχει το απαραίτητο παράθυρο χρόνου για τον ενεργειακό της μετασχηματισμό προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ως εκ τούτου, όταν οι τιμές πλησιάζουν τα 50-55 δολάρια το βαρελι για το WTI και τα 55-60 δολάρια/ βαρέλι για το Brent, προσφέρουν ευκαιρία για trade ενώ το ίδιο ισχύει σε περίπτωση αδυναμίας του χαλκού ή του αλουμινίου.
Τα πολύτιμα τώρα μέταλλα και ειδικά ο χρυσός, παραμένουν μια σταθερή επιλογή για άλλη μια χρονιά και μάλιστα αυξημένης βαρύτητας, λόγω της γεωπολιτικής αβεβαιότητας που αυξάνει την λάμψη της αντιστάθμισης που προσφέρουν.
Η μεγάλη στήριξη για το χρυσό εντοπίζεται στα 1470 δολάρια/ουγγιά, ενώ τα υψηλά του 2013 εξακολουθούν να παραμένουν μέσα στο κάδρο.
Όσον αφορά τώρα το βασικό ζεύγος του eur/usd, όταν το επενδυτικό κλίμα θα είναι σε γενικές γραμμές θετικό, το αμερικανικό νόμισμα θα τείνει να χαλαρώνει, καθώς οι επενδυτές θα έχουν όρεξη για ανάληψη ρίσκου στα πιο επικίνδυνα περουσιακά στοιχεία που συνήθως δεν αποτιμώνται σε δολάρια.
Όταν όμως θα επιστρέφουν οι ανησυχίες για την παγκόσμια ανάπτυξη ή οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, θα επιστρέφει η δύναμη του.
Κομβικό τεχνικό σημείο για την περαιτέρω ενίσχυση του-άρα ισχυρός σηματωρός της τάσης- είναι το επίπεδο του 1,08, το οποίο θα ανοίξει το κάδρο του 1,0330, ενώ αν το ευρώ κερδίσει το προπύργιο του 1,15 θα μπορούσε να δει ακόμα και το επίπεδο του 1,20.
Σ’έναν κόσμο υψηλού volatility δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το γιεν και το ελβετικό φράγκο φορούν ενίοτε τα ρούχα του επενδυτικού καταφυγίου.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον για την περαιτέρω ενίσχυση του γιεν θα παρουσιάσει η καθοδική διάσπαση του 108 για το ζεύγος usd/jpy και του 119,54 για το ζεύγος eur/jpy, ενώ τα επίπεδα του 1,08 είναι επίσης πολύ σημαντικά για το ζεύγος eur/chf, αν και υπάρχει το ρίσκο η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας να ακυρώσει τα όποια τεχνικά σήματα.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμια περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλάμβανονται ως τέτοιες.
