Του Θανάση Κουκάκη*
Έπειτα από οκτώ χρόνια μνημονίων η ελληνική οικονομία είναι ακόμη εξαρτώμενη από τις εισαγωγές, με τα επίσημα στοιχεία να δείχνουν πως δεν έχει υπάρξει καμία ουσιαστική βελτίωση στον τομέα αυτό. Μάλιστα, αν και θα περίμενε κανείς πως το ψαλίδισμα των μισθών την τελευταία οκταετία θα ευνοούσε τα ντόπια προϊόντα έναντι των εισαγομένων και θα τροφοδοτούσε την εγχώρια παραγωγή, αυτό συνέβη μόνον σε περιορισμένο βαθμό.
Η Τράπεζα της Ελλάδος ανακοίνωσε πως το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών εμφάνισε το 2017 έλλειμμα 1,45 δισ. ευρώ ή 0,8% του ΑΕΠ, έναντι 1,87 δισ. ευρώ το 2016. Ωστόσο, παρά τη βελτίωση του ισοζυγίου συναλλαγών -κάτι που σχετίζεται με τις επιδόσεις του τουρισμού και της ναυτιλίας- το εμπορικό έλλειμμα της χώρας διευρύνθηκε σημαντικά το 2017, κάτι που αποτυπώνει το συνεχιζόμενο έλλειμμα εξωστρέφειας και την τεράστια ανάγκη της Ελλάδας σε εισαγωγές.
Ειδικότερα, το εμπορικό έλλειμμα της χώρας, συμπεριλαμβανομένων και των καυσίμων, ανήλθε το 2017 σε 18,3 δισ. ευρώ, από 16,5 δισ. ευρώ το 2016. Εάν εξαιρεθούν τα καύσιμα, το εμπορικό έλλειμμα διαμορφώθηκε πέρυσι σε 14,5 δισ. ευρώ, από 13,7 δισ. ευρώ το 2016.
Για να γίνει ακόμη πιο αντιληπτό το πώς προέκυψε αυτό το έλλειμμα, οι συνολικές εισαγωγές της Ελλάδας το 2017 ανήλθαν σε 46,2 δισ. ευρώ (περιλαμβανομένων των καυσίμων), όταν το 2016 ήταν 41 δισ. ευρώ. Οι συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας διαμορφώθηκαν πέρυσι σε 27,9 δισ. ευρώ, από 24,4 δισ. ευρώ το 2016, δηλαδή υστέρησαν κατά 18,3 δισ. ευρώ έναντι των εισαγωγών, διευρύνοντας το εμπορικό έλλειμμα.
Εάν μάλιστα από τις εξαγωγές εξαιρεθούν αυτές των καυσίμων και των πλοίων, προκύπτει πως η καθαρή εξαγωγική δυναμική της ελληνικής οικονομίας ανήλθε το 2017 σε 19,9 δισ. ευρώ, όταν το 2016 ήταν στα 18,1 δισ. ευρώ και το 2015 στα 17,8 δισ. ευρώ! Δηλαδή σε ετήσια βάση οι καθαρές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά μόλις 1,8 δισ. ευρώ ή 1% του ΑΕΠ.
Τα προ κρίσης «κουσούρια»
Είναι χαρακτηριστικό πως το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο από το 2015 μέχρι και το 2017 έφτασε στα 52,1 δισ. ευρώ. Σε αυτό το διάστημα, οι εισαγωγές ανήλθαν σε 129,3 δισ. ευρώ και οι εξαγωγές σε 77,2 δισ. ευρώ. Μόνον μέσα στην εν λόγω τριετία η Ελλάδα εισήγαγε καύσιμα αξίας 31,5 δισ. ευρώ, γεγονός που αποκαλύπτει το πόσο εκτεθειμένη είναι η χώρα στον τομέα αυτό.
Σε κάθε επίπτωση, οι αριθμοί αποκαλύπτουν πως τα προ κρίσης «κουσούρια», δηλαδή η υψηλή ζήτηση για εισαγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες, εξακολουθούν να ταλανίζουν τη χώρα. Και εάν αναλογιστεί κανείς πως αυτές οι επιδόσεις στις εισαγωγές καταγράφονται σε μια περίοδο που συνοδεύεται από μεγάλη πτώση της κατανάλωσης, είναι ακόμη πιο εμφανές τι θα ακολουθήσει όταν η κατανάλωση σταδιακά αρχίσει να ανακάμπτει.
Επιπροσθέτως, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος δείχνουν πως η έκρηξη του τουρισμού την τελευταία τριετία ήταν μια χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα, υπό το πρίσμα ότι η κατανάλωση των τουριστών καλύφθηκε σε μεγάλο βαθμό από προϊόντα που δεν ήταν αμιγώς ελληνικά. Ετσι, ένα σεβαστό ποσό από τα 41,9 δισ. ευρώ των τουριστικών εισπράξεων της τελευταίας τριετίας (14,5 δισ. ευρώ το 2017, 13,2 δισ. ευρώ το 2016 και 14,1 δισ. ευρώ το 2015) βγήκε ξανά εκτός της χώρας και κατευθύνθηκε σε χώρες που συνιστούν «παραδοσιακούς» προμηθευτές της Ελλάδας.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο της Τετάρτης 21/2, αρ. φύλλου 63
