Του Θανάση Παπαδή
Ο τρόπος που θα λειτουργεί η προληπτική γραμμή των 15 δισ. ευρώ που η κυβέρνηση έχει βαφτίσει «δόση», περιγράφεται με απόλυτη σαφήνεια στο σχέδιο του ESM για τους όρους εκταμίευσης μέρους των εν λόγω κεφαλαίων.
Μπορεί η κυβέρνηση να ξορκίζει την έννοια της προληπτικής γραμμής, εντούτοις ο τρόπος που περιγράφεται στο κείμενο του ESM η χρήση των εν λόγω κεφαλαίων είναι κάτι πιο αυστηρό και από την προληπτική γραμμή, όπως τον περιέγραφε ο Γ. Στουρνάρας και τα στελέχη της ΕΚΤ.
Υπάρχει σαφής πρόβλεψη ότι ο ESM θα ελέγχει απόλυτα τόσο τον χρόνο εκταμίευσης όσο και τον σκοπό χρήσης των κεφαλαίων. Όπως γίνεται απόλυτα κατανοητό, στόχος των δανειστών είναι οι δανειακές ανάγκες της χώρας να εξυπηρετούνται πρώτα με εθνικούς πόρους και εν συνεχεία αν αυτοί δεν επαρκούν, τότε και μόνο τότε να γίνεται χρήση των κεφαλαίων που ESM.
Σύμφωνα με το σχέδιο που είδε το φως της δημοσιότητας, προβλέπεται διορθωτικό πλάνο το οποίο και θα πρέπει να υλοποιήσει η Ελλάδα τους επόμενους μήνες προκειμένου να εφοδιάσει την «προληπτική γραμμή» αν χρησιμοποιήσει πιο μεγάλο μέρος από το προβλεπόμενο από την τελική δόση που θα διατεθεί για τον σκοπό αυτό. Η παραπάνω ρήτρα περιλαμβάνεται, μαζί με άλλες δεσμεύσεις, σε σχέδιο πρότασης του ESM για τους όρους εκταμίευσης της δόσης των 15 δισ. Όπως επισημαίνεται, θα οριστεί η χρήση του ποσού και θα υπάρχει συνεχής παρακολούθηση για να διασφαλίζεται η συμμετοχή με ελληνικούς πόρους στις ανάγκες χρηματοδότησης της χώρας.
Προβλέπει επίσης ρήτρα με την οποία θα μπορεί στο μέλλον ο ESM να αλλάξει τη χρήση του ποσού, αν το θεωρεί σκόπιμο. Αναφέρεται ότι οι "περαιτέρω διασφαλίσεις" για τα 9,5 δισ. που θα διατεθούν για ταμειακά διαθέσιμα (επί συνόλου πακέτου δόσεων 15 δισ.) θα εξειδικευθούν σε ξεχωριστό κείμενο απόφασης.
Στην πρόταση του ESM για τους όρους κατανομής των 15 δισ. αναφέρεται ακόμη ότι «προτείνει την εκταμίευση των 15 δισ. σε μετρητά ή / και με τη μορφή τίτλων του ESM (ESM Notes). H τελική απόφαση θα καθοριστεί στα σχετικά κείμενα αποφάσεων (Acceptance and Confirmation Notices)».
Αναλυτικά για τους όρους διανομής των 15 δισ. ο ESM αναφέρει ότι:
Το «μέγιστο ποσό» του πακέτου δόσεων θα είναι 15 δισ. και ενδεχομένως να εκταμιευθεί στην Ελλάδα σε ξεχωριστές δόσεις.
Από το σύνολο, ποσό έως 5,5 δισ. θα χρησιμοποιηθεί για τις ανάγκες εξυπηρέτησης του χρέους (σ.σ. στο κείμενο της Κομισιόν αναφέρεται ότι θα αφορά στις πληρωμές του 2018) και θα εκταμιευθεί στον ειδικό λογαριασμό. Επιπλέον ποσό μέχρι 9,5 δισ. ευρώ θα συμβάλει στη δόμηση των ταμειακών διαθεσίμων και θα εκταμιευτεί στον ειδικό για αυτό σκοπό αποκλειστικό λογαριασμό (dedicated cash buffer).
Γίνεται λόγος για τις "περαιτέρω διασφαλίσεις" που σχετίζονται με την παρακολούθηση του αποκλειστικού αυτού λογαριασμού των ταμειακών διαθεσίμων και με τη χρήση των δόσεων που "θα καθοριστούν στη σχετική Ανακοίνωση Αποδοχής (Acceptance Notice) του ESM. Επισημαίνεται ότι αυτά τα μέτρα, θα διασφαλίσουν ότι διατηρείται το νομικό καθεστώς και ο μηχανισμός αυτού του λογαριασμού και ότι επαρκείς δικλείδες παρακολούθησης και πληροφόρησης έχουν τεθεί σε εφαρμογή. Επισημαίνεται επίσης ότι οι διασφαλίσεις αυτές θα επιτρέψουν να υπάρχει "επαρκής ευελιξία όσον αφορά τη χρήση του ταμειακού αποθέματος, ενώ θα εγγυώνται και ότι οι ανάγκες χρηματοδότησης θα καλύπτονται και με ίδιους πόρους της Ελλάδας και θα απαιτούν τη συγκατάθεση του ESM και ένα σχέδιο διορθωτικών μέτρων όταν χρησιμοποιείται περισσότερο μέρος από τη δόση σε σχέση με το προβλεπόμενο". Αναφέρεται ακόμη ότι ο ESM θα έχει ανά πάσα στιγμή το δικαίωμα να αναπροσαρμόσει τυχόν υπόλοιπο του ειδικού λογαριασμού του ταμειακού αποθέματος, μετά από εκτίμησή του για το κατά πόσο είναι απαραίτητα ως ταμειακά διαθέσιμα και για τα πλεονεκτήματα μίας εναλλακτικής χρήσης αυτών των κεφαλαίων". Η αλλαγή χρήσης αναφέρεται ότι θα γίνει "κατόπιν απόφασης του ΔΣ του ESM".
