Όσοι πιστεύουν ότι η συμφωνία στο Eurogpoup δεν συνιστά ένα νέο, τέταρτο, μνημόνιο, θα πρέπει να διαβάσουν τα 13 τεχνικά κείμενα που εξέδωσε και τα οποία περιγράφουν λεπτομερώς τις υποχρεώσεις της Ελλάδας, αναφέρει ανάλυση του Θεόδωρου Πελαγίδη για το ινστιτούτο Brookings.
Ειδικότερα, η ανάλυση υπενθυμίζει ότι το Eurogroup αποφάσισε την 10ετή επιμήκυνση των δανείων του EFSF στην Ελλάδα, την παράταση κατά 10 χρόνια της περιόδου χάριτος, καθώς και μία δόση ύψους 15 δισ. ευρώ για «μαξιλαράκι ασφαλείας» (cash buffer) προκειμένου να ηρεμήσει τις αγορές και η Ελλάδα να δανειστεί με πολύ χαμηλότερα επιτόκια. Το ΔΝΤ δεν θα συμμετάσχει στο πρόγραμμα με νέο δάνειο αλλά θα αναλάβει την ενισχυμένη επιτήρηση ως το 2022 για να εξασφαλίσει ότι συνεχίζεται η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.
Επισημαίνει ακόμα ότι τόσο οι δανειστές της Ελλάδας όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ διακήρυξαν με μεγάλη αισιοδοξία ότι η Ελλάδα πλέον αναμένεται να σταθεί στα πόδια της, με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να φορά μάλιστα γραβάτα σε πανηγυρικό κλίμα, γιορτάζοντας το τέλος της λιτότητας.
Ωστόσο, η ανάλυση τονίζει ότι παρά το γεγονός πως κάθε ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα είναι καλοδεχούμενη, το πραγματικό ερώτημα είναι κατά πόσο αυτή που έγινε είναι αρκετή ώστε να επιστρέψει η χώρα στις αγορές.
Όπως εξηγεί, παρόλο που το cash-buffer επαρκεί ώστε να καλύψει η Ελλάδα τις δανειακές της υποχρεώσεις τα επόμενα δύο χρόνια, θα ήταν καλύτερο να το κρατήσει ως εγγύηση για τις αγορές. Τα επιτόκια όμως του δεκαετούς ομολόγου της παραμένουν πάνω ή κοντά στο πολύ υψηλό 4%, δείχνοντας ότι οι αγορές δεν έχουν πειστεί ότι η χώρα μπορεί να εξυπηρετήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις μεσοπρόθεσμα. Επιπλέον, η πρόβλεψη για το πραγματικό ΑΕΠ μακροπρόθεσμα τοποθετείται στο 1%. Για το λόγο αυτό τα 5,5 δισ. ευρώ από τα 15 δισ. ευρώ θα χρησιμοποιηθούν άμεσα για την αποπληρωμή του ΔΝΤ (3,3 δισ. ευρώ) και των ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών (2,2 δισ. ευρώ).
Ακόμα μία βασική και επίμονη, όπως τη χαρακτηρίζει, ανησυχία είναι ότι η Ελλάδα έχει υποχρέωση να διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ της έως το 2022, και στη συνέχεια 2,2% για την περίοδο ως το 2060. Πρόκειται για κάτι που συνιστά μια περιοριστική δημοσιονομική πολιτική, δεδομένου ότι η χώρα αγωνίζεται να ανακτήσει βιώσιμη ανάπτυξη.
Επιπλέον, στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος εκταμιεύθηκαν μόνο 46,9 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα. Με την τελευταία δόση των 15 δισ. ευρώ, επισημαίνει η ανάλυση, μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα κανείς ότι η Ελλάδα έχει χρησιμοποιήσει μόνο 62 δισ. ευρώ από τα 84 δισ. ευρώ. Πρόκειται για ένα κρίσιμο σημείο, γιατί επρόκειτο για πολύ φθηνό χρήμα (επιτόκιο 0,9%) το οποίο αν το χρησιμοποιούσε πλήρως, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξαγοράσει μερικά από τα ακριβά της δάνεια που λήγουν σύντομα ή τουλάχιστον να το προωθήσει στην πραγματική οικονομία.
Ως ακόμα μία σημαντική παρατήρηση αναφέρει ότι ο ESM θα διατηρήσει το δικαίωμα να επαναπροσδιορίσει ανά πάσα στιγμή το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα 15 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, εξηγεί, η χρήση τους θα είναι δυνατή μόνο εφόσον εξασφαλιστεί ότι οι οικονομικές ανάγκες της Ελλάδας καλύπτονται από τα δημόσια ταμεία της χώρας.
Καταλήγοντας, η ανάλυση του Brookings αναφέρει ότι τελικά, αν συγκριθεί το τρέχον επιτόκιο των αγορών στο 4% με το επιτόκιο των χρημάτων του προγράμματος του ESM (0,9%), τότε εύκολα μπορεί κανείς να καταλάβει γιατί η τελευταία απόφαση του Eurogroup δεν δικαιολογεί το... δέσιμο γραβάτας.
