Νικόλαος Τσαγκανέλιας

Η επικαιρότητα, δυστυχώς μονοπωλείται από πρωτοσέλιδα που επαναλαμβάνουν σε κάθε ευκαιρία ότι ο πλανήτης έχει χάσε τη μάχη και οδεύουμε προς ολοκληρωτική καταστροφή. Η κατάσταση συναγερμού, που έχει ως στόχο την αφύπνιση για να παρθούν εγκαίρως οι σωστές αποφάσεις, μάλλον οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Σε αρκετές περιπτώσεις η εντύπωση που έχουμε διαφέρει από τα πραγματικά γεγονότα.

Ένα κείμενο για την κλιματική αλλαγή και έξω από το συνηθισμένο αφήγημα, εύκολα δημιουργεί παρεξηγήσεις. Ελλοχεύει ο κίνδυνος, άλλο να γράφεται, άλλο να διαβάζεται και άλλο να γίνεται αντιληπτό από τους αναγνώστες. Οφείλω λοιπόν να εξηγηθώ εκ των προτέρων. Το άρθρο, που θα ολοκληρωθεί σε δύο μέρη δεν αμφισβητεί ότι η κλιματική αλλαγή είναι υπαρκτό πρόβλημα που οφείλουμε να επιλύσουμε.

Και όσο και να μη θέλουμε να το παραδεχτούμε, εκείνοι που επένδυσαν στην απόλυτη κατάρρευση της χώρας ήταν οι ίδιοι οι κάτοικοι της. Αυτό το 62% του δημοψηφίσματος θα στέκεται για καιρό σαν δαμόκλειος σπάθη από πάνω μας. Όπως ένα φάντασμα του παρελθόντος που θα έρθει να εκπληρώσει ότι άφησε ως εκκρεμότητα.

Μια αναπάντεχα ηλιόλουστη ημέρα στο Μανχάταν, ο ψηλόλιγνος άντρας με το όνομα κύριος Κ ανηφόριζε με γοργά βήματα, μέσα στο γκρι κοστούμι του. Έσπρωξε την περιστρεφόμενη πόρτα της εισόδου, στο γραφείο της εισαγγελίας και αφού παρέλαβε το πάσο του κατευθύνθηκε στον ανελκυστήρα. Αφού έριξε μια ματιά στο ρολόι του, για να βεβαιωθεί ότι δεν καθυστέρησε στο προκαθορισμένο ραντεβού, πάτησε με αυτοπεποίθηση το κουμπί του 4ου ορόφου. «Καλημέρα σας, πως μπορώ να βοηθήσω ;»

Όλο και συχνότερα τον τελευταίο καιρό, ακούγεται και διαβάζεται το μαγικό ακρωνύμιο ESG, όπου αφορά την περιβαλλοντική και κοινωνική διακυβέρνηση. Διαδέχτηκε ενισχυμένο το προγενέστερο CSR (Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη) και αποτελεί το πιο θερμό ίσως κομμάτι των θεσμικών χρηματοοικονομικών επενδύσεων, καθώς δημιουργούνται εξειδικευμένα funds και δείκτες που παρακολουθούν τις μετοχές των ESG εταιρειών.

Πολύ συχνά στη σφαίρα του δημοσίου λόγου, αναφερόμαστε για τον αριθμό κλινών ΜΕΘ, που υποστηρίζει το υγειονομικό σύστημα μιας χώρας, τόσο κατά την περίοδο προ πανδημίας, όσο και κατά τη διάρκεια αυτής. Ενώ πολύ συχνά ακούμε και διαβάζουμε διάφορα στατιστικά στοιχεία που αφορούν την εξέλιξη του κορονοϊού, πολύ λίγο έχουμε ασχοληθεί με τη θνησιμότητα των ασθενών που εισέρχονται σε μονάδες ΜΕΘ.

Σε μια έντονα ανοδική, ήσυχη ημέρα στη Wall Street, με τους δείκτες να κλείνουν στα υψηλά τους, μια μικρή αναστάτωση έβαλε πολλούς σε σκέψη. Φαίνεται πως η καθίζηση των ViacomCBS και Discovery, οι οποίες υπέστησαν απώλειες κατά -26% και -27% αντίστοιχα, οφειλόταν σε ρευστοποιήσεις από μεγάλους επενδυτικούς οίκους. Είναι ιδιαίτερα νωρίς και οι φήμες τρέχουν γρηγορότερα από τα γεγονότα, ωστόσο οι μέχρι τώρα πληροφορίες, φωτογραφίζουν το Archegos Capital Management (ACM).

Η συλλογή διηγημάτων του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, που συνθέτουν την Παγκόσμια  Ιστορία της Ατιμίας, είναι εμπνευσμένο από το βίο διαβόητων και αδίστακτων κακούργων. Όσο ευχάριστη και να είναι η ανάγνωση του, παραμένει ελλιπής. Δίπλα στο Λάζαρο Μορέλ, Τόμ Κάστρο και Φραγκίσκο Ρεάλ, θα μπορούσε να ταιριάξει το πορτρέτο του χαρισματικού ηγέτη της Προοδευτικής Συμμαχίας.

Ποτέ στο παρελθόν, οι αγορές δεν αποσυνδέθηκαν τόσο πολύ από την πραγματική οικονομία. Αργά ή γρήγορα, πάντα κάποιο γεγονός, επανάφερε την ισορροπία. Εκτός και αν σήμερα τα χρηματιστήρια πράγματι έχουν καταφέρει να συνεχίσουν το ανοδικό κύκλο εις το διηνεκές, αγνοώντας τα μεγέθη του χειροπιαστού κόσμου. Τότε μάλλον μεταμορφώθηκαν σε Harry Potter και έχουν ανακαλύψει τη φιλοσοφική λίθο. Ας διδαχθούμε από το Ιαπωνικό ή και το ελληνικό χρηματιστηριακό μάθημα του παρελθόντος.

Η τέλεια καταιγίδα θα μπορούσε να εκδηλωθεί με μια απότομη πτώση των τιμών, όπου θα πυροδοτήσει πωλήσεις. Υπερμοχλευμένοι λογαριασμοί που χτυπούν margin call που πυροδοτούν νέες πωλήσεις. Μέσα στην εξίσωση μπαίνουν τα algo ή quant συστήματα, τα οποία αν δεν έχουν ξεκινήσει ήδη, θα δημιουργήσουν πιθανότατα νέο γύρο πωλήσεων. Τα ETF ως παθητική μορφή επένδυσης και εφόσον έχουν εκροές, θα πουλήσουν τους τίτλους που κατέχουν. Όλα τα παραπάνω θα επαναλαμβάνονται μέχρι να βρει η αγορά νέο σημείο ισορροπίας.

Η πρόταση δυσπιστίας του ΣΥΡΙΖΑ ξένισε τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές, που αδυνατούσαν να την αιτιολογήσουν με κοινοβουλευτικούς όρους. Έσπευσαν μάλιστα να το συνδέσουν με προσπάθεια της ηγεσίας του να αμβλύνει το εσωτερικό μέτωπο αφενός και την τεράστια ψαλίδα που τη χωρίζει με το κυβερνητικό κόμμα αφετέρου. 

Θυμάμαι την πρώτη φορά που συνάντησα τον όρο «ελεύθερος καβαλάρης», αποδίδοντας στην ελληνική γλώσσα, τον αγγλοσαξονικό όρο «free rider». Ήταν σε ένα άρθρο για ενεργειακά χρηματοοικονομικά προϊόντα. Μου κάνει μεγάλη εντύπωση που ο όρος δεν αναφέρεται ποτέ στη δημόσια συζήτηση, παρότι ζούμε σε μια χώρα που αφθονούν οι «ελεύθεροι καβαλάρηδες». Ίσως αυτή να είναι και η αιτία που κανείς δεν επιθυμεί να συζητάει για το συγκεκριμένο θέμα.