Κωνσταντίνος Λουκόπουλος

To NATO είναι έτοιμο να ξεκινήσει πλέον και επίσημα τις διαδικασίες ένταξης στη θεωρούμενη ισχυρότερη και πλέον επιτυχημένη πολιτικο-στρατιωτική Συμμαχία του κόσμου δύο νέα μέλη, τη Φινλανδία και τη Σουηδία. Την Κυριακή 15 Μαΐου, σε μία άκρως εθνικά συμβολική ημέρα, την ημέρα Μνήμης των Στρατιωτικών Πεσόντων, ο Πρόεδρος της Φινλανδίας Σαούλι Νιινίστο και η Πρωθυπουργός της χώρας Σάνα Μαρίν επέλεξαν να ανακοινώσουν την απόφαση της χώρας τους να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Ίσως πολλοί στην Ελλάδα να μην γνωρίζουν ότι μετά τις δύο πρώτες εβδομάδες του πολέμου μία ιδιωτική παραστρατιωτική ομάδα με την επωνυμία «Ομάδα Mozart» αποτελούμενη από πρώην στρατιωτικούς πρωτίστως από τις ΗΠΑ και τη Μ.Βρετανία άρχισε να δρα στην Ουκρανία και σήμερα είναι πλέον μία υπολογίσιμη υποστηρικτική δύναμη στο πλευρό των Ουκρανών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η δυτική «απάντηση» στον διαβόητο ιδιωτικό στρατό του Πούτιν, την «Ομάδα Wagner».

Σε διεθνές επίπεδο ΜΜΕ και αναλυτές έχουν επιδοθεί σε μία μάλλον αγωνιώδη προσπάθεια προκειμένου να προβλέψουν τι θα πει ο Πούτιν τη Δευτέρα 9 Μαΐου κατά τη διάρκεια των εορτασμών της «Ημέρας Νίκης» κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Σύμφωνα με σεναριολογία που ξεκίνησε από το Ηνωμένο Βασίλειο, θα βρει την ευκαιρία να κηρύξει επίσημα τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Μία καθοριστική απάντηση στον ερώτημα του τίτλου είναι δυστυχώς επισφαλής. Αυτό που θα τολμούσαμε όμως να πούμε είναι ότι για να έχουμε μία καταφατική απάντηση θα πρέπει η Ουκρανία να απορροφήσει τη ρωσική επιθετική ισχύ στη «Μάχη της Ανατολικής Ουκρανίας», να την αναχαιτίσει μην επιτρέποντας περαιτέρω εδαφικά κέρδη για τη Μόσχα και να απωθήσει όλες τις ρωσικές δυνάμεις από τα εδάφη που έχουν καταλάβει κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων από την 24η Φεβρουαρίου.

Ο πόλεμος τον οποίο προκάλεσε η Ρωσία με την απρόκλητη εισβολή της στην Ουκρανία συμπληρώνει δυστυχώς μεθαύριο δύο μήνες και αυτό συνιστά τραγωδία. Η προσοχή όλων μας είναι συγκεντρωμένη πλέον στην μεγάλη μάχη της Ανατολικής Ουκρανίας, όρο που συνειδητά χρησιμοποιεί ο συντάκτης αυτού του άρθρου έναντι του ευρέως χρησιμοποιούμενου όρου «μάχη του Ντόνμπας», καθόσον οι μάχες αυτής της φάσεως του πολέμου αναμένονται να επεκταθούν σε ευρύτερες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας που κείνται δυτικότερα των διοικητικών ορίων της ομώνυμης αυτής Περιφέρειας.

Η εισβολή της Ρωσίας δημιούργησε νέο πλαίσιο ασφαλείας ή μάλλον «ανασφάλειας», ιδιαίτερα για χώρες όπως η Φινλανδία και η Σουηδία, οι οποίες δεν είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποστηρικτές της ένταξης στο ΝΑΤΟ πλέον πλειοψηφούν ενώ και τα πολιτικά κόμματα ακόμα και αυτά που ήταν αρνητικά σε μία τέτοια εξέλιξη έχουν αλλάξει σημαντικά τις θέσεις τους. Ο Πούτιν έφερε την ένταξη των χωρών αυτών στο ΝΑΤΟ …πιο κοντά.

Ο νέος γύρος των συνομιλιών που έγιναν χθες στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ Ουκρανών και Ρώσων αξιωματούχων και ο οποίος έδωσε την ευκαιρία στον Τούρκο Πρόεδρο για ένα ακόμα show σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και όσες άλλες διαβουλεύσεις γίνονται «κάτω από το τραπέζι», πέρα από κάποια λόγια του… αέρα δεν επιτρέπουν προς το παρόν έστω συγκρατημένη αισιοδοξία.

Στη Λιβύη, αρέσει δεν αρέσει υπάρχουν πλέον δύο … «παράλληλες» κυβερνήσεις. Απέναντι στη λεγόμενη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας, του πάμπλουτου Αμπντέλχαμιντ Νταμπέιμπα υπάρχει πλέον και αυτή του Φατχί Αλί Αμπντούλ Μπασάγκα, ο οποίος έλαβε εντολή την 10 Φεβρουαρίου από Βουλή των Αντιπροσώπων. Διαμορφώνεται μία νέα πολιτική πραγματικότητα στη χώρα η οποία εκτιμάται ότι θα είναι η «μαμή» των εξελίξεων. Η σταθερότητα στη Λιβύη αυτή την περίοδο είναι πιο επιτακτική από ποτέ άλλοτε.

Με τον πόλεμο στην Ουκρανία να εισέρχεται στην πέμπτη εβδομάδα, πραγματοποιείται σήμερα Πέμπτη στις Βρυξέλλες, έκτακτη Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, την οποία σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες ζήτησε η Ουάσιγκτον. Σκοπός της συνάντησης είναι να στείλει πρωτίστως μήνυμα ισχυρής συνοχής, αλλά και αποτροπής προς τη Μόσχα.

Συνεχίζεται για 4η εβδομάδα ο πόλεμος που προκλήθηκε από την απρόκλητη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έχουν ήδη προκύψει στο στρατιωτικό πεδίο πολλά «μαθήματα» τα οποία θα τύχουν περαιτέρω μελέτης προκειμένου να υπάρχει η κατάλληλη εκμετάλλευση τους. Οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις έχουν καταλάβει μέρος της τεράστιας ουκρανικής επικράτειας, ενώ υπάρχουν σημαντικές απώλειες σε προσωπικό και έχουν εντοπιστεί αδυναμίες και σε θέματα τακτικής.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε πώς και σε ποιον βαθμό λειτουργεί η Ουκρανική Κυβέρνηση, ούτε ποιους έχει πλέον στο πολύ στενό του περιβάλλον ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι όλες αυτές τις κρίσιμες ημέρες που η χώρα του δέχεται την απρόκλητη ρωσική επίθεση. Όμως πρέπει να επισημάνουμε ότι η «επιτακτική έκκληση» προς το ΝΑΤΟ για επιβολή Ζώνης Απαγόρευσης Πτήσεων-ΖΑΠ δείχνει ότι είτε ο ίδιος και οι σύμβουλοι του αγνοούν τη σκληρή πραγματικότητα που την καθιστά αδύνατη.

Το κρίσιμο ερώτημα που κυριαρχεί για τον πόλεμο στην Ουκρανία από την απρόκλητη ρωσική επίθεση, είναι ποιος κερδίζει και ποιος χάνει στο πεδίο; Δυστυχώς μία ξεκάθαρη απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι δύσκολο να δοθεί. Όσο πομφόλυγες ήσαν τα περί «αστραπιαίου πολέμου» άλλο τόσο είναι και τα όσα λέγονται τις τελευταίες ώρες περί… απογοητευτικής απόδοσης τους! Μάλλον προκλήθηκε σύγχυση από την αμερικανική εκτίμηση περί «δυνατότητος καταλήψεως του Κιέβου σε 96 ώρες».

Με όλα τα σενάρια δυνατά, άλλα πιθανά και άλλα λιγότερο πιθανά, έως απίθανα, η υψηλή ένταση στην «ουκρανική κρίση», ή για να είμαστε πιο ακριβείς στην κρίση των «αμερικανό - ρωσικών σχέσεων» διατηρείται πολύ υψηλά. Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι η κρίση θα διαρκέσει πολύ και η κάθε πλευρά θα επιχειρήσει να εξαντλήσει την άλλη.

Η Ρωσία δεν επιθυμεί τον πόλεμο αλλά και δεν αποκλιμακώνει με σκοπό να «φοβίσει» και άλλο και να σταθεροποιήσει τα μέχρι τώρα πολιτικά της κέρδη κάνοντας τη Δύση να λάβει σοβαρά τις ανησυχίες ασφαλείας που έχει. Ίσως μία κορύφωση της κρίσης χωρίς στρατιωτική εμπλοκή και έναρξη ουσιαστικής διαπραγμάτευσης για «όλο το πακέτο» να επιτρέψει στον Μπάιντεν να πανηγυρίσει ότι εμπόδισε τον Πούτιν να εισβάλει και τον Πούτιν ότι επέβαλε τελικά την ατζέντα στην Αμερική και στο ΝΑΤΟ.

Διαμορφώνεται μία νέα πολιτική πραγματικότητα, η οποία εκτιμάται ότι θα είναι «μαμή» εξελίξεων. Η Τουρκία έχει πατήσει καλά πόδι στη Λιβύη, χώρα κομβική για τη «Γαλάζια Πατρίδα» και τις ηγεμονικές της φιλοδοξίες στη ΝΑ Μεσόγειο και προσπαθεί να ελέγξει τις εξελίξεις. Από πλευράς της η Ελλάδα θα πρέπει να είναι παρούσα.

Συναγωνιζόμενος με τη ρητορική της Ουάσιγκτον σχετικά με τη ρώσο-ουκρανική κρίση, ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, ανακοίνωσε προχθές το Σάββατο ότι η χώρα του θα ζητήσει από το ΝΑΤΟ μία «μεγάλη» ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στις χώρες-μέλη της Συμμαχίας στην Ανατολική Ευρώπη ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα απέναντι στην Ουκρανία ενώ σημαντική θα είναι και η βρετανική παρουσία εκεί.

Η διεθνής και ιδιαίτερα η ευρωατλαντική κοινότητα έχει στρέψει δικαιολογημένα την προσοχή της στην ρώσο-ουκρανική κρίση και παρακολουθεί με ανησυχία από πολύ κοντά τις εξελίξεις. Το κρίσιμο και βασανιστικό ερώτημα είναι αν τελικά οι ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί σε περιοχές συγκεντρώσεως όχι πολύ μακριά από τα σύνορα με την Ουκρανία θα εισβάλουν τελικά σε αυτήν και σε αυτό το ερώτημα θα  επιχειρήσουμε με αυτό το άρθρο  να δώσουμε απάντηση.

Μετά και τις τελευταίες εντάσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ/Δύσης για την Ουκρανία, τις Αμερικανό-ρωσικές διαπραγματεύσεις που άρχισαν την προηγούμενη εβδομάδα για θέματα ευρωπαϊκής ασφάλειας αλλά και τις σχετικές δηλώσεις που γίνονται στα πλαίσια άσκησης δημόσιας διπλωματίας, δημιουργείται έντονο διεθνές ενδιαφέρον για ενδεχόμενη ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Και οι δύο αυτές χώρες της Σκανδιναβικής Χερσονήσου προσδιορίζονται ως ουδέτερες αν και η δεύτερη προτιμάει να χρησιμοποιεί τον χαρακτηρισμό «όχι στρατιωτικά ευθυγραμμισμένη».

Μας πήρε πολλά χρόνια για να αντιληφθούμε, πολιτική ελίτ και λαός, ότι η Τουρκία λόγω του αναθεωρητισμού απέναντι στην Πατρίδα μας, συνιστά σοβαρότατη Απειλή για την Ασφάλεια της χώρας μας. Για όσους και όσες ακόμα και σήμερα δεν αισθάνονται όπως λένε ότι απειλούνται από την Τουρκία να τους θυμίσουμε ότι «απειλή είναι η εκδηλωμένη πρόθεση της μία πλευράς να προκαλέσει ζημιά σε βάρος των συμφερόντων της άλλης χρησιμοποιώντας ακόμα και στρατιωτική βία αν η τελευταία δεν αποδεχθεί τις απαιτήσεις της»!

Τρεις φορές με αντίστοιχες επιστολές στον ΟΗΕ το τελευταίο εξάμηνο, η Τουρκία επιχειρεί να τοποθετήσει σε άλλο επίπεδο, να διεθνοποιήσει και να προσδώσει νομική βάση στην διαχρονική της απαίτησή να αποστρατιωτικοποιηθούν τα ελληνικά νησιά. Ολα δείχνουν ότι μέσα στο 2022, η Αγκυρα θα επιχειρήσει να επιβάλει την συγκεκριμενη απαίτηση στην οποία αναφέρθηκε παραμονές πρωτοχρονιάς και ο Μ.Τσαβούσογλου, ως βασικό θέμα του ελληνοτουρκικού διαλόγου.