Κωνσταντίνος Λουκόπουλος

Το θέμα των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας, των οποίων η συμφωνία για την διεξαγωγή του 4ου «Κύκλου Συνομιλιών» ανακοινώθηκε ταυτόχρονα από τα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας Ελλάδος και Τουρκίας την Δευτέρα 19 Απριλίου δεν είναι κάτι νέο, πάει πίσω 33 χρόνια και προέκυψε μετά την Ε/Τ κρίση του Μαρτίου 1987.

Με αφορμή τη συνεχιζόμενη κρίση στην Ανατολική Ουκρανία επανήλθε στο προσκήνιο το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ,  όπως είχε και πάλι γίνει επιτακτικό το 2014 μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και τη βίαιη απόσχιση περιοχών στον Ντόνμπας όπου κυριαρχούν οι φιλορώσοι με τη συμμετοχή Ρώσων παραστρατιωτικών.

Είναι εύλογη η ανησυχία που δημιουργείται στην Διεθνή και ιδιαίτερα στην Ευρώ-ατλαντική Κοινότητα για την διαρκώς αυξανόμενη ένταση στις σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας μετά τις φονικές αψιμαχίες στην Ανατολική Ουκρανία, στην αποσχισθείσα περιοχή του Ντόνμπας, μεταξύ των Ουκρανικών Δυνάμεων και των υποστηριζόμενων από την Μόσχα ρωσόφιλων αυτονομιστών.

Στη χώρα μας δυστυχώς υπάρχει μία διαχρονική γενική τάση «απόδρασης» από τη δυσάρεστη πραγματικότητα που λέγεται τουρκική απειλή κατά των μειζόνων εθνικών συμφερόντων και της ασφαλείας της πατρίδας μας, απόρροια του Τουρκικού Αναθεωρητισμού ανεξάρτητα από το αν το Τουρκικό Κράτος ελέγχεται από τους κοσμικούς «δυτικότροπους» Κεμαλιστές ή από τους Ισλαμιστές Νέο-Οθωμανούς.

Συγκρατημένη αισιοδοξία για μία βιώσιμη πολιτική διευθέτηση της Λιβυκής Κρίσης επιτρέπουν οι τελευταίες εξελίξεις στην γειτονική μας χώρα με αποκορύφωμα την συγκρότηση μεταβατικής εκτελεστικής εξουσίας την 5 Φεβρουάριου, τον σχηματισμό Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας – ΚΕΕ (NGU) και την ψήφο εμπιστοσύνης που έλαβε στην Βουλή των Αντιπροσώπων στην Σύρτη την 10 Μαρτίου.

Πολλοί στην Ελλάδα υποστηρίζουν ότι προκαλούν  εκνευρισμό στην Άγκυρα οι αναντίρρητα πολύ καλές σχέσεις Ελλάδος και Κύπρου με την Αίγυπτο, όπως και με άλλες Αραβικές χώρες και μέχρι σε κάποιο βαθμό έχουν δίκιο. Δυστυχώς όμως υπάρχουν ενδείξεις, ότι και εμείς στην Ελλάδα «εκνευριζόμαστε» με την σκέψη ότι αυτή η στρατηγική συνεργασία μπορεί κάποια στιγμή να ατονήσει λόγω ενδεχόμενης τουρκικής «σφήνας» εξαιτίας μιας  εξομάλυνσης των  τούρκο-αιγυπτιακών σχέσεων.

Ο Αχμέτ Νταβούτογλου με την συνέντευξη του στον Μανώλη Κωστίδη στην χθεσινή «Καθημερινή της Κυριακής» επανήλθε αναπόφευκτα στην κορυφή της επικαιρότητας με κάποιους «βιαστικούς» να σπεύδουν «ανακουφιστικά» και «ευσεβοποθιστικά» να τον βλέπουν σαν τον Τούρκο πολιτικό, που θα μπορούσε να ανατρέψει την με απόλυτη ευθύνη της Άγκυρας συγκρουσιακή πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Καθώς πλησιάζει η  Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ  η οποία μάλιστα θα είναι και η πρώτη του νέου  Προέδρου  των ΗΠΑ Joe Biden,  ζωηρεύουν οι διαβουλεύσεις αλλά και οι δημόσιες συζητήσει για το πώς η Συμμαχία θα αντιμετωπίσει την Κίνα την επόμενη 10ετία, κάτι που επιτακτικά θέτει η Ουάσιγκτον εδώ και περίπου 3 χρόνια.

Ο δημόσιος διάλογος που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Κύπρο και στην Ελλάδα για την επικείμενη «άτυπη πενταμερή» για το Κυπριακό, αποκαλύπτει για μία ακόμα φορά δυστυχώς ότι ένα ποσοστό «δημοσιολογούντων» δεν αντιλαμβάνεται την ουσία του προβλήματος λόγω επιδερμικής γνώσης του εθνικού αυτού θέματος ενώ κάποιο άλλο συνεχίζει να έχει μάλλον συνειδητά ευφραντικές φαντασιώσεις στο όνομα ενός κίβδηλου «ρεαλισμού». Ας το κατανοήσουμε!

Οι προσπάθειες μηνών που συντονίζονταν επίσημα από την αποστολή του ΟΗΕ στην Λιβύη (UNSMIL) με «ενορχηστρωτή» την αναπληρώτρια ειδική απεσταλμένη του ΓΓ Αμερικανίδα Διπλωμάτη κ. Stephanie Williams και οι παράλληλες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις των εξωτερικών και εσωτερικών δρώντων στην Λιβυκή κρίση έφεραν «αποτέλεσμα».

Όπως είναι ήδη  γνωστό ο Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ) Mahmoud Abbas (Abu Mazen) προκήρυξε προεδρικές και βουλευτικές εκλογές  για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια, γεγονός που χαιρετίστηκε από την Διεθνή Κοινότητα.

Μπορεί στην Ελλάδα να μην μας έχει απασχολήσει μέχρι σήμερα το θέμα, αλλά σε διεθνές επίπεδο εξελίσσεται μία ζωηρή συζήτηση σχετικά με την υποψηφιότητα της Ελβετίας για μία από τις δύο θέσεις των «Μη Μονίμων Μελών (ΜΜΜ)» του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ (ΣΑ/ΟΗΕ) για την λεγόμενη «Ομάδα Δυτικής Ευρώπης και Άλλων» για την διετία 2023-2024.

Όπως όλα πλέον δείχνουν, η πενταμερής διάσκεψη θα πραγματοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα μέσα στον ερχόμενο Φεβρουάριο, μάλλον στην έδρα του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη, 2-3 εβδομάδες μετά την ανάληψη της Προεδρίας των ΗΠΑ από τον Τζο Μπάιντεν.

Οι για χρόνια ξεχασμένες στην δημόσια συζήτηση «διερευνητικές συνομιλίες» (exploratory talks) Ελλάδος - Τουρκίας επανήλθαν στο προσκήνιο τον περασμένο Ιούλιο, αμέσως μετά την αποκάλυψη του Τούρκου ΥΠΕΞ κ. Τσαβούσογλου για τις μυστικές τριμερείς συνεννοήσεις Ελλάδος - Τουρκίας - Γερμανίας (Σουρανή-Καλίν-Γιαν Χέκερ).

«Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται διαχρονικά από αδυναμία παραγωγής υψηλής Στρατηγικής και αποτελεσματικού Χειρισμού Κρίσεων και από «πυροσβεστική αντιμετώπιση των προβλημάτων»… Διαπιστώνεται σοβαρό θεσμικό και λειτουργικό έλλειμμα στην αξιολόγηση της διαδικασίας υλοποίησης των αποφάσεων της πολιτικής ηγεσίας σε θέματα υψηλής Στρατηγικής…

Απέχουμε λίγες ημέρες από την Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που για εμάς στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι κρίσιμη μιας και επιδιώκουμε επιβολή σοβαρών κυρώσεων κατά της Τουρκίας ως τιμωρία  για την οξυμένη πλέον προκλητικότητα της, μετά από την κωλυσιεργία του περασμένου Οκτωβρίου. Μέχρι τώρα η κατ' ευφημισμό Ένωση περιορίστηκε σε  γενικόλογες  αναφορές αποδοκιμασίας και δηλώσεις πολιτικής αλληλεγγύης άνευ πρακτικής σημασίας. Η «κίτρινη κάρτα» προειδοποιήσεων αποδείχτηκε ότι για την Άγκυρα απλά εκλήφθηκε ως … «πράσινη»!

Οι αντιφατικές και  «αντισυμβατικές» τοποθετήσεις του Πρόεδρου των ΗΠΑ Donald Trump, κατά την διάρκεια της θητείας του και η διαρκής αμφισβήτηση του σε όσα στην Ουάσιγκτον θεωρούνταν μεταπολεμικά γεωπολιτικά δεδομένα όπως το ΝΑΤΟ και η ενιαία Ευρώ-Ατλαντική Ασφάλεια, δημιούργησαν ανασφάλεια σε πολλούς Ευρωπαίους Συμμάχους.

Αυτό που δυστυχώς δεν κατανοήθηκε στην Ελλάδα παρά τις βαρύγδουπες για δεκαετίες κενόλογες δηλώσεις αλλά υιοθετήθηκε πλήρως στην Τουρκία, είναι ότι ένας βασικός πυλώνας της Στρατιωτικής Ισχύος μία χώρας είναι η Εθνική Αμυντική Βιομηχανία της.

Στην Ελλάδα θα πρέπει να διδαχθούμε πάρα πολλά από αυτήν σύγκρουση των έξι εβδομάδων σε γεωπολιτικό, στρατηγικό, αλλά και επιχειρησιακό-τακτικό επίπεδο. Η Αρμενία για χρόνια επαναπαύθηκε… «στις δάφνες» από τον νικηφόρο πόλεμο του 1992-1994. Παρακολουθούσε μάλλον με αμηχανία τον υπερεξοπλισμό του Αζερμπαϊτζάν και δεν ανέπτυξε αποτρεπτική ισχύ.

Η «ειδική σχέση» και η επιλεκτική ανοχή του Ερντογάν τελείωσε. Αλλά αποτελεί ευσεβή πόθο να νομίζουν κάποιοι ότι οι ΗΠΑ θα πάρουν το μέρος της Ελλάδος σε μία ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύγκρουση. Σίγουρα η επικείμενη αλλαγή τον Λευκό Οίκο είναι θετική για τα ελληνικά συφέροντα, αλλά θα πρέπει παράλληλα να είμαστε και συγκρατημένοι.