Κωνσταντίνος Χαροκόπος

Είναι γνωστό ότι οι πιέσεις που δέχεται η χώρα μας στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (ΑΕΠ) της, από την απότομη διακοπή των τουριστικών δραστηριοτήτων, θα είναι από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Όχι βέβαια σε απόλυτο μέγεθος, αλλά ως ποσοστό. Ο τουρισμός, που χαρακτηρίζεται ως η «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας, συνεισφέρει πάνω από το 20% στο συνολικό ΑΕΠ.

Ναι, το γνωρίζω ότι για τους περισσότερους Έλληνες και μόνο η αναφορά του ονόματος του Χένρι Κίσινγκερ, γεννά αρνητικά συναισθήματα. Το όνομα του, για πολλούς είναι συνδεδεμένο με την καθεστώς της δικτατορίας και με την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Είναι ακόμα συνδεδεμένο και με την συνωμοσιολογική θεωρία για την επιχείρηση κατάργησης της ελληνικής γλώσσας.

Όπως ο ιός covid-19, εξαπλώνεται ταχύτατα στον ανθρώπινο οργανισμό όταν τον βρίσκει με υποκείμενο νόσημα, έτσι και η οικονομική κρίση αναπτύσσεται και επεκτείνεται σε εύρος, σε βάθος και σε χρόνο, όταν βρεθεί κι αυτή με την σειρά της, μέσα σε ένα αντίστοιχο πρόσφορο περιβάλλον.

Σήμερα το μεσημέρι αναμένεται η παρουσίαση των μέτρων που θα προτείνει ο Σύριζα για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων από την πανδημία του covid-19. Οι μέχρι τώρα ενστάσεις του, μαζί με τις προτάσεις του, για την υγειονομική αντιμετώπιση του προβλήματος, δεν απασχόλησαν κανέναν, αφού σχεδόν το 80% των Ελλήνων πολιτών τους επικροτεί τους κυβερνητικούς χειρισμούς.

Η έννοια της αγέλης επανήλθε στην επικαιρότητα τις τελευταίες ημέρες. Ενσωματωμένη μέσα στον όρο «ανοσία της αγέλης», που αναφέρεται σε μια μέθοδο, μέσω της οποίας αποπειράθηκαν ή αποπειρώνται αρκετές κυβερνήσεις, να αντιμετωπίσουν την επιδημία του covid-19. Εκ του αποτελέσματος, αποδεικνύεται ότι η μέθοδος αυτή δεν είναι η ενδεδειγμένη.

Στη κορυφή των αξιωματούχων των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, βρίσκονται δυστυχώς ανεπαρκείς πολιτικοί. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι άλλον ψήφισαν οι ευρωπαίοι πολίτες μέσω των ευρωεκλογών για Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και άλλη επελέγη τελικά γι? αυτήν την σημαντική θέση, μετά από σπόντες που θα ζήλευαν και οι επαγγελματίες του μπιλιάρδου.

Η ιστορία προχωράει αφήνοντας σημάδια στο πέρασμα της. Κατά την διάρκεια των φωτεινών και λαμπερών ημερών, λίγοι ανατρέχουν στα μαθήματα της ιστορίας και στα σημάδια αυτά, που έχει αφήσει πίσω της. Όταν όμως έρχονται οι δύσκολες ημέρες, όλα αλλάζουν. Και τα σημάδια αυτά, προβάλλουν ξανά σαν εφιάλτες.

Μέσα στο αρνητικό κλίμα των ημερών, μπορούμε να διακρίνουμε εύκολα μια υπολανθάνουσα αισιοδοξία που αφορά στη αίσθηση ότι «θα πέσει χρήμα» στην αγορά. Δεν είναι λίγοι οι αισιόδοξοι, που ευελπιστούν ότι όσα είπε ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι περί διαγραφής μέρους το δημοσίου και ιδιωτικού χρέους, αφορά και τους ίδιους.

Η πλειοψηφία των πολιτών επικροτεί, τους μέχρι τώρα χειρισμούς της κυβέρνησης στα θέματα του μεταναστευτικού και της πανδημίας του covid-19. Όμως τα μέλη της σταλινικής προελεύσεως σκληροπυρηνικής ομάδας του Σύριζα, που διαγκωνίζονται για να λάβουν επαναστατικά παράσημα από την ηγεσία τους, εκδηλώνουν με τον πιο τυφλό και φανατισμένο τρόπο την αντίδραση τους.

Σε κάθε κρίση μέχρι σήμερα, δυο είναι τα καταφύγια ασφαλείας στα οποία προσφεύγουν οι επενδυτές. Το Αμερικανικό Δολάριο και ο χρυσός. Το δολάριο, διότι πάνω του αντικατοπτρίζεται η δύναμη των ΗΠΑ, της χώρας με την ισχυρότερη οικονομία, τα καλύτερα πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα και τις ικανότερες ένοπλες δυνάμεις στον πλανήτη.

Σήμερα, αντί για να αναπτύξω ένα δικό μου θέμα, θα αναρτήσω τη επιστολή αγωνίας ενός επιχειρηματία, που έχει δυο επιτυχημένες εταιρείες στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιών. Έχει ενδιαφέρον να δούμε με ποιον τρόπο οι επιχειρηματίες αντιδρούν στα πρώτα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης και τι έχουν να προτείνουν από την πλευρά τους.

Πρωτόγνωρα όλα όσα ζούμε. Ο υγειονομικός εφιάλτης του covid-19. Ο άμεσος κίνδυνος για την ζωή μας. Η ραγδαία οικονομική κατάρρευση. Η μάχη με το άγνωστο. Η αγωνία για την εύρεση των φαρμάκων και των εμβολίων. Η πρωτοφανής κινητοποίηση όλων των κεντρικών τραπεζών. Η συντονισμένη παρέμβαση όλων των κρατών. Ο φόβος για το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας.

Δεν είναι σοκαριστικές οι ιδεοληπτικές παρεμβάσεις, στις οποίες προβαίνουν τα γνωστά γραφικά σταλινικά απολιθώματα του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν είναι σοκαριστικές οι εμμονικές παρεμβάσεις, στις οποίες προβαίνει η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, περί ήττας του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και περί κατάρρευσης της πολιτικής της κυβέρνησης στον τομέα της Υγείας.

H ραγδαία πτώση των τιμών στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, που βιώσαμε το τελευταίο χρονικό διάστημα, ακολουθήθηκε από σημαντική μεταβλητότητα και από προσπάθειες ανοδικής αντίδρασης. Επιπλέον είδαμε την ενεργοποίηση κάποιων προγραμμάτων επαναγοράς μετοχών και βρεθήκαμε μπροστά στην παρέμβαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς για την απαγόρευση του short selling.

Υπάρχει ένας μη ορατός κίνδυνος που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα, την επόμενη μέρα μετά την πρώτη και πιο αιχμηρή φάση της πανδημίας του covid-19. Είναι ο κίνδυνος, να βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο ανατροπής του μοντέλου της παγκοσμιοποίησης, πάνω στις ράγες του οποίου κινείται η παραγωγή, το εμπόριο, ο πολιτισμός και η εκπαίδευση.

Το δύσκολο ερώτημα για τη στρατηγική των επενδυτών είναι το τι γίνεται, όταν ο ορίζοντας γεμίζει σύννεφα. Όταν δεν είναι προφανές το τι έπεται και όταν η διάρκεια της πτώσης δεν είναι προσδιορίσιμη. Και είναι ακόμα πιο δύσκολο να χειριστεί κάποιος την πτώση, διότι από την φύση τους οι επενδυτές ανταποκρίνονται θετικά σε κάθε ανοδική αντίδραση, ενώ αντίθετα μπορούν να υπομείνουν τις ζημίες τους που ίσως οδηγήσει και στην πλήρη εξαϋλωση του χαρτοφυλακίου τους.

Ένα από τα χαρακτηριστικά που αναδύθηκαν μέσα από την κρίση 2009-2019, είναι το βάθος του μαθηματικού και οικονομικού αναλφαβητισμού, που καλύπτει τη σκέψη των περισσότερων συμπολιτών μας. Δεν αναφέρομαι στον ανορθολογισμό ή στο συναίσθημα, που κυριαρχεί στην επεξεργασία των γεγονότων και των καταστάσεων. Αλλά στη βαθιά άγνοια των βασικών μαθηματικών και οικονομικών αρχών.

Παρακολουθώντας τις ανακοινώσεις των εισηγμένων εταιρειών που δημοσιεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών, διαπιστώνουμε ότι έχει ξεκινήσει εδώ και ημέρες ένα κύμα επαναγοράς ιδίων μετοχών. Δηλαδή, οι εταιρείες αγοράζουν ή προτίθενται να αγοράσουν τις ίδιες τους τις μετοχές μέσα από το χρηματιστήριο, κάνοντας χρήση των ταμειακών διαθεσίμων τους.

Εμείς οι μεγαλύτεροι έχουμε ζήσει την εποχή του έπους των αγώνων κατς. Μυθικοί παλαιστές, που μνημονεύονται ακόμα μέχρι σήμερα, όπως ο Τρομάρας, ο Παπαλαζάρου, ο Αττίλιο, ο Σατανικός Ράσπουτιν, ο Καρπόζηλος, η Κυπριακή Λαίλαψ, ο Ντι Μπέστια, ο Μασκοφόρος Κένεντυ, ο Κοριένκο, ο Μπουράνης, ο Πρίγκιψ Κουμάλι, προσέφεραν πλούσιο θέαμα στην Αθήνα του 1965-1980.

Η κλασσική αμερικανική χρηματιστηριακή έκφραση “Put your money, where your mouth is”, που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει, «Πόνταρε τα λεφτά σου, σε αυτό που υποστηρίζεις», επανέρχεται με πανηγυρικό τρόπο στην επικαιρότητα. Οι εφημερίδες και οι ιστοσελίδες έχουν κατακλυστεί από άρθρα «ειδικών» αλλά και μη ειδικών για τα Χρηματιστήρια.