Ηλίας Τασόπουλος

Οι προγραμματισμένες για τον Ιούνιο εκλογές στο Ιράν θα αναδείξουν ένα νέο πρόεδρο, καθώς ο Χασάν Ροχανί συμπλήρωσε το όριο των δύο συνεχόμενων θητειών. Ο ανώτατος κλήρος ωστόσο έδειξε από νωρίς τις διαθέσεις του να αποτελέσει τον βασικό παράγοντα στην ανάδειξη του νέου προέδρου.

Υπάρχει μεγάλη ανησυχία πως ο απώτερος στόχος του Μπακού είναι ο πλήρης έλεγχος της χερσαίας σύνδεσης του Αζερμπαϊτζάν με τα εδάφη στο Ναχιτσεβάν, τα οποία ενώ του ανήκουν, χωρίζονται γεωγραφικά από εδάφη της Αρμενίας, ενώ συνορεύουν με το Ιράν και την Τουρκία. Εφ' όσον συνδεθούν πλέον τα δύο εδάφη, το Αζερμπαϊτζάν θα συνδέεται μέσω ξηράς με τον μεγάλο σύμμαχο τoυ, την Τουρκία.

Η τραγωδία που συντελείται στην Ινδία μπορεί να οδηγήσει σε ευρύτερες ανακατατάξεις στο διεθνές σύστημα, επηρεάζοντας και τις σχέσεις με το βασικό σύμμαχο της, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι ανθρώπινες απώλειες βέβαια θα επηρεάσουν αρχικά τη διάρθρωση στο εσωτερικό της.

Η ισλαμική οργάνωση της Χαμάς εκμεταλλεύεται την ευκαιρία της κρίσης στην Ιερουσαλήμ για να αναδυθεί στο προσκήνιο. Η κλιμάκωση των επιθέσεων με πυραύλους δείχνει την αποφασιστικότητα των Ισλαμιστών της Χαμάς να δώσουν ένα χτύπημα, όχι μόνο στο Ισραήλ, αλλά κυρίως στους αντιπάλους τους στο εσωτερικό.

Η πρόταση Μπάιντεν για τις πατέντες των εμβολίων προκάλεσε ένα σεισμό τόσο στο παγκόσμιο σύστημα όσο και στην κοινή γνώμη. Στην πραγματικότητα ανέδειξε τον κολοσσιαίο ανταγωνισμό που η υγειονομική κρίση έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις.

Η προσπάθεια των Τιράνων να αποσυνδεθούν από την κοινή ενταξιακή τροχιά με τη Βόρεια Μακεδονία δεν στέφθηκε με επιτυχία. Ο δρόμος για την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι δύσβατος. Η απροθυμία των Ευρωπαίων να επιταχύνουν τις διαδικασίες ένταξης μπορεί ωστόσο να έχει απρόσμενη κατάληξη για εκείνους.

Η Άγκυρα προσεγγίζει την εκτράχυνση των συγκρούσεων στην πόλη της Ιερουσαλήμ ως μία ευκαιρία για την επαναδραστηριοποίηση της στον αραβικό κόσμο. Οι επιθέσεις της στο Ισραήλ έρχονται μετά από μία περίοδο που προσπαθούσε να βελτιώσει τις μεταξύ τους σχέσεις, μεταβάλλοντας για μία ακόμα φορά τη στάση της.

Η 11η Σεπτεμβρίου 2021 έχει οριστεί ως η ημερομηνία της τελικής αποχώρησής των αμερικάνικων στρατευμάτων από Αφγανιστάν. Η έκρηξη έξω από σχολείο θηλέων στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν με τα δεκάδες θύματα δείχνει την κατάσταση στην οποία αφήνουν τη χώρα, αν το κάνουν τελικά.

Οι συνεχιζόμενες βομβιστικές επιθέσεις στο Ιράκ επιτείνουν τα άλυτα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Το Ιράν διατηρεί ακέραια την επιρροή του στην επικράτεια του Ιράκ. Όμως στα βόρεια της χώρας, υπάρχει ένας επίδοξος αντίπαλος, η Τουρκία.

Όταν ολοκληρωνόταν η συμφωνία εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο «παρά πέντε», ήταν σίγουρο πως πολλές τεχνικές λεπτομέρειες θα έμεναν μετέωρες. Τα αλιευτικά δικαιώματα ενός νησιού της Μάγχης προκάλεσαν μία άνευ προηγουμένου κρίση μεταξύ της Αγγλίας και της Γαλλίας. Λίγους μήνες μετά τη συμφωνία για τους όρους του Brexit διαφαίνεται τι θα επακολουθήσει στο νέο σκηνικό της Ευρώπης.

Οι πρώτες επίσημες συζητήσεις της Τουρκίας στο Κάιρο είναι αποτέλεσμα των πρωτοβουλιών της Άγκυρας, τη στιγμή που οι εντάσεις με τις ΗΠΑ, καθώς και η σύγκρουση με την ΕΕ σημαίνει πως η Τουρκία αναζητεί κάθε διαθέσιμο οικονομικό εταίρο. Ήδη η Άγκυρα έχει χάσει σημαντικές αγορές στον αραβικό κόσμο, όπως η Σαουδική Αραβία με το άτυπο μποϊκοτάζ που έχει επιβληθεί στα τουρκικά προϊόντα. Το 2021 όμως είναι πολύ διαφορετικό για την Τουρκία από το 2011.

Αιφνιδιαστικές επιλογές, συγκρούσεις στον δρόμο, σφαίρες σε φακέλους και στο βάθος η διακυβέρνηση της Ισπανίας. Οι περιφερειακές εκλογές της Μαδρίτης δείχνουν τον ραγδαίο ρυθμό της πολιτικής σήμερα, που φέρνει στην επιφάνεια νέες πρωταγωνίστριες και παρασέρνει παλιούς αστέρες.

Στην Ουάσιγκτον γνωρίζουν πως αναμένεται μία απάντηση στη ροπή προς τον αυταρχισμό στην Τουρκία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μία ηγέτιδα δύναμη στον δυτικό κόσμο. Η πρόταση στη Γερουσία για κυρώσεις στην Τουρκία για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ενδεικτική της νέας κατάστασης για την Άγκυρα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Τα θύματα της μετανάστευσης αυξάνονται στη Μεσόγειο, με επίκεντρο τη Λιβύη. Η κατάπαυση του πυρός σε όλη τη χώρα και ο οδικός χάρτης για την επίλυση των εμφύλιων συγκρούσεων που μαίνονται τα τελευταία χρόνια αποτέλεσε μία προσπάθεια για ειρήνευση. Η πραγματικότητα όμως διαφέρει από τα σχέδια.

Το δράμα της νεαρής μητέρας που γλύτωσε από ένα βίαιο θάνατο στην Αττάλεια προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον και παγκόσμια συγκίνηση. Η λύτρωση της Μελέκ Ιπέκ συνδέθηκε άμεσα με τη μονομερή απόσυρση της Τουρκίας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.

Για αναταραχές στη Μέση Ανατολή που θα θυμίζουν τις εξεγέρσεις της «αραβικής άνοιξης» προειδοποίησε ο καθηγητής Αμπντάλα Μπααμπούντ από το Gulf Research Center του Πανεπιστημίου του Cambridge, λόγω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης, στη διαδικτυακή εκδήλωση που οργάνωσε το Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Η πρώτη πολεμική αναμέτρηση την εποχή του κορονοϊού γύρω από την Ευρώπη έληξε τον περασμένο Νοέμβριο με τη σαρωτική επικράτηση του Αζερμπαϊτζάν εναντίον της Αρμενίας. Από τη στιγμή που το Μπακού κατέλαβε μεγάλες εκτάσεις που κατείχαν Αρμένιοι, το ερώτημα διεθνώς είναι τι είδους νικητής θα ήταν το Αζερμπαϊτζάν. Μεγαλόψυχος ή εκδικητικός;

Αν σκεφτόταν κάποιος μία χώρα της Μέσης Ανατολής σε ανθρωπιστική κρίση, μάλλον δεν θα πήγαινε το μυαλό του στον Λίβανο. Πλέον όμως το φαγητό και το νερό αποτελούν είδη σε έλλειψη, ενώ ακόμα και η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος δεν είναι δεδομένη. Έξι μήνες μετά από την εκκωφαντική έκρηξη νιτρικής αμμωνίας στο λιμάνι της Βηρυτού, που έγινε αισθητή μέχρι την Κύπρο, η κατάσταση γίνεται όλο και περισσότερο αφόρητη.

Οι επαφές της Λιβύης με την Τουρκία συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό. Η πολυπληθής αποστολή που βρέθηκε στην Άγκυρα με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Αμπντουλχαμίντ Ντμέιμπα σηματοδοτεί τη σταθερότητα των σχέσεων, ενώ η κατάσταση στη χώρα παραμένει ρευστή. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρωθυπουργού της Λιβύης στην Άγκυρα στέλνει ένα σαφές μήνυμα πως η Τουρκία αποτελεί μία σταθερά για την Τρίπολη, παρά την αλλαγή των συσχετισμών.

Η κρίση είναι η δίδυμη αδερφή της ευκαιρίας. Στην Τουρκία του Ερντογάν, η πανδημία του κορονοϊού λειτουργεί ως ευκαιρία να εδραιωθεί το συντηρητικό πρόγραμμα του ισλαμικού κόμματος του. Η απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων ποτών κατά τη διάρκεια της καραντίνας τριών εβδομάδων είναι ακόμα ένα βήμα σε αυτή την κατεύθυνση.