Ηλίας Τασόπουλος

Η παρέμβαση του Αμερικανού προέδρου για την Ταϊβάν πυροδότησε έναν κύκλο έντασης σε ένα νέο μέτωπο, λίγο πιο μακριά από τις ρωσικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Ωστόσο, η αύξηση της επιρροής της Κίνας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας παγκοσμίως, καθώς οι φιλοδοξίες της για κυριαρχία επί της Ταϊβάν είναι μία πραγματικότητα. Η σύγκρουση μεταξύ τους βέβαια, είναι το απευκταίο σενάριο.

Η παράδοση των τελευταίων μαχητών στο εμβληματικό χαλυβουργείο του Αζοφστάλ, το τελευταίο οχυρό της Μαριούπολης, σηματοδοτεί μία νέα φάση του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία. Καθώς οι ρωσικές επιχειρήσεις συνεχίζονται στην ανατολική Ουκρανία, η επόμενη ημέρα μετά την κατάληψη της Μαριούπολης θέτει σοβαρά διλήμματα τόσο για τη Μόσχα, όσο και στη Δύση.

Το μπλόκο που έχει στήσει η Άγκυρα για την εισδοχή των δύο σκανδιναβικών χωρών στο ΝΑΤΟ δείχνει την έντονη ανησυχία του Τούρκου προέδρου για την αλλαγή των ενδοσυμμαχικών ισορροπιών μετά από αυτές τις εξελίξεις. Από εκεί που η Τουρκία θεωρούσε πως μπορούσε να παίρνει μόνο τα θετικά από τη συμμαχική αλληλεπίδραση, δίχως να επωμίζεται τις αντίστοιχες υποχρεώσεις, βλέπει τώρα να αλλάζουν τα δεδομένα, με επιπτώσεις και στις σχέσεις με την Ελλάδα.

Το διπλωματικό θρίλερ με τις τουρκικές ενστάσεις για την εισδοχή Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ δείχνει τη σημασία αυτής της εξέλιξης, παγκοσμίως αλλά και ειδικά για τις εσωτερικές ισορροπίες του οργανισμού. Όσο κι αν η Τουρκία επιστρατεύει την πατροπαράδοτη τακτική του «δούναι και λαβείν» για να εξαργυρώσει το ότι εκείνη είναι κράτος μέλος του ΝΑΤΟ, θεωρώντας ότι μπορεί να ασκήσει βέτο, το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο για να μπορέσει να σταματήσει ότι πρόκειται να συμβεί.

Μέχρι σήμερα η Τουρκία προσπαθεί να εκμεταλλευθεί όπως μπορεί τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ, δίχως η ίδια να προσφέρει ό,τι απαιτείται για τους συμμάχους, υποσκάπτοντας μάλιστα τη συνοχή του συνασπισμού, με τη συμπεριφορά της απέναντι στην Ελλάδα. Τώρα, η Άγκυρα αισθάνεται πως η παρασιτική της σχέση με το ΝΑΤΟ μπορεί να διαταραχθεί με την είσοδο των δύο σκανδιναβικών χωρών στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.

Η πολιτική μηδενικών κρουσμάτων που έχει εφαρμόσει το κομμουνιστικό καθεστώς της Κίνας έχει σοκάρει όλο τον κόσμο, λόγω κυρίως της παραδειγματικής αυστηρότητάς της. Πέρα από τη φύση του καθεστώτος, η άλλη όψη του φαινομένου δείχνει την πραγματική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, υπό τον φόβο καταιγιστικών εξελίξεων, σύμφωνα με μία νέα έρευνα.

Καθώς οι πολεμικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στο Λουχάνσκ της ανατολικής Ουκρανίας εντείνονται, στο Κίεβο προετοιμάζονται για το επόμενο κύμα επιθέσεων που θα αποφασίσει το Κρεμλίνο. Την ίδια στιγμή, η οικονομική και στρατιωτική βοήθεια-μαμούθ που θα αποδεσμεύσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά την ουκρανική αντίσταση, που δεν περίμενε η Ρωσία.

Η αδυναμία των ρωσικών δυνάμεων να καταφέρουν ένα καθοριστικό χτύπημα στην Ουκρανία έχει μεταφέρει την πίεση από το Κίεβο στην πλευρά του Κρεμλίνου. Όπως φάνηκε κι από την πολυαναμενόμενη ομιλία του Πούτιν για τον εορτασμό της συμβολικής 9ης Μαΐου, τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί στη Μόσχα είναι πλέον πολύ δύσκολο να επιλυθούν και όλοι κοιτάζουν πλέον πως θα αντιδράσει ο ίδιος ο Ρώσος πρόεδρος.

Η ηγετική εμφάνιση του Μακρόν στο Στρασβούργο πατάει πάνω στην παράδοση των Γάλλων προέδρων που επιζητούν έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Ευρώπη. Πέρα από τις φιλοδοξίες του Εμανουέλ Μακρόν, η δυναμική παρέμβαση από το νικητή του προεδρικών εκλογών στο Ευρωκοινοβούλιο δείχνει την ανάγκη για μία αναζωογόνηση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Η συνάντηση του με τον Γερμανό καγκελάριο ωστόσο βάζει νέες διαστάσεις στις προσπάθειες του.

Κάθε χρόνο αυτή η ημέρα εορτάζεται με πολύ διαφορετικούς τρόπος σε Μόσχα και Βρυξέλλες. Την ώρα που στρατιωτικά αγήματα θα παρελαύνουν στην Κόκκινη Πλατεία, στον σκληρό πυρήνα της Ευρώπης θα τιμούν την ανάπτυξη της δημοκρατίας και της συνεργασίας. Όσο μακριά κι αν μοιάζουν η φιλελεύθερη Ευρώπη με τον εθνικιστικό μιλιταρισμό που πρεσβεύει το καθεστώς Πούτιν, μόλις λίγους μήνες πριν βρίσκονται αρκετά κοντά.

Οι σκηνές καταστροφής από το τελευταίο οχυρό της Μαριούπολης δείχνουν τη σημασία που αποδίδει το Κρεμλίνο σε αυτό το μικρό αλλά εμβληματικό βιομηχανικό συγκρότημα της Ουκρανίας. Όσο όμως ο αριθμός των ανθρώπινων απωλειών αυξάνεται, τόσο σφίγγει ο κλοιός διεθνώς για το Κρεμλίνο, ακόμα κι αν πλησιάζει η 9η Μάϊου, ημέρα της διαφαινόμενης ανακοίνωσης της υποτιθέμενης «νίκης» στην Ουκρανία.

Η ημέρα εορτασμού της νίκης επί του ναζισμού θεωρείται από τους Δυτικούς ως ένα ορόσημο για την επόμενη φάση του πολέμου. Η ελπίδα για έναν πιθανό τερματισμό των ρωσικών επιχειρήσεων στην Ουκρανία, όπου το Κρεμλίνο θα αναζητήσει ένα συμβολικό γεγονός για να ανακηρύξει μία μεγάλη νίκη, μετά από τις εξελίξεις στο Αζοφστάλ, δεν σημαίνει πως το ο πόλεμος του Πούτιν δεν θα συνεχιστεί ή θα επεκταθεί.

Η έκτακτη επιχείρηση γερμανικών καταδιωκτικών για την αναχαίτιση ενός ρωσικού αεροσκάφους στη Βαλτική δείχνει γλαφυρά την τεταμένη κατάσταση που επικρατεί στις σχέσεις των δύο κρατών. Το Βερολίνο δείχνει εμμέσως πως βάζει κάτω από την ομπρέλα του στην επικείμενη έναρξη της διαδικασίας ένταξης Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, υπό το βάρος των ρωσικών απειλών.

Η επικέντρωση των ρωσικών στρατιωτικών δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία φαίνεται να μην σημαίνει τελικά τον περιορισμό των πολεμικών επιχειρήσεων του Κρεμλίνου. Αντίθετα, οι πληροφορίες για μεταφορά της έντασης προς τα δυτικά με έμφαση στη Μολδαβία και την αποσχισθείσα περιοχή της Υπερδνειστερίας δείχνει πως ο Πούτιν συνεχίζει να έχει μεγάλες επιδιώξεις για τον πόλεμο του.

Η πολιτική των μηδενικών κρουσμάτων του Πεκίνου φτάνει στα όρια του, έπειτα από τις τελευταίες εξελίξεις. Από τη μεγαλειώδη πολιτική της περιβόητης «φούσκας» στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς μέχρι την μεγαλεπήβολη ανάπτυξη του κινέζικου εμβολίου και την προμήθεια άνω του 1 δισεκατομμυρίου δόσεων σε όλο τον κόσμο, το κομμουνιστικό καθεστώς αντιμετωπίζει μία μεγάλη πρόκληση.

Το πέρασμα στο επόμενο επίπεδο συναγερμού στην κινέζικη πρωτεύουσα θυμίζει την κατάσταση στη Σαγκάη, που έχει αγγίξει όλο τον κόσμο. Το ενδεχόμενο ξέσπασμα της πανδημίας στο Πεκίνο σε αντίστοιχο βαθμό θα έχει πρακτικές συνέπειες τόσο στη χώρα, όσο και ευρύτερα. Ταυτόχρονα θέτει σοβαρά ερωτήματα και για το ίδιο το καθεστώς, το οποίο έχει θέσει τον πήχη της αντιμετώπισης του κορoνοϊου πολύ ψηλά.

Η προοπτική εισόδου της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ πολύ νωρίτερα απ' ότι προβλεπόταν αποτελεί την επόμενη μεγάλη πρόκληση για τη Δύση, η οποία βέβαια συναρτάται άμεσα με τις εξελίξεις στο ουκρανικό μέτωπο και θα έχει σημαντικές στρατηγικές και συμβολικές επιπτώσεις. Η επιστροφή του καθεστώτος Πούτιν σε πρακτικές των προηγούμενων αιώνων επιτάχυνε τις εξελίξεις. Στο Ελσίνκι συνειδητοποίησαν πως ο κίνδυνος για τις χώρες που συνορεύουν με τη Ρωσία είναι πραγματικός, σήμερα.

Η καταδίκη του φιλάνθρωπου Καβαλά σε ισόβια κάθειρξη είναι ενδεικτική της ύβρεως που διακατέχει το ερντογανικό καθεστώς, αλλά και το μένος του απέναντι σε οτιδήποτε διαφορετικό. Η διεθνής κατακραυγή είναι μάλλον δύσκολο να αναστρέψει την ειλημμένη απόφαση εναντίον του Καβαλά, ειδικά σήμερα που η Άγκυρα αισθάνεται την παρουσία αναβαθμισμένη από την κρίση στην Ουκρανία.

Τη στιγμή που ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία, μια παράλληλη διαμάχη πραγματοποιείται ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες δυνάμεις του κόσμου. Όσο και αν η Κίνα απέχει αρκετά από αντίστοιχο επίπεδο ανάπτυξης, η ραγδαία άνοδος της την ωθεί να απαιτεί περισσότερο σεβασμό διεθνώς. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενδεχομένως να είναι απλώς η αφορμή για μία νέα διαμάχη τους.

Η ολομέτωπη επίθεση του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γουενμπίν είναι ενδεικτική της έντασης που επικρατεί στις σχέσεις των δύο χωρών. Δεν είναι ωστόσο μόνο ο πόλεμος στην Ουκρανία που έχει πυροδοτήσει την ένταση. Το Πεκίνο θεωρεί πως οι Ηνωμένες Πολιτείες διαμορφώνουν μία κατάσταση διεθνώς, που εν τέλει θα στραφεί εναντίον τους.