Bίβιαν Ευθυμιοπούλου

Αν αποδεχτούμε την αρχή ότι οι κυβερνήσεις συνεργασίας αποτρέπουν τον εγκλωβισμό των κομμάτων στην εκάστοτε συγκυρία στην πραγματικότητα αποκλείουμε τις μεγάλες ιδεολογίες ως βάση της διακυβέρνησης. Αν οι κυβερνήσεις συνεργασίας είναι η λύση στα προβλήματα που δημιουργεί η ασφυξία του καθορισμένου χρόνου κάθε κυβερνητικής θητείας, σε ποια θεωρητική βάση θα επεξεργαζόμαστε τις προγραμματικές δράσεις για τα μεγάλα προβλήματα; Και σε ποια βάση τα πολιτικά κόμματα θα διεκδικούν ξανά την ψήφο μας μετά από τη λήξη της θητείας των κυβερνήσεων συνεργασίας;

Με μεγάλο ενδιαφέρον περιμέναμε χθες να δούμε αν και πως θα διεξαχθούν οι πρώτες εξετάσεις της λεγόμενης «ελληνικής PISA». Ο λόγος ήταν η αντίδραση των συνδικαλιστικών οργανώσεων των καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης που προκήρυξαν και στάση εργασίας για να αποτρέψουν τη διεξαγωγή των εξετάσεων. Δεν είναι η πρώτη φορά που ομάδες συνδικαλιστών βρίσκονται απομονωμένοι από την κοινωνία. Το μόνο που ήθελαν να έχουν στα χέρια τους ήταν «ένα θέμα» να σπινάρουν στη δημόσια σφαίρα, για να δείξουν ότι αντιστέκονται στην κυβέρνηση.

Ειδήσεις σαν αυτές του Θύμιου Μπουγά που εξαφανίστηκε από το σπίτι του στον Πύργο αφού έπεσε θύμα άγριου εκφοβισμού έξω από το ίδιο του το σπίτι ή της αυτοκτονίας δια απαγχονισμού του 12χρονου στο κέντρο της Αθήνας, τις προσπερνώ γρήγορα γιατί απλώς δεν αντέχω να τις μεταβολίσω. Όσα χρόνια και να ασχολείται κανείς με την πολιτική, όσο βαρύς «καταναλωτής ειδήσεων» κι εάν είναι, υπάρχουν γεγονότα που απλώς αδυνατεί να αποτιμήσει με ψυχραιμία.

Γράφαμε στο σημείωμα της 1ης Απριλίου και με αφορμή τη δημοσίευση της έρευνας του Ινστιτούτου για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή - Eteron για τις στάσεις και τις πολιτικές συμπεριφορές της Γενιάς Ζ, πως τόσο η Νέα Δημοκρατία όσο και το ΠΑΣΟΚ απέχουν έτη φωτός από τους νέους 20-25 ετών. Παρατηρώντας συστηματικά όσα συνέβησαν στα Πανεπιστήμια τις τελευταίες, προ των αυριανών φοιτητικών εκλογών, εβδομάδες, η παραπάνω διαπίστωση επιβεβαιώνεται. 

Οι χθεσινές εκλογές με τον ένα υποψήφιο πρέπει να ερμηνευθούν ως μια επιχείρηση ανασυγκρότησης μέσα από την ίδια την κοινωνία κι από την πολλαπλώς προβληματική διαδικασία της «ανοιχτής κάλπης». Πολύς ο λόγος που έγινε και για τη συμμετοχή των 15χρονων στη διαδικασία. Ως επιχείρημα «σπίναραν» την άποψη ότι αφού η ερωτική συνεύρεση με ένα 15χρονο είναι νόμιμη, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα αυτός να συμμετέχει σε ανοιχτές εκλογικές διαδικασίες κόμματος. 

Μιλώντας χθες στη Βουλή, ο κ. Αλέξης Τσίπρας στοίχισε το κόμμα του στην Προοδευτική και Δημοκρατική παράταξη που επιδεικνύει «μια ενιαία πατριωτική στάση» στα θέματα εξοπλισμών, άμυνας και συμμαχιών της χώρας, βάζοντας τον εαυτό του στην ίδια πολιτική γενεαλογία με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ με την Ακροδεξιά δεν ήταν αποτέλεσμα της συγκυρίας που δημιούργησε η κάλπη. Στην πραγματικότητα είχε αποφασιστεί πολύ νωρίτερα.

Είναι εντυπωσιακό που στη χώρα μας από τη δημόσια συζήτηση για την ενεργειακή κρίση απουσιάζει παντελώς η προτροπή να περιορίσουμε την κατανάλωση ρεύματος στον βαθμό του εφικτού. Στη γειτονική και πλουσιότερη από εμάς Ιταλία τέθηκαν σε εφαρμογή όρια στη θερμοκρασία των κλιματιστικών, με στόχο να μειωθεί η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Αν η ελληνική κυβέρνηση τολμούσε να ανακοινώσει ανάλογες ρυθμίσεις, τα κόμματα θα εξέδιδαν πύρινες ανακοινώσεις και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις θα προχωρούσαν σε απεργιακές κινητοποιήσεις.

Τον σχεδιασμό, τις επιλογές και την εκτέλεση των έργων προσβασιμότητας στον αρχαιολογικό χώρο της Ακροπόλεως θα τα αποτιμήσει για να τα δικαιώσει ή να τα απορρίψει η επιστημονική κοινότητα και όχι ο λαός των σόσιαλ μήντια. Κάθε παρέμβαση στους αρχαιολογικούς χώρους διεθνώς είναι αποτέλεσμα μιας εξαιρετικά σύνθετης διαδικασίας, πολύ υψηλής εξειδίκευσης και βάθους γνώσεων που όποιος δεν έχει και την ελάχιστη έστω εποπτεία της απλώς αδυνατεί ακόμα και να τη συλλάβει.

Ούτε να επαναλάβει τις αστείες απειλές του για πυρηνικό πόλεμο δεν τόλμησε ο Πούτιν γιατί πλέον ο πλανήτης όλος έχει καταλάβει ότι αυτό τον πόλεμο η δήθεν υπερδύναμη του δεν μπορεί να τον κερδίσει.  Όλα αυτά βέβαια, τα γράφουμε έχοντας στρέψει το βλέμμα, με αγωνία, προς τις Ηνωμένες Πολιτείες γιατί ό,τι θα προκαλέσει αυτός ο πόλεμος, όχι μόνο στην ίδια την Ουκρανία και τη Ρωσία αλλά σε ολόκληρη τη Δύση εξαρτάται από τους Αμερικανούς. 

Με το Τουίτερ συνομιλούν οι υπουργοί που μόλις διαπιστώσουν την οποιαδήποτε «στραβή» δηλώνουν μετά από λίγο ότι σήκωσαν το τηλέφωνο οι ίδιοι και έδωσαν εντολή να επιλυθεί το θέμα που έχει ανάψει κάθε φορά τη φωτιά. Το πρόβλημα με αυτή την τακτική διακυβέρνησης είναι ότι πολύ συχνά, μια επιτυχημένη παρέμβαση τη διαδέχεται κάποιο περιστατικό (όπως αυτό στο ΑΠΘ) που ακυρώνει κάθε ισχυρισμό ότι η κυβέρνηση διατηρεί τον έλεγχο στον τομέα της ασφάλειας και οι πολίτες πλέον έχουν πολύ μεγάλη δυσανεξία στους βερμπαλισμούς και δη τους ξύλινους.

Επί σχεδόν μισό αιώνα, η Νέα Δημοκρατία πρωταγωνιστεί σταθερά στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Η μεγάλη οικονομική και κυρίως πολιτική κρίση του 2010 εαν και την κλόνισε δεν τη συρρίκνωσε σε ρόλο πολιτικού κομπάρσου και παρά την αρχική αρνητική της θέση απέναντι στα προγράμματα διάσωσης της χώρας, κατάφερε ο ισολογισμός για τη στάση της τη δύσκολη εκείνη περίοδο να είναι θετικός και να καταγραφεί στη συνείδηση των πολιτών ως το κόμμα που με τις ιστορικές του επιλογές στοιχίζεται σταθερά στη σωστή πλευρά της ιστορίας.

Ας συμφωνήσουμε λοιπόν τουλάχιστον σε τούτο: Στην Ελλάδα έχουμε μάλλον... εκκεντρικές απόψεις για το τι συνιστά δημοσιογραφική ανεξαρτησία, για το θέσουμε όσο πιο ευγενικά γίνεται. Είναι εξοργιστικό πλέον αυτό το μασκαριλίκι. Στην Ελλάδα η ποιότητα του Τύπου είναι εξαιρετικά χαμηλή όμως γι' αυτό δεν ευθύνονται μόνο οι κυβερνήσεις. Ευθύνεται πρωτίστως ο ίδιος ο κόσμος του Τύπου. Μόνο θύμα βέβαια η ποιότητα της δημοκρατίας αλλά κι αυτό δεν είναι βέβαιο.

Σε αυτή τη χώρα προνόμιο είναι και το να αποφοιτάς από ιδιωτικό σχολείο μεγαλώνοντας σε ένα σπίτι με βιβλία, Τύπο, ελεγχόμενη πρόσβαση στο διαδίκτυο και μορφωμένους γονείς. Όσοι έχουν αυτά τα προνόμια, ξεκινούν τη ζωή τους από εντελώς διαφορετική βάση και έχουν πολύ μεγαλύτερες πιθανότητες από τους υπόλοιπους να επιτύχουν τους στόχους τους. Και αυτό είναι μια αδικία που μπορεί να υποκαταστήσει η καλή δημόσια Παιδεία για τον λαό.

Παντού στη Δύση ο Τύπος λογίζεται ως πυλώνας του πολιτεύματος. Στην Ελλάδα οι δημοσιογράφοι και οι ιδιοκτήτες των Μέσων βλέπουν τους εαυτούς τους απλώς ως ψηφιακές πλατφόρμες που διαγκωνίζονται για το ποια θα κολακέψει περισσότερο τα κατώτερα ένστικτα των πολιτών για να τους κάνει πελάτες. Κάτι σαν το Νετφλιξ αλλά δωρεάν, χωρίς συνδρομή και ως γνωστόν, σε αυτή τη ζωή, ό,τι πληρώνεις παίρνεις. Εν προκειμένω, μια ατελείωτη αηδία.

Αυτό που έχει σημασία να κρατήσουμε είναι ότι επί 34 χρόνια η Θεσσαλονίκη ανεχόταν μια παράνομη κατάληψη και ότι ακόμα και σήμερα, ομάδα χούλιγκαν έχει το θράσος να δημιουργεί προβλήματα ισχυριζόμενη ότι υπερασπίζεται κάποια κεκτημένα. Είναι παρηγορητικό που οι Πρυτανικές Αρχές, σε κάθε ευκαιρία, επαναλαμβάνουν, μέσω του Τύπου, τη βούλησή τους να προχωρήσουν στο σχέδιο της βιβλιοθήκης. Θα τα καταφέρουν.

«Δημοκρατία είναι και το iPhone που κρατάς. Είναι η κοινωνική συνθήκη χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει καινοτομία, τεχνολογία, ευημερία. Δεν είναι τυχαίο που αυτό το μικρό μηχάνημα που σου δίνει τη δυνατότητα να εκφράζεσαι και να επικοινωνείς αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ και σίγουρα όχι σε κάποιο αυταρχικό καθεστώς». Ίσως μια τέτοια φράση ή κάποια παρόμοια θα ήταν αρκετή για να ανοίξουμε μια μικρή χαραμάδα φωτός στο πηχτό σκοτάδι του αντισυστημισμού και του εθνολαϊκισμού, κόκκινου και μαύρου, που τείνει να καλύψει όλη τη Δύση.

Το ενδεχόμενο να επιστρέψουν στην Ελλάδα για να εργαστούν όσοι κατά τη διάρκεια της κρίσης μετανάστευσαν για να βρουν δουλειά και αμοιβές ανάλογες των προσόντων τους θα ήταν μια ένδειξη ότι η ελληνική οικονομία ανακάμπτει. Σωστά λοιπόν η Νέα Δημοκρατία έκανε το λεγόμενο brain gain μια από τις «σημαίες» του προεκλογικού της λόγου. Έκτοτε, κατά καιρούς, βλέπουν το φως της δημοσιότητας διάφορες γκρίνιες των Ελλήνων που έχουν επιστρέψει και απολαμβάνουν των προνομίων τους.

Δεν συμφέρει κανένα μας στην ελληνική κοινωνία να δίνουμε μεγαλύτερη έκταση απ' όση τους αναλογούν σε επεισόδια όπως αυτό πριν από λίγες ημέρες, όταν πρώην βουλευτής της αντιπολίτευσης, από το βήμα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε «λαός και στρατός ενωμένοι» να ανατρέψουν «την κυβέρνηση του Ιμπραήμ». Κι ας καταχειροκροτήθηκε από τους συνέδρους. Όμως, είναι αποκαρδιωτικό, λίγες ημέρες πριν την επέτειο της 21ης Απριλίου να υπάρχουν πολιτικοποιημένοι Έλληνες και όχι τίποτα παιδάκια αλλά μεσήλικες με μνήμες της δικτατορίας,  που εκστομίζουν τέτοιες κουβέντες.

Ακόμα και αν αποδώσουμε στη στρατηγική επιλογή της αποσυμπίεσης την παρέλαση όλης αυτής της τοξικής γραφικότητας από το βήμα του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, κάποιες τοποθετήσεις ήταν ακραίες, με κάθε μέτρο και κριτήριο. Δεν υπηρετείς την πολυφωνία δίνοντας τον λόγο στην παράνοια και την ψευδοεπιστήμη. Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν κρύβουν ότι εχθρεύονται τον αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα του πολιτεύματος. Είναι γραφικοί ή επικίνδυνοι;

Οι άστεγοι τοξικομανείς ή οι εκδιδόμενες τοξικομανείς ζουν στις παρυφές της κοινωνίας. Τους συναντάμε όσοι περπατάμε στους δρόμους γύρω από την Ομόνοια, συχνά σε άσχημη κατάσταση, να προσπαθούν να φτιάξουν τη δόση που έχουν μόλις προμηθευτεί, καταμεσής του πεζοδρομίου, σε κοινή θέα, μέρα-μεσημέρι. Καμία αναβάθμιση της Ομόνοιας με ανακαινισμένα νεοκλασικά ή σύγχρονα πολυτελή πολυόροφα καταστήματα γεμάτα κίνηση δεν μπορεί να δώσει την εντύπωση σύγχρονης πόλης όσο τοξικομανείς κάνουν χρήση σε δημόσια θέα.