Bίβιαν Ευθυμιοπούλου

Η στρατηγική της Ένωσης είναι σοφή γιατί είναι σχεδιασμένη να διευκολύνει τη συνύπαρξη χωρών με πολύ μεγάλες διαφορές μεταξύ τους αλλά που τις ενώνει τουλάχιστον τούτο: ο σεβασμός στο δημοκρατικό πολίτευμα και τη λαϊκή βούληση των πολιτών των κρατών-μελών. Όμως αυτή η τόσο επωφελής τακτική εξομάλυνσης των διαφορών κινδυνεύει να γίνει η θηλιά που πνίξει την ΕΕ όσο διατηρεί στους κόλπους της τον δικτάτορα Όρμπαν.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ένα δημοσκοπικό εύρημα, μας έβαλε σε σκέψεις. Μόλις ένα 15% των πολιτών φοβάται για τις συνέπειες που θα έχει η πανδημία στην οικονομία, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων People of Greece. Είναι βέβαια απολύτως αναμενόμενο γιατί η επιλογή στη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση ήταν από την αρχή ξεκάθαρη: το σημαντικό είναι να μην θρηνήσουμε εκατόμβες θυμάτων.

Διαβάζουμε στον Τύπο και στα σόσιαλ μήντια σχόλια δυσφορίας γι' αυτούς που κριτικάρουν όσους δείχνουν να αδιαφορούν για τα μέτρα περιορισμού της πανδημίας. Κάποιοι, ζητούν να μην είμαστε επικριτικοί με το «καημένο το παιδί που πήγε στην Ικαρία» και βρίσκουν χυδαίους όσους ζητούν η οικογένεια του ατυχούς νέου να πληρώσει τη ζημιά που προκάλεσε η ανεμελιά του.

Η δημοσιογραφία είναι το μόνο επάγγελμα που προστατεύεται από το ίδιο το Σύνταγμα της χώρας. Η ίδια η ύπαρξη της πολιτικής εξουσίας βασίζεται αποκλειστικά στον Τύπο που έχει τη δύναμη να «ανεβάσει» και να «κατεβάσει» κυβερνήσεις, κυριολεκτικά. Πάντα έτσι ήταν, πάντα έτσι θα είναι και τα περί ανεξαρτησίας του Τύπου είναι παιδικές φαντασιώσεις.

Δεν θα σταματήσουμε να επισημαίνουμε ότι η αντιπολίτευση στην εκάστοτε κυβέρνηση όχι απλώς δεν πρέπει να ενοχλεί τους ψηφοφόρους της κυβέρνησης αλλά θα πρέπει να απαιτούν να γίνεται και μάλιστα αποτελεσματικά. Άλλωστε αυτή είναι η θεσμική υποχρέωση των βουλευτών της αντιπολίτευσης. Αυτός είναι και ο λόγος που κι εμείς πιέζουμε τον ΣΥΡΙΖΑ να σοβαρευτεί ώστε να ανταποκρίνεται με επάρκεια στα θεσμικά του καθήκοντα.

Ούτε τυχαία ούτε «καταφυγή στο οικείο» ήταν η αναφορά της Προέδρου της Δημοκρατίας στις ατομικές ελευθερίες στο διάγγελμα που απηύθυνε για την εθνική επέτειο. Δεν είναι ότι μας είπε ό,τι ξέρει να λέει καλύτερα, λόγω της θητείας της στη Δικαιοσύνη. Είχε λόγο που αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Σύνταγμα της Ελλάδος και στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρώπης.

Αχτίδα... κανονικότητας μέσα στην ανασφάλεια και την αβεβαιότητα οι ειρωνείες των γνωστών, πολιτικά περιθωριακών, πλέον, κύκλων για την πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας να απευθύνει πρόσκληση για προσφορά εθελοντικής εργασίας! Εμφανίστηκαν για να επιβεβαιώσουν εκ νέου ότι «όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν».

Διαφωνούμε με όσους εξέφρασαν δυσφορία με την επιλογή του κ.Τσίπρα να επιτεθεί με άρθρο του στο νεοφιλελευθερισμό και τον καπιταλισμό από ιδεολογική αφετηρία. «Δεν είναι καιρός για τέτοια», υποστήριξαν αρκετοί. Κι όμως, δεν υπάρχει καλύτερη συγκυρία για να στοχαστούμε, να αξιολογήσουμε, να αποτιμήσουμε τις ιδεολογικές αρχές από τις οποίες πηγάζουν οι πολιτικές που σχεδιάζουν και εφαρμόζουν τα κράτη.

Μπορεί η Ευρώπη αλλά και η χώρα μας να πέρασαν από μια πολύ μεγάλη κρίση αλλά η κρίση αυτή δεν κατάφερε να γίνει υπαρξιακή. Κάναμε θυσίες (μνημόνια) ακριβώς για να αποφύγουμε την πτώχευση και η κρίση να απειλήσει την ύπαρξή μας αλλά και τη δημοκρατία μας. Και τώρα έχουμε βρεθεί σ? ένα σημείο που απειλείται η ίδια μας η ύπαρξη.

Υπάρχει μια βρετανική παροιμία που αγαπούμε πολύ: «Δεν μπορείς να μάθεις σ' ένα γέρικο σκυλί, νέα κόλπα». Βέβαια, η παροιμία είναι δεκτική πολλών ερμηνειών. «Νέα κόλπα» μπορεί να είναι οι νέες συνήθεις. Μπορεί όμως να είναι και άλλες νοοτροπίες.

Απ? όλα όσα είπε ο πρωθυπουργός στο διάγγελμα της Τρίτης, κρατήσαμε την αναφορά του στα «ερείπια» που θα αφήσει πίσω της αυτή η περιπέτεια και το σώφρον είναι να εμπεδώσουμε όλοι ότι αυτό θα είναι το πιθανότερο σενάριο, παρόλο που είναι σαφές ότι θα υπάρξουν θηριώδεις παρεμβάσεις στην οικονομική δραστηριότητα για να διασωθεί ό,τι είναι δυνατόν.

Θα έχουμε πολλά να συζητήσουμε τους επόμενους μήνες, όταν κι αυτή η περιπέτεια θα έχει τελειώσει. Η έκτακτη συνθήκη σε διεθνή κλίμακα, οι ανάγκες που ανέκυψαν και δεν θα έχουμε καταφέρει να τις καλύψουμε εξαιτίας του τρόπου που είναι οργανωμένη η κοινωνία μας σήμερα και πάνω απ?όλα οι οικονομικές προκλήσεις, θα μας αναγκάσουν πάλι να συζητήσουμε από την αρχή πολλά θέματα.

Συμφωνούμε με την παρατήρηση του κ. Μιχ.Τσιντσίνη στην Καθημερινή της Κυριακής: οι πολιτικοί αντίπαλοι του πρωθυπουργού τον φθονούσαν που η θητεία του ξεκίνησε αφού είχαμε βγει από τα μνημόνια και με την πιο σκληρή αντιπολίτευση μέχρι σήμερα να είναι αυτή των πολιτικών του φίλων και των παραδοσιακών ψηφοφόρων του κόμματός του.

Ήμασταν προετοιμασμένοι να διαβάσουμε πολλά εξωφρενικά σχόλια για την ορκωμοσία της Προέδρου της Δημοκρατίας: για την εμφάνισή της, για τη φωνή της, για το υποκοριστικό «Κατερίνα» αντί για το βαφτιστικό «Αικατερίνη». Όμως, αυτό που πραγματικά μας αιφνιδίασε ήταν η έκπληξη που δημιούργησε η αναφορά της Προέδρου της Δημοκρατίας στον «νέο πατριωτισμό».

Κάθε ιστορική εφημερίδα στον πλανήτη, φυσικά και οι ελληνικές, δεν χάνει ευκαιρία να θυμίζει τις ιστορικές συνθήκες που οδήγησαν στην ίδρυσή της. Γιατί η ίδρυση των εφημερίδων είναι ακριβώς αυτό: η κινητοποίηση κάποιων ανθρώπων που αντιμέτωποι με ένα θέμα ή μια κρίση εθνικών διαστάσεων, αποφάσισαν να εκφράσουν οργανωμένα θέσεις και απόψεις, διάχυτες σε μερίδα της κοινωνίας.

Αναρωτιόμαστε αν υπάρχει έστω κι ένας πολίτης που αυτοπροσδιορίζεται ως προοδευτικός ή μετριοπαθής κεντροδεξιός ή κεντροαριστερός, ο οποίος να πίστευε ότι ήταν επιτακτική η απομάκρυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την εξουσία και δεν ψήφισε τελικά Νέα Δημοκρατία επειδή είναι αντικληρικαλιστής και η Νέα Δημοκρατία ένα κόμμα που όχι μόνο δεν κρύβει αλλά διαφημίζει τη σχέση της με την Εκκλησία της Ελλάδος.

Όταν η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε τα στοιχεία του 4ου τριμήνου για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, κανείς δεν αιφνιδιάστηκε. Ήταν τα απολύτως αναμενόμενα. Μέχρι και ο μέχρι χθες ΥΠΟΙΚ, Ευκλείδης Τσακαλώτος επέλεξε να κάνει χιούμορ αντί κριτικής κι αυτό γιατί ο ίδιος ξέρει, καλύτερα από τον καθένα, ότι αυτή θα ήταν η πορεία των πραγμάτων.

Γράφαμε μόλις πριν από δέκα ημέρες, ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο σε μια δημοκρατία να επιβάλλεις τους ακραία περιοριστικούς όρους που ίσως απαιτούνται για την αντιμετώπιση μιας επιδημίας, με τον τρόπο που μπορεί να το κάνει η Κίνα αλλά το ισχυρό «όπλο» της Δύσης, είναι η ελεύθερη ενημέρωση και πληροφόρηση η έλλειψη της οποίας, στην περίπτωση της Κίνας, στάθηκε μοιραία στη διασπορά του ιού.

Από τη στήλη αυτή επιχειρηματολογούμε διαρκώς πάνω στην ιδέα ότι στις οργανωμένες πολιτείες σημασία έχει η καλή λειτουργία των θεσμών και δευτερευόντως τα πρόσωπα που φέρουν ένα αξίωμα. Τα πρόσωπα έρχονται και παρέρχονται αλλά οι θεσμοί της σύγχρονης, δημοκρατικής πολιτείας πρέπει να λειτουργούν καλά και για το συμφέρον και την ωφέλεια των πολλών.

Σε μια περίοδο πολυετούς πόλωσης, ο τρόπος που στεκόμαστε απέναντι στα γεγονότα ορίζεται αποκλειστικά από τις προκαταλήψεις και τις προκατασκευασμένες ιδέες που έχουμε για τα ζητήματα με τα οποία συνδέονται τα γεγονότα αυτά. Σχεδόν αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να καταναλώσουμε ειδήσεις με τον τρόπο που υπαγορεύει η πολιτική μας τοποθέτηση.