Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Ποτέ δεν είναι εύκολο να τοποθετείσαι πολιτικά υπέρ μιας άποψης που προέρχεται από αντίπαλο ιδεολογικό χώρο. Όταν όμως είναι λογική κι ανοίγει ουσιαστικά δρόμους είσαι υποχρεωμένος να το κάνεις. Η τοποθέτηση του Υπουργού Παιδείας σχετικά με το μάθημα των θρησκευτικών στα σχολεία στηρίζεται σε γερά πολιτικά θεμέλια. Ανεξάρτητα αν πολλοί στην ελληνική κοινωνία δύσκολα θα το παραδεχθούν.
Οφείλουμε να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή την διαφορά μεταξύ σωστής άποψης και του τρόπου υποστήριξής της. Σε αυτό ο κ. Φίλης θεωρώ πως κάνει σοβαρό λάθος. Άλλο είναι η αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας των θρησκευτικών και του γενικότερου ζητήματος ανεξαρτητοποίησης της εκκλησίας από τον ανεδαφικό εναγκαλισμό του δημοσίου, και κάτι εντελώς άκαιρο και διαφορετικό η αξιολόγηση του καθενός για την συμπεριφορά του κλήρου σε κρίσιμες φάσεις της νεότερης ιστορίας της χώρας.
Στο ζήτημα της διδασκαλίας του μαθήματος, αυτό που θα πρέπει να γίνει από όλους κατανοητό είναι πως δεν είναι δουλειά της πολιτείας η κατήχηση και η εξασφάλιση του θρησκευτικού προσανατολισμού του ελληνικού λαού. Αυτό αποτελεί καθαρά καθήκον της εκκλησίας που οφείλει να γίνει μαχόμενη και να αγωνισθεί για την κυριαρχία των απόψεών της στην κοινωνία. Αυτό βέβαια συνδέεται με την όλη σχέση εκκλησίας – κράτους σε όλο το πλάτος των αμοιβαίων τους αρμοδιοτήτων.
Κυρίαρχη στην Ελλάδα μπορεί να είναι η ορθόδοξη χριστιανική πίστη και η πολιτεία να ενισχύει οικονομικά την εκκλησία της Ελλάδος με διάφορους τρόπους. Αυτό όμως εξασφαλίζεται κάτω από τους κανόνες οικονομικής ενίσχυσης φορέων από την ευρωπαϊκή ένωσης μοναχά όμως κάτω από τον όρο πως την ίδια ενίσχυση θα απολαμβάνουν και φορείς προβολής άλλων θρησκειών. Με βάση όμως την νοοτροπία που ισχύει στην Ελλάδα κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε αποψίλωση του ορθόδοξου ποιμνίου και σε αποδυνάμωση των προοπτικών της ελληνικής εκκλησίας.
Τον κίνδυνο αυτό δεν φαίνεται να τον συνειδητοποιεί η ελληνική εκκλησία. Κι επιμένει σε μάχες χαρακωμάτων για διατήρηση προνομίων που αργά η γρήγορα θα χαθούν. Η κίνηση του Υπουργού Παιδείας δεν είναι εχθρική προς την εκκλησία. Οι φωτισμένοι ιεράρχες θα έπρεπε να διακρίνουν την μακρόπνοη προοπτική τέτοιων πολιτικών και να τις αντιληφθούν σαν καμπανάκι ασφαλείας για το δύσκολο μέλλον.
Η ελληνική εκκλησία έχει περίπου εντελώς εγκαταλείψει το έργο της κατήχησης, επαφιέμενη στην παρέμβαση της πολιτείας για την εξασφάλιση μελλοντικών πιστών. Λογικά όμως σε λίγο οι άλλες θρησκείες (ιδιαίτερα οι μουσουλμάνοι) θα αρχίσουν να ζητούν παρόμοια οικονομικά δικαιώματα και βάσει της κοινοτικής νομοθεσίας η ελληνική κυβέρνηση θα δυσκολεύεται πολύ να αρνηθεί.
Οφείλει η εκκλησιαστική ιεραρχία να αναγνωρίσει τον κίνδυνο και να μην αντιπαλεύει το Υπουργείο Παιδείας όταν αυτό ομιλεί για θρησκειολογία και για μάθημα θρησκευτικών απαλλαγμένο από μονοδιάστατη από πάνω κατήχηση. Κανένας θρησκευτικός παράγοντας ποτέ δεν εξήγησε στα δικά μου παιδιά γιατί θα πρέπει να είναι χριστιανοί ορθόδοξοι. Σε τι αυτό τους κάνει καλύτερους ανθρώπους από τις άλλες θρησκείες και ποια ακριβώς είναι η ανωτερότητα, αν υπάρχει, της ορθόδοξης πνευματικής τους αρματωσιάς.
Οι απόψεις και οι θέσεις του Υπουργού Παιδείας έχουν σημαντική βάση για τις μελλοντικές εξελίξεις της κοινωνίας μας. Ίσως δεν τις προωθεί με ορθολογικό επικοινωνιακά τρόπο. Είναι όμως εξαιρετικά χρήσιμες και για την κοινωνία αλλά και για την ίδια την εκκλησία.
