Ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν είναι αποφασισμένος, σύμφωνα με πληροφορίες, να αυξήσει τις εξουσίες του με δημοψήφισμα για να αποφασίσει ο λαός, «που έχει τον πρώτο λόγο». Η είδηση έρχεται μετά από την υποστήριξή του στην επαναφορά της θανατικής καταδίκης «αφού αυτό ζητάει ο λαός και πώς να τον αγνοήσεις».
Όπως διαπιστώνει ο αναγνώστης, υπάρχει ένα κοινό σημείο μεταξύ του Τούρκου προέδρου και του Έλληνα πρωθυπουργού, αλλά και μεγάλου τμήματος του ΣΥΡΙΖΑ και του τουρκικού ΑΚΡ. Η λατρεία στο λαϊκό αίσθημα και στη λαϊκή βούληση.
Και ασφαλώς δεν θα τολμήσει κανείς να αμφισβητήσει τα δημοκρατικά κίνητρα του κ. Ερντογάν, τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση θεωρεί έναν νόμιμα εκλεγμένο και με δημοκρατικές διαδικασίες πρόεδρο. Ούτε να αμφισβητήσει το ενδιαφέρον του Τούρκου προέδρου όχι για τον εαυτό του, αλλά για το καλό του λαού.
Τα κίνητρα, άλλωστε είναι τα ίδια. Όπως ο τουρκικός λαός έχει δικαίωμα να αποφασίσει με δημοψήφισμα για την αύξηση των εξουσιών του προέδρου του, έτσι και ο ελληνικός λαός έχει δικαίωμα να αποφασίσει το ίδιο.
Μικρή σημασία έχει αν ούτε για τον τουρκικό ούτε για τον ελληνικό λαό είναι αίτημα η εκλογή του προέδρου από τον ίδιο. Είναι αίτημα των ηγετών του. Και ο λαός πρέπει να πανηγυρίζει που του γίνεται η τιμή να συμμετάσχει σε μια τέτοια διαδικασία.
Η λατρεία των ηγετών για τη λαϊκή βούληση έχει παρελθόν. Στο κοντινό: Οι μετακατοχικές κυβερνήσεις έκαναν δημοψήφισμα για να φέρουν τον βασιλιά, ο δικτάτορας Παπαδόπουλος έκανε δημοψηφίσματα για να εγκριθεί το Σύνταγμά του και για να φύγει ο βασιλιάς, ο Κ. Καραμανλής έκανε δημοψήφισμα για να διώξει το βασιλιά, ο Αλέξης Τσίπρας έκανε δημοψήφισμα για να πάρει ο λαός την ευθύνη που φοβόταν να πάρει ο ίδιος μη διαλυθεί το κόμμα του.
Η λατρεία των ηγετών για τη λαϊκή βούληση είναι διαχρονική. Και πολύ επικίνδυνη για τους λαούς. Επειδή, τα μόνα δημοψηφίσματα που κερδίζουν οι λαοί είναι εκείνα που γίνονται με τις μπαγιονέτες στα οδοφράγματα. Κι αυτά όχι πάντα. Σε όλα τα άλλα (με εξαίρεση εκείνα της Ελβετίας και της Ολλανδίας, που οι πολίτες ρωτιούνται για πράγματα που ξέρουν καλά και όχι για ό,τι του κατέβει του κάθε μεγαλομανή ηγέτη) οι λαοί χάνουν, καλή ώρα με το Brexit. Επειδή οι εξουσίες, με απειροελάχιστες εξαιρέσεις, ενδιαφέρονται μόνο για ένα πράγμα: Να εκμεταλλευτούν το λαό για τα δικά τους συμφέροντα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έχει δηλώσει ότι θέλει να βάλει σε δημοψήφισμα την εκλογή του προέδρου της δημοκρατίας από το λαό. Καλώς. Ο ίδιος ξέρει ότι έτσι αλλάζει το παρόν πολίτευμα, σύμφωνα με το οποίο η εκτελεστική εξουσία είτε πρόκειται για τον πρόεδρο είτε για τον πρωθυπουργό και το υπουργικό συμβούλιο δεν εκλέγονται απ ευθείας από το λαό; Έχει υπ'' όψιν του αν το ξέρει ο λαός και αν ξέρει τι σημαίνει το σημερινό πολίτευμα και τι ένα πολίτευμα με αυξημένες εξουσίες του προέδρου;
Ξέρει ότι αυξημένες εξουσίες της εκτελεστικής εξουσίας σημαίνει μειωμένες της νομοθετικής, δηλαδή της Βουλής, άρα του λαού; Κι όταν το μάθει με το καλό θα το πει και του λαού; Ή καλή ώρα σαν τον Ερντογάν θα χαϊδεύει τα ένστικτά του λαού και θα τον κολακεύει ότι δήθεν ασκεί εξουσία όταν ψηφίζει, ό,τι κι αν ψηφίζει, ακόμα κι αν αυτό είναι η επαναφορά της θανατικής καταδίκης;
Γιατί είναι αρκετοί εκείνοι που πιστεύουν, και κυρίως μεταξύ των νομικών, ότι αν έμπαινε σε δημοψήφισμα η επαναφορά της θανατικής ποινής στην Ελλάδα, η συντριπτική πλειονότητα του λαού θα την ψήφιζε. Επειδή είναι σύμφυτη με το φυσικό δίκαιο.
Οι κοινωνίες, όμως δεν βγήκαν από τα σπήλαια και από τις κατακόμβες και την αθλιότητα με το φυσικό δίκαιο, αλλά με το νομικό δίκαιο και τα κοινωνικά συμβόλαια της εξημέρωσης και του περιορισμού της ισχύος της κεντρικής εξουσίας. Αυτά είναι τα Συντάγματα. Και όχι γράμματα για να παίζουν τα παιχνιδάκια τους οι κύριοι Ερντογάν και Τσίπρας, παριστάνοντας ότι νοιάζονται για τη λαϊκή βούληση.
Για τη λαϊκή νομιμοποίηση της κατάχρησης εξουσίας τους νοιάζονται. Ας το χει υπ'' όψιν του ο βουλευόμενος και όχι βολευόμενος λαός.
Γ. Παπαδόπουλος-Τετράδης
