Του Κωνσταντίνου Χαροκόπου *
Η τραπεζική κρίση του 2008 με την κατάρρευση της Lehman Brothers, αντιμετωπίστηκε στις ΗΠΑ μέσα σε 10 μήνες. Οι Ρεπουμπλικάνοι μαζί με τους Δημοκρατικούς, δεν επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν την χρηματοοικονομική κρίση, ως αντικείμενο τριβής και αντιπαράθεσης, αλλά θέσπισαν με ιδιαίτερη ταχύτητα μέτρα που επανέφεραν την ισορροπία στο σύστημα.
Σε πρώτη φάση διοχέτευσαν κεφάλαια ύψους 400 δισ. δολαρίων μέσω του προγράμματος TARP στις τράπεζες. Σε δεύτερη φάση τόνωσαν την αγορά με ένα αναπτυξιακό πακέτο ύψους 900 δισ. δολαρίων. Και σε τρίτη φάση υιοθέτησαν ένα πρόγραμμα QE της τάξης των 1,2 τρις. δολαρίων. Αυτά έγιναν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
Αντίθετα, από την εδώ πλευρά του Ατλαντικού, η ΕΕ παλεύει 10 χρόνια να αντιμετωπίσει την τραπεζική κρίση με τσιρότα και ενέσεις. 10 χρόνια για να τεθούν οι νέοι όροι και τα νέα μέτρα αντιμετώπισης των «τοξικών» δανείων, για να συζητηθεί η τραπεζική ενοποίηση και για να σχεδιαστούν οι βάσεις για τη δημιουργία μιας δευτερογενούς ευρωπαϊκής αγοράς που θα μπορούσε να απορροφήσει τα «κόκκινα» δάνεια, σε μια προσπάθεια απομάκρυνσης τους από τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Και οι συζητήσεις για αυτά τα μέτρα βρίσκονται ακόμα στο επίπεδο των διαπραγματεύσεων, καθώς για παράδειγμα, τα μέτρα για τη μείωση του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) τίθενται ως αντάλλαγμα, απέναντι στις σκέψεις της δημιουργίας του Ευρωπαϊκού Σχήματος Εγγύησης Καταθέσεων (European Deposit Insurance Scheme / EDIS).
Η υιοθέτηση του EDIS, είναι ένα από τα πιο επίμαχα σημεία στο δρόμο προς την οικονομική και δημοσιονομική ενοποίηση της ΕΕ. Ειδικά η Γερμανία, η Ολλανδία και οι χώρες της Βαλτικής, αντιτίθενται στην δημιουργία οποιουδήποτε εγγυητικού μηχανισμού, αν δεν προηγηθεί ταχύτατη αποκλιμάκωση των «τοξικών δανείων». Όμως όπως δείχνουν οι τελευταίες εξελίξεις, τα «τοξικά δάνεια» αποτελούν σημαντικότατο τμήμα του ενεργητικού και των γερμανικών τραπεζών. Και όχι μόνο των περιφερειακών τοπικών ή συνεταιριστικών τραπεζών, αλλά και των γερμανικών κολοσσών.
Το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, υπό το βάρος των 750 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων, αδυνατεί να χρηματοδοτήσει με ευχέρεια την οικονομία και ταυτόχρονα αποτυγχάνει να εκμεταλλευτεί την νομισματική στήριξη που παρέχει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μέσω της πολιτικής των χαμηλών επιτοκίων. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Valdis Dombrovskis, έχει διαμηνύσει προ πολλού, πως οι αλλαγές των νέων κεφαλαιακών απαιτήσεων, θα πρέπει να κινητοποιήσουν άμεσα τις διοικήσεις των τραπεζών, καθώς η μη συμμόρφωση με τις οδηγίες που θα προβλέπουν οι αλλαγές, θα σημάνουν νέες αυξήσεις κεφαλαίων για τις τράπεζες, από την πλευρά των μετόχων τους.
Αυτό που στις ΗΠΑ πήρε 10 μήνες για να λυθεί, στην ΕΕ έχει πάρει πάνω από 10 χρόνια, απλά για να συνειδητοποιηθεί ως πρόβλημα που χρήζει ανάλυσης και λύσης. Και τώρα μετά από 127 μήνες, ακόμα αναζητείται η λύση στο πρόβλημα. Ίσως να είναι το πιο επιτακτικό πρόβλημα στο οποίο θα πρέπει να επικεντρωθεί η προσοχή της νέας Κομισιόν και της νέας διοίκησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
* Ο αρθρογράφος είναι οικονομικός αναλυτής, με ειδίκευση στο σχεδιασμό σύνθετων επενδυτικών στρατηγικών.
Αποποίηση Ευθύνης : Το περιεχόμενο της στήλης, είναι καθαρά ενημερωτικό και πληροφοριακό και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση επενδυτική συμβουλή, ούτε υποκίνηση για συμμετοχή σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Ο αρθρογράφος δεν ευθύνεται για τυχόν επενδυτικές και λοιπές αποφάσεις που θα ληφθούν με βάση τις πληροφορίες αυτές.
