Του Παντελή Αβραμίδη*
Ένα μεγάλο μέρος του σχεδίου διάσωσης της χώρας (Μνημόνιο Ι,ΙΙ & ΙΙΙ) βασίστηκε στη βελτίωση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων, θεωρώντας ότι η εσωτερική υποτίμηση, η μείωση των μισθών και η βελτίωση της γραφειοκρατίας μπορούσαν να ενισχύσουν σε μεγάλο βαθμό τις εξαγωγές αλλά και το ΑΕΠ, ώστε να εξισορροπηθεί η κατάρρευση της εσωτερικής ζήτησης. Το μεγάλο λάθος του σχεδίου αυτού δεν είναι στην πραγματικότητα ούτε οι λάθος πολλαπλασιαστές, ούτε τα μαθηματικά μοντέλα. Το μεγάλο λάθος είναι πως δεν υπήρξε μία πραγματική χαρτογράφηση της υφής και της δυναμικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Διότι το μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων -με ελάχιστες εξαιρέσεις- δεν τους επιτρέπει να κινηθούν ανεξάρτητα από την εσωτερική αγορά. Και εκεί βρίσκεται το οξύμωρο. Όλοι απαιτούν εξωστρέφεια από επιχειρήσεις, οι οποίες στήριξαν την ανάπτυξη τους στο φθηνό χρήμα του οποίου το κόστος εν μία νυκτί τουλάχιστον τριπλασιάστηκε, με την ταυτόχρονη συρρίκνωση της εσωτερικής αγοράς και τη μείωση του περιθωρίου κέρδους εντός των συνόρων.
Οι εξαγωγές, για όσους δεν το έχουν τολμήσει ακόμα, είναι ένα πολύ ακριβό σπορ. Δεν σε περιμένει κανένας με ανοιχτές αγκάλες για να αγοράσει τα προϊόντα σου, επειδή έρχεσαι από την Ελλάδα, μία χώρα που δεν έχει επενδύσει στην αξιοπιστία και με χαμηλό εθνικό brand name. Για να μπορέσεις να διεισδύσεις σε αγορές του εξωτερικού, πρέπει πρώτα να επενδύσεις στην εμπορική προώθηση, είτε προς μεγάλα δίκτυα χονδρεμπόρων, είτε ακόμα και προς τους καταναλωτές. Εξαιρουμένων των πρώτων υλών που μπορεί να έχουν υπεραξία λόγω καταγωγής ή λόγω της ανταγωνιστικής τιμής τους, μεταποιητικά προϊόντα χρειάζονται πάρα πολύ μεγάλο προσπάθεια και χρήμα για να καταφέρουν να εδραιωθούν και να αποκτήσουν βάσεις σε ξένες αγορές και δη όταν αυτές είναι ώριμες.
Η πολιτική που ασκήθηκε τόσο στο θέμα των τραπεζών όσο και στο θέμα της μείωσης της εσωτερικής αγοράς δημιούργησε μεγάλες παθογένειες. Από τη μία το κράτος ενίσχυε εξωστρεφείς προσπάθειες και από την άλλη προκαλούσε την άνοδο των επιτοκίων, συρρίκνωνε το εισόδημα των Ελλήνων σε υπερθετικό βαθμό, βουλιάζοντας την εσωτερική αγορά, με αποτέλεσμα τα ελληνικά προϊόντα να μην είναι ανταγωνιστικά. Η τελευταία δε κυβέρνηση των Συριζανελ δίνει τη χαριστική βολή. Στερεί και την τελευταία δεξαμενή ρευστότητας από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με την άκριτη επιλογή της να αυξήσει τους φόρους.
Αν δε προσθέσει κανείς το γεγονός της καθυστέρησης της επιστροφής ΦΠΑ και την αύξηση των χρεών του δημοσίου προς τους πιστωτές του το μείγμα γίνεται εκρηκτικό. Οι πόροι που απορροφούνται μέσω της υπερφορολόγησης από την ιδιωτική οικονομία και τα νοικοκυριά μόνο και μόνο για να συντηρηθούν τα κομματικά ελλείματα του δημοσίου είναι ταφόπλακα για οποιαδήποτε προσπάθεια για εξωστρέφεια.
Μια αλλαγή πολιτικής με σημαντικό περιορισμό των σπάταλων κρατικών δαπανών και ταυτόχρονη ισόποση μείωση των φόρων, έστω και αυτή την ύστατη στιγμή, θα μπορούσε να δώσει μία ευκαιρία στις λιμνάζουσες ελληνικές επιχειρήσεις. Μία νέα πορεία βασισμένη στα πραγματικά δεδομένα δυστυχώς δεν φαίνεται να συγκινεί ούτε καν αυτούς που δήθεν την ευαγγελίζονται.
Φοβάμαι ότι θα ξυπνήσουμε μια μέρα, σχεδόν σύντομα, και θα ανακαλύψουμε ότι η πορεία της οικονομίας μας δεν θα αντιστρέφεται και θα βρεθούμε οριστικά εκτός αναπτυγμένου κόσμου.
*Ο Παντελής Αβραμίδης είναι Γραμματέας Οργανωτικού στο Ποτάμι.
