Το οδοιπορικό του Γ. Τετράδη στο Κομμουνιστικό Βιετνάμ

Το οδοιπορικό του Γ. Τετράδη στο Κομμουνιστικό Βιετνάμ

Του Γιώργου Παπαδόπουλου - Τετράδη

Στο Βιετνάμ πυρπόλησαν το ρύζι, όπως τραγουδούσε ο Σαββόπουλος το 1966, αλλά σήμερα το Βιετνάμ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός ρυζιού στον κόσμο. Για ειρωνεία της Ιστορίας, πίσω από εκείνον που του πυρπολούσε το ρύζι: Τις ΗΠΑ.

Το τραγούδι, όμως, δεν σταματούσε εδώ. «Στη Σαϊγκόν δεν μπόραες να ζήσεις» -έλεγε-, «δε σού φταν' ο αέρας για να ζήσεις». Σήμερα δεν υπάρχει Σαϊγκόν. Υπάρχει στη θέση της Χο Τσι Μινχ. Και ο αέρας δεν σου φτάνει για να ζήσεις, όχι από τον πόλεμο, αλλά από τη μόλυνση και ρύπανση της ατμόσφαιρας, που δοκιμάζουν τα ανθρώπινα πνευμόνια.

Η μόλυνση και ρύπανση, βέβαια, σημαίνει «πρόοδο». Σημαίνει καύσιμα. Σημαίνει τεχνολογία. Σημαίνει «ανάπτυξη». Και το Βιετνάμ, που τη δεκαετία του '60 ήταν μια απέραντη ζούγκλα με φυλές που κατοικούσαν στα σπήλαια σε αρκετές περιοχές της χώρας, ενώ το 1985 ήταν μια απέραντη καμένη και μολυσμένη γη από τις ναπάλμ και το πορτοκαλί αέριο της Μονσάντο που έριχναν οι Αμερικανοί, σήμερα τρέχει με ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από το 6,6%. Και είναι, με το Μπανγκλαντές, οι ατμομηχανές της ασιατικής ταχείας, αφού η Κίνα έχει επιβραδύνει την τρεχάλα της. Κι αυτό ήταν και είναι φυσικό:

Οι μεγάλες εταιρείες παγκοσμίως μετακομίζουν εδώ και 5 χρόνια από το Πεκίνο και τη Σανγκάη στο Βιετνάμ, όπου το κόστος εργασίας είναι κατά τέσσερα πέμπτα φτηνότερο. Στην Κίνα η ανάπτυξη έχει φέρει το μηνιάτικο στα 650 δολάρια, ενώ στο Βιετνάμ είναι ακόμα στα 150 μέχρι 200 μάξιμουμ. Τεράστιο περιθώριο κέρδους για τους κολοσσούς.
Καθώς διαβαίνεις τους δρόμους στη Χο Τσι Μινχ (πρώην Σαϊγκόν), στο Ανόι, στην Ντα Ναγκ και τη Χούε, η οσμή και η θέα του καπιταλισμού είναι περισσότερο από έντονες στη χώρα όπου κυβερνάει το κομμουνιστικό κόμμα, με έναν κεντρικό σχεδιασμό. Πώς γίνεται αυτό; Γίνεται. Και γίνεται με έναν άλλο τρόπο από εκείνον της Σοβιετικής Ένωσης και της Κίνας.

Όπως λένε οι ίδιοι οι Βιετναμέζοι κομμουνιστές κυβερνήτες, έμαθαν από τα λάθη των άλλων και από τα λάθη τα δικά τους τις δεκαετίες του '80 και του '90.

Βιτρίνες της Δύσης

Εδώ, όμως, στα κέντρα των πόλεων, οι βιτρίνες και τα κτίρια της Yamaha, της Canon, της Foster Electric, της Porshe, της Foxxcom, της Apple, της Nike, της Microsoft και των άλλων παιδιών του καπιταλισμού ορθώνονται υπερήφανα πάνω από τον Μεκόνγκ και τον Κόκκινο ποταμό, που τους διασχίζουν πιρόγες με κωπηλάτες ψαράδες και πάνω από τις παραδοσιακές γειτονιές με τα στενά σπίτια, τις παγόδες και τους πολύβουους άναρχους δρόμους.

Και δεν στέκουν μόνο περήφανα. Ξεπουλάνε κιόλας! Και στους ντόπιους και σε όλη την παγκόσμια αγορά. Όχι μόνο γιατί οι Βιετναμέζοι είναι πιο φτηνοί εργάτες. Αλλά και γιατί οι Βιετναμέζοι μαθαίνουν πολύ γρήγορα, εξειδικεύονται, μορφώνονται, δουλεύουν ασταμάτητα και καταναλώνουν. Και δεν είναι λίγοι.

Με ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 6% σταθερά τα τελευταία χρόνια, το Βιετνάμ ταΐζει περίπου 95 εκατομμύρια κατοίκους και πάνω από 9 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Με αυξητικές τάσεις. Και οι κάτοικοι και οι τουρίστες. Και δεν του λείπει τίποτε! Από τα νησιά στο δέλτα του Μεκόνγκ, όπου οι κάτοικοι ζουν συχνά σε βάρκες και πλωτές κατασκευές, μέχρι τις φυλές του βορρά που ζουν στη ζούγκλα, και τους κατοίκους των μεγαλουπόλεων στις παστωμένες από κόσμο γειτονιές των 16 εκατομμυρίων στη Χο Τσι Μινχ, των 8 εκατ. στο Ανόι, των 2 εκατ. στη Χούε και στην Ντα Ναγκ, φαΐ υπάρχει.

Φτώχεια και πλούτος στο ίδιο χαμόγελο

bietnamΜε ρωτούν σχεδόν όλοι αν υπάρχει φτώχεια στο Βιετνάμ. Αν φτώχεια είναι να μην έχεις αυτοκίνητο, να μην έχεις δέκα πουκάμισα, να μην μπορείς να στείλεις το παιδί σου στο ιδιωτικό, να μην μπορείς να πας διακοπές το καλοκαίρι, τότε ναι, υπάρχει φτώχεια.

Αν φτώχεια είναι να μην έχεις να φας, να μην έχεις πού να μείνεις, να μην έχεις δουλειά, να μην έχεις να ντυθείς, να μην έχεις να βγεις να πιεις με τους φίλους και την οικογένειά σου, να μην έχεις να πληρώσεις το σχολείο και το νοσοκομείο και τα φάρμακα, τότε δεν υπάρχει φτώχεια.

Το κυριότερο: Αν φτώχεια είναι να είσαι κατσούφης τη μισή ή και όλη τη μέρα και να βλαστημάς την τύχη σου, να μην είσαι ευχαριστημένος με αυτά τα λίγα που έχεις, να σου φταίνε τα πάντα και να περιμένεις πότε θα σε ελεήσουν για να βγάλεις τον επιούσιο, τότε στο Βιετνάμ δεν υπάρχει φτώχεια.

Στο Βιετνάμ οι κάτοικοι, ακόμη και στα ποτάμια και στις παστωμένες γειτονιές των πόλεων είναι χαμογελαστοί, φιλόξενοι, άφοβοι, αυστηροί χωρίς πολλές πολλές ρεβεράντζες και υποκλίσεις, ασφαλείς. Και κυκλοφορείς με μια μηχανή στον ώμο που κοστίζει όσα λεφτά δεν θα βγάλουν σε όλη τους τη ζωή και δεν αισθάνεσαι ότι κινδυνεύεις. Στην Ευριπίδου και στην πλατεία Θεάτρου κινδυνεύεις περισσότερο.

Σε έναν ενήλικο πληθυσμό πάνω από 50 εκατομμύρια, κυκλοφορούν πάνω από 30 εκατομμύρια μηχανάκια! Είναι το εθνικό τροχήλατο. Και κυκλοφορούν παντού. Σε πόλεις, χωριά, εθνικές οδούς, ποτάμια και βουνά. Στο μεταξύ, με την άνοδο του βιοτικού επιπέδου πληθαίνουν κάθε χρόνο και τα αυτοκίνητα. Κυρίως τα ιαπωνικά και κορεατικά.

Οι άνθρωποι με τις μάσκες

Όλος αυτός ο κινούμενος στόλος καίει περισσότερο κάλτσες αιχμαλώτων παρά καύσιμα! Η ποιότητα του πετρελαίου και της βενζίνης, σε συνδυασμό με τη (μη) συντήρηση σκοτώνουν. Τα πνευμόνια σου καίνε, ο ουρανίσκος και το πεδίο πίσω από τη μύτη στεγνώνουν από την πίσσα. Βήχεις σαν φυματικός. Εκείνοι όχι. Γιατί εκείνοι, εκτός του ότι έχουν συνηθίσει, κυκλοφορούν με μάσκες! Μάσκες χειρουργικές και μάσκες πάνινες, χοντρές, συχνά πάνω από τις χειρουργικές. Συνέχεια! Επειδή ο άνθρωπος, όμως, είναι... κατσαρίδα και προσαρμόζεται, αρκεί μια βδομάδα για να συνηθίσουν τα πνευμόνια σου στην γκριζόμαυρη ατμόσφαιρα των πόλεων. Και χωρίς μάσκα!

Σ'' αυτή την κομμουνιστικά καπιταλιστική χώρα (ή το αντίθετο), οι κάτοικοι, αλλά και η εξουσία τους, ισορροπούν πάνω σε ένα λεπτό σκοινί: Εχουν παντρέψει τη Νέα Οικονομική Πολιτική του Λένιν, που επέτρεπε την ιδιοκτησία, με τον Κομφούκιο! Και τον μεν Κομφούκιο τον είχαν από πάντα. Αλλά, τη ΝΕΠ την ανακάλυψαν αφού πήγαιναν στα βράχια από το 1985 που ενοποιήθηκαν ως χώρα (Βοράς και Νότος), εφαρμόζοντας τη σοβιετική κολεκτιβοποίηση, μέχρι το 1990, που επιτράπηκε η ιδιωτική οικονομία, με έλεγχο από την κεντρική κυβέρνηση.



Από το 1990 μέχρι το 1997 το ΑΕΠ της χώρας αυξανόταν με ρυθμό 8% τον χρόνο! Από το 2000 έως το 2005 έπεσε στο 7% και από τότε στέκεται σταθερά πάνω από το 6%. Πώς καταφέρνει τέτοιους ρυθμούς με κυβέρνηση κεντρικού σχεδιασμού, επομένως εκ των πραγμάτων φρένο στην ανάπτυξη;

Η απάντηση δεν είναι μονοσήμαντη και δεν είναι σταθερή! Γιατί η μεγαλύτερη αγωνία του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι αυτή: Πώς θα εξασφαλίζει ανάπτυξη χωρίς να χάνει τον κρατισμό του! Εχει κρατισμό; Φυσικά. Εχει τον πλήρη έλεγχο της οικονομίας, είτε αφορά εγχώριες είτε ξένες επιχειρήσεις. Αλλά, όπως λέει και η ιατρική, δεν είναι το φάρμακο που γιατρεύει. Είναι η δόση.

Το Βιετνάμ έχει βρει μέχρι στιγμής την απαραίτητη δόση ελέγχου των ξένων εταιρειών που επενδύουν, έτσι ώστε και το κράτος να εισπράττει και οι κάτοικοι να μη γίνονται θύματα εκμετάλλευσης και οι επιχειρήσεις να κερδίζουν! Μέχρι στιγμής.

Επίτροπος και Δ.Σ., ΚΟΒΑ και επιχείρηση

Μια ξένη επένδυση πρέπει να εγκριθεί όχι μόνο από την κυβέρνηση, αλλά και από την τοπική διοίκηση της πόλης όπου θα εγκατασταθεί. Το κράτος συμμετέχει οπωσδήποτε στο μετοχικό κεφάλαιο της επιχείρησης και έχει ένα εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. δικό του, τον υποδιευθυντή, ο οποίος είναι μέλος του Κ.Κ. Επιχειρηματίας μπορεί να είναι και μέλος του Κ.Κ.! Η Κομματική Οργάνωση Βάσης της επιχείρησης ενημερώνει για τα πάντα τους εργαζομένους. Ο κατώτατος μισθός καθορίζεται σε συμφωνία με την επιχείρηση, αλλά δεν μπορεί να είναι κατώτερος του κεντρικού εθνικού. Τους θεσμικούς όρους εργασίας διαπραγματεύονται τα συνδικάτα. Ολες οι ξένες επενδύσεις θεωρούνται τμήμα της σοσιαλιστικής οικονομίας. Μπορούν, όμως, να έχουν κέρδη μέχρι και 40%, από τα οποία ένα αξιοσέβαστο κομμάτι μπορούν να το εξαγάγουν, αφού πληρώσουν σχετικά μικρή φορολογία, αλλά σχετικά γενναία επανεπένδυση.



Φυσικά, σε όλα αυτά πέφτει νερό. Δεν τηρούνται πάντα, δεν τηρούνται για όλους και υπάρχει και η απαιτούμενη διαφθορά των αξιωματούχων. Οι οποίοι, όμως, αν πιαστούν, χάνουν το κεφάλι τους. Δεν προστατεύονται από νόμους προστασίας υπουργών και άλλων κυβερνητικών παραγόντων! Εν πολλοίς, όμως, όπως αποδεικνύουν οι αριθμοί, το σύστημα λειτουργεί.

Και λειτουργεί και για έναν σπουδαιότερο λόγο, που μπορεί να δει κανείς σε όλη τη χώρα. Σε έναν πληθυσμό κοντά 100 εκατ., τα μέλη του κόμματος είναι - δεν είναι 6 εκατ. Όλοι οι υπόλοιποι είναι βουδιστές και ινδουιστές και πιστοί ποικίλων μορφών του ινδουισμού. Βασικά, είναι πιστοί των επιταγών του Κομφούκιου.

Τα παιδιά των πολέμων

Σε μια χώρα που ρημάζει από τους πολέμους πάνω από έναν αιώνα, με τους Κινέζους, με τους Γάλλους, με τους Αμερικανούς, τους οποίους έχει νικήσει κατά κράτος όλους (!), η επιβίωση έχει τεράστιες βάσεις για να υπάρχει. Και η πρώτη βάση είναι η οικογένεια. Απαραβίαστη, ακόμα και με την καπιταλιστική κατανάλωση να κυριαρχεί στις μεγάλες πόλεις και τη νεολαία.

Αυτή η νεολαία απολαμβάνει ένα σύστημα παιδείας, υποχρεωτικής για 12 χρόνια! Σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία! Γιατί το κομμουνιστικό Βιετνάμ επιτρέπει να λειτουργούν και τα 32 ιδιωτικά πανεπιστήμια που έχει, μαζί με τα πάνω από 10 ξένα κολέγια και τα εκατοντάδες ιδιωτικά σχολεία! Δίπλα στα 60 δημόσια πανεπιστήμια, τις 12 Ακαδημίες και τα χιλιάδες σχολεία, ακόμα και στα ποταμίσια χωριά, πάνω σε πλωτές εξέδρες!

bietnam4

Και η κυβέρνηση αποπειράται τα τελευταία χρόνια να κάνει πιο ανθρώπινο τον εκπαιδευτικό ανταγωνισμό μάθησης σε σχολεία και πανεπιστήμια. Γιατί, στο Βιετνάμ, οι εξετάσεις είναι διαρκείς σε όλες τις τάξεις και τα έτη, ώστε να επιτευχθεί ο υψηλότερος δυνατός βαθμός μόρφωσης. Όχι εκπαίδευσης απλώς. Ο σεβασμός στη μόρφωση είναι τέτοιος από τους ίδιους τους κατοίκους, που ένας μαθητής που αποτυχαίνει να μπει στο πανεπιστήμιο ή να περάσει τάξη, συχνά φεύγει από την πόλη του από ντροπή! Χωρίς να τον υποχρεώνει κανείς σ'' αυτό. Η μόρφωση είναι η βάση της ζωής για τους Βιετναμέζους, όπως και η τροφή.

Δεν είναι τυχαίο, που όταν επισκέπτεται κάποιος τον ναό του Κομφούκιου στο Ανόι, που θεωρείται και το αρχαιότερο σε διαρκή λειτουργία πανεπιστήμιο, με εγχάρακτες διδαχές του σε πέτρινες χελώνες, εμβλήματα γνώσης, συναντάει πλήθος καλοντυμένων με τις παραδοσιακές στολές κοριτσιών και αγοριών, που έχουν μπει για να αφιερώσουν την αποφοίτησή τους στον ναό-πανεπιστήμιο. Και μερικά από αυτά τα παιδιά φοράνε μετά τηβέννους και καπέλα α λα αμερικέν και φωτογραφίζονται. Σημάδι, ότι η παγκοσμιοποίηση της κουλτούρας είναι και εκεί, αλλά εκεί είναι και κάτι άλλο: Η ανωτερότητα ενός νικητή λαού, που δεν ντρέπεται να δέχεται τον πρώην δήμιό του για φιλοξενούμενο και για παράδειγμα.

Ο πατριδολάτρης Χο

Απόδειξη αυτού του τελευταίου είναι ότι αυτοί οι ίδιοι κάνουν ουρά χιλιομέτρων μετά για να αποτίσουν φόρο τιμής στο Μαυσωλείο του Χο Τσι Μινχ και να περάσουν μπροστά από το ταριχευμένο α λα Λένιν σώμα του ανθρώπου που τους οδήγησε στην ανεξαρτησία και τη νίκη απέναντι και στη Γαλλία με τον στρατηγό Γκιαπ, και στην Αμερική. Ενός κομμουνιστή, που ήθελε και ζούσε στις φτωχογειτονιές και που είναι γνωστός και αγαπητός στη χώρα του με το παρατσούκλι του: Ο πατριδολάτρης. Έτσι τον προσφωνούσαν και τον προσφωνούν οι συμπατριώτες του και έτσι του άρεσε να τον καλούν. Γιατί αυτός ήξερε στο πετσί του την αξία της πατρίδας.

Καπιταλιστικός κομμουνισμός: Επικίνδυνη συμβίωση ή νέο μοντέλο;

Πάνω στο τεντωμένο σκοινί ενός καπιταλισμού με σοσιαλιστικό προσανατολισμό, όπως τον αποκαλούν οι ίδιοι, το κομμουνιστικό κόμμα απαντά στους συντρόφους του ανά τον κόσμο ότι η ελεύθερη αγορά δεν είναι δημιούργημα του καπιταλισμού. Προϋπάρχει στα προηγούμενα οικονομικά συστήματα! Και επομένως, η απάντηση δεν είναι να καταργείς ή να αναθεματίζεις την ελεύθερη αγορά, αλλά να τη χρησιμοποιείς σε όφελός σου!

Αυτός είναι ο νέος ανταγωνισμός, ο νέος πόλεμος που μπορεί να παραμονεύει στο Βιετνάμ μεταξύ καπιταλισμού και «καπιταλισμού με σοσιαλιστικό προσανατολισμό», όπως θέλουν να λένε το μοντέλο τους οι Βιετναμέζοι κομμουνιστές. Γιατί, ήδη κομμάτια του πληθυσμού και κυρίως οι νέοι στενεύονται μέσα σε ένα μονοκομματικό μη πλουραλιστικό σύστημα πολιτικών ιδεών. Και από την άλλη, οι επενδυτές - κολοσσοί έχουν όλο και μεγαλύτερη δύναμη με την παρουσία τους. Ηδη, η αποτυχία των μπαταριών στο τελευταίο smartphone της Samsung ταρακούνησε λιγάκι τη χώρα.

Όσο πιο πολύ εξαρτάσαι από ξένους τόσο πιο πολύ εκχωρείς εθνική κυριαρχία. Το Βιετνάμ αυτή τη στιγμή έχει ξένες επενδύσεις, κυρίως από ΗΠΑ, Κίνα, Ιαπωνία, Ταϊβάν, Σιγκαπούρη, Ν. Κορέα. Και στις αρχές του μήνα ο Τραμπ καταφέρθηκε οργισμένος εναντίον των προϊόντων χαμηλού κόστους του Βιετνάμ, που απειλούν τα αμερικανικά προϊόντα. Μέσα στην ίδια την Αμερική.

Η ζωή με τον «πορτοκαλί παράγοντα»

Στο μουσείο Πολέμου, στη Χο Τσι Μινχ, παρελαύνει μπροστά από τα μάτια σου όλη η φρικαλεότητα της αμερικανικής επέμβασης και όλη η καταστροφή στο έδαφος της χώρας για χρόνια με τις ναπάλμ που έκαψαν τα πάντα και με το πορτοκαλί αέριο της Μονσάντο, που δηλητηρίασε τις σοδειές για δεκαετίες και προκάλεσε -και προκαλεί ακόμα- χιλιάδες τερατογενέσεις. Και τριάντα μόλις χιλιόμετρα από τη Χο Τσι Μινχ, πρώην Σαϊγκόν, οι υπόγειες πόλεις των Βιετκόνγκ μέσα στη ζούγκλα, η περίφημη γραμμή Χο Τσι Μινχ, που ξεκινούσε από τον βορρά και μπαινοβγαίνοντας στο Λάος κατέληγε στην καρδιά της αμερικανικής διοίκησης, είναι επισκέψιμες για όποιον θέλει να δει και να καταλάβει πώς ένας πάμπτωχος λαός κατάφερε και κέρδισε έναν πόλεμο εναντίον μιας υπερδύναμης, που έριξε εκεί όλα της τα όπλα, εκτός από τη Βόμβα.

Κι αφού δει κανείς πώς αυτοδιαχειρίζονται οι Βιετναμέζοι κάθε μέρα την κυκλοφορία στους δρόμους χωρίς φανάρια και χωρίς να μποτιλιάρονται τα εκατομμύρια μηχανάκια με τα αυτοκίνητα, εκεί που κάθε δυτική πρωτεύουσα θα είχε παραλύσει, του ορθώνεται το αυτονόητο ερώτημα: Θα κερδίσουν τον πόλεμο αλλιώς οι Αμερικανοί, αυτή τη φορά με το χρήμα και τη δυτική κουλτούρα; Ή θα βρουν πάλι τρόπο να επιβιώσουν με δικό τους μοντέλο οι Βιετναμέζοι; Γιατί και η περιοδικότητα μιας χώρας σε χαμηλούς μισθούς, είναι 10 με 15 χρόνια. Μετά;

bietnam4

Ο Κομφούκιος με τον Λένιν και τον πατριδολάτρη θείο Χο μπορεί να έχουν την απάντηση και να γελάνε ειρωνικά πάνω από τα κεφάλια μας.

Με δύο λόγια

Έκταση: 331.690 τ. χλμ.
Ακτογραμμή: 3.444 χλμ.
Πληθυσμός: 94.394.000
Προσδόκιμο ζωής: 76 έτη
Εγγράμματος πληθυσμός: 93,5%
Χρήστες διαδικτύου: 52,7%
Απασχόληση:  53,7% ενεργός πληθυσμός
ΑΕΠ: 201.326 δισ. $
ΑΕΠ κατά κεφαλήν: 2.173$
Νόμισμα: Ντονγκ (1$= 23.000 ντονγκ)
Πολίτευμα: Σοσιαλιστική Δημοκρατία (μονοκομματική, ΚΚΒ)
Παραγωγή: Ρύζι (δεύτερη παγκοσμίως), κλωστοϋφαντουργία, πετρέλαιο (τρίτη στην Ασία με μισό εκατ. βαρέλια την ημέρα), ηλεκτρονικά, ξυλεία, καουτσούκ, τουρισμός.
Οικονομία: Πολυτομεακή οικονομία (πολλά είδη ιδιοκτησίας) με κυρίαρχο ρόλο του κράτους. Μικτές επιχειρήσεις με μετόχους ιδιώτες, κράτος, εργαζόμενους. Γη, φυσικοί πόροι, ηλεκτρισμός, αερομεταφορές, λιμάνια κρατικά.
Ξένες επενδύσεις: Απαλλαγή από φορολογία για 4 χρόνια, απαλλαγή του 50% για τα επόμενα 9 χρόνια, επιλογή στην πρόσβαση σε γη, ενισχύσεις από τις τοπικές αρχές, διοικητικές διευκολύνσεις, στους επενδυτές το 40% της συνολικής κερδοφορίας. Τα δύο τρίτα των εξαγωγών γίνονται από τις ξένες επιχειρήσεις.
Επενδυτές:ΗΠΑ, Κίνα, Ε.Ε., Ιαπωνία, Ταϊβάν, Ν. Κορέα, Σιγκαπούρη.
Παιδεία:Δημόσια και ιδιωτική. Δίδακτρα στα δημόσια ΑΕΙ. Κρατική βοήθεια και ιδιωτικές υποτροφίες σε φτωχούς και άπορους.
Υγεία: Δημόσια και ιδιωτική

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στον Φιλελεύθερο στις 16 Νοεμβρίου 2018

Φωτογραφίες: Γιώργος Παπαδόπουλος Τετράδης