Το «γενναίον ψεύδος» του πλατωνικού ΣΥΡΙΖΑ

Το «γενναίον ψεύδος» του πλατωνικού ΣΥΡΙΖΑ

Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Ο Πλάτωνας είναι γνωστό ότι έχει επηρεαστεί από τους Προσωκρατικούς. Ειδικά από τον Ξενοφάνη ο οποίος κράτησε  κριτική στάση απέναντι στη μυθική σύλληψη των θεοτήτων. Επειδή όμως το χρήμα πολλοί εμίσησαν αλλά το ψέμα ουδείς, στο τρίτο βιβλίο της Πολιτείας του εισάγει την έννοια του «γενναίου ψεύδους». Πρόκειται για χρήσιμο ψεύδος, δηλαδή για μύθο που επινοείται σκόπιμα από τους φιλοσόφους - άρχοντες και διοχετεύεται στα μέλη της πλατωνικής πολιτείας. Με το μύθο αυτό επιδιώκουν οι φιλόσοφοι άρχοντες να πείσουν τους πολίτες, προκειμένου να αγαπούν την πατρίδα και τα μέλη της κοινωνίας να ζουν σύμφωνα με τη φύση τους.   

Μέσα στο έργο του όμως, ο «εμμονικός» με την αλήθεια, Σωκράτης αμφισβητεί την χρησιμότητα του ψεύδους, δεδομένου ότι οι οι φύλακες είναι αδύνατον να πείσουν τους πολίτες για κάτι που οι  ίδιοι δεν πιστεύουν.

Την απάντηση βεβαίως σε όλα αυτά την δίνει μάλλον ένας κανονικός άνθρωπος, ο Θουκυδίδης, στον Επιτάφιο του Περικλή- μεταξύ μας, σιγά μην είναι του Περικλή-με το περίφημο «φιλοκαλούμεν γαρ μετ'' ευτελείας και φιλοσοφούμεν άνευ μαλακίας» που συμπυκνώνει το ορθολογιστικό σπέρμα της Αθηναϊκής Δημοκρατίας. Και που χωρίς αυτό, δεν θα είχε συμβεί ποτέ ο περίφημος Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός και σήμερα, θα πηδάγαμε από δέντρο σε δέντρο, λιβανίζοντας το «γενναίον θείον ψεύδος»…

Ο υφυπουργός Παιδείας, Κωνσταντίνος Ζουράρις, σε λαϊκή εκπομπή ηλικιωμένων  της ελληνικής τηλεόρασης, επικαλέστηκε χθες το πρωί, το «γενναίον ψεύδος» του Πλάτωνα. Σκοπός του ήταν να δικαιολογήσει την συμμετοχή του σε μία κυβέρνηση που δεν λειτουργεί υπέρ των λαϊκών συμφερόντων, αν και ο ίδιος ανήκει, ψυχεί τε σώματι, στο λαό!

Είναι γεγονός ότι σιγά σιγά, οι κυβερνώντες αποκαλύπτουν ακόμα και στον πιο ημιμαθή Έλληνα, τον «τρόπον» τους, την φιλοσοφία και την τακτική τους. Όπως άλλωστε συμβαίνει σε όλα τα «θεοκρατικά» καθεστώτα, έτσι και στους «Συριζανέλ» αναδύονται από το σκοτεινό «ιδεονεφέλωμα» - Ζουράρι έπαθα;- φωνές αποκάλυψης. Το περίφημο «απατεώνες είμαστε;» της κυρίας Φωτίου, ο μπρουτάλ κ. Πολάκης, οι κραυγές διάφορων βουλευτών και φυσικά ο λαλίστατος καθηγητής(;) Ζουράρις.

Μπαίνω λοιπόν στον πειρασμό να ανασύρω προς φιλοσοφική ανάλυση, τη μορφή του «γενναίου μυθικού θεού» των μονοθεϊστικών θρησκειών ο οποίος είναι πλασμένος κατ΄ εικόνα και καθ΄ομοίωσιν του προτύπου τους: δεσποτικός Μονάρχης που αποφασίζει ολομόναχος για την μοιραία τύχη μας. Και ακριβώς δίπλα, ο «καλός πατερούλης» (Στάλιν, Κιμ Γιονκ Ουν κλπ) εκφραστής του ανανεούμενου «γενναίου ψεύδους» που δείχνει τον δρόμο της επαγγελίας.

Περίπου αυτή είναι η εξήγηση για ό τι συνέβη στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία χρόνια. Και ο δυϊσμός του Πλάτωνα ερμηνεύει επακριβώς, αυτό που ζούμε μέχρι σήμερα. Με το «γενναίον ψεύδος» της «αριστερής μετάληψης» κέρδισαν τις εκλογές και με το «γενναίον ψεύδος» προσπαθούν ακόμα να υπερασπιστούν την εκκωφαντική τους κενότητα. Με δύο πραγματικότητες να συνθλίβουν τη χώρα και τους πολίτες της να μην ξέρουν προς τα πού να στραφούν. Και σε κάθε ανερμάτιστη προσδοκία – πολιτική λύση σε όλα- να επιμένουν ότι η φαντασίωση υπερέχει της αλήθειας.

Έχει απόλυτο δίκιο ο Ζουράρις. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα καθαρά πλατωνικό κόμμα. Κινείται στον κόσμο των ιδεών όπου αποτυπώνεται η απόλυτη αλήθεια, εν αντιθέσει με τον κόσμο των αισθητών πραγμάτων, όπου οι αισθήσεις μας ξεγελούν και κυριαρχεί το ψέμα. Γι΄αυτό και η λυσσαλέα άμυνα απέναντι στον ρεαλισμό.

Μόνη επομένως, διέξοδος είναι τα «ηλύσια πεδία» ή ο «παράδεισος». Όλα τα εγκόσμια δεν είναι παρά μια πλεκτάνη του νεοφιλελευθερισμού εις βάρος των ψυχών μας. Εν αναμονή της ήττας και της δικαίωσης στον άλλο κόσμο. Της Αριστεράς, του σοσιαλισμού και της αιωνιότητας των αυταπόδεικτων αξιών. Ραντεβού στα «ζουραράδικα» λοιπόν. Και μέχρι τότε, ποιος ζει ποιος πεθαίνει…