Το Brexit ίσως οδηγεί τη Βρετανία σε χαρακίρι

Του Κωνσταντίνου Βέργου*

Όπως ορθά σημείωσε ο κος Ανδρέας Ανδριανόπουλος σε χθεσινό του άρθρο στο liberal.gr, η απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ε.Ε. έχει μεταφραστεί με λάθος τρόπο στην Ελλάδα. Το άσχημο δεν είναι μόνο ότι η απόφαση αυτή οδηγεί σε κρίση την Ε.Ε., ίσως αυτό να έχει και τη θετική του πλευρά, καθώς μπορεί να συνετίσει τη γερμανική ηγεσία σε κάποιες επιλογές της. Το άσχημο είναι ότι οδήγησε σε σχεδόν απόλυτη καρατόμηση της πολιτικής ηγεσίας της βρετανικής πολιτικής, ρίχνει σε σημαντικό πολιτικό ρίσκο την ίδια τη Βρετανία. Αυτό όμως δεν θα βοηθήσει τη χώρα, σε μια στιγμή που οι οικονομικές αβεβαιότητες αυξάνονται.

Είχαμε καραμπόλα παραιτήσεων στην πολιτική ηγεσία. Παραιτήθηκε ο χαρισματικός πρωτεργάτης του Brexit στο συντηρητικό κόμμα, Μπόρις Τζόνσον, ο ηγέτης του UKIP, κος Φάρατζ, ο ηγέτης του Συντηρητικού κόμματος κος Κάμερον και ο πρόεδρος του κόμματος Ελεύθερων Δημοκρατών Νικ Κλέγκ. Έμεινε μόνο ο Κόρμπυν, του Εργατικου κόμματος, ένας πολιτικός με ισορροπημένες θέσεις στην εξωτερική πολιτική -που ευνοούν την Ελλάδα- τον οποίο προσπαθεί να ξεριζώσει το λόμπυ του Τόνυ Μπλαίρ, του πρώην πρωθυπουργού και γνωστού εργολάβου των εταιρειών πολέμου, ευτυχώς χωρίς επιτυχία ακόμη. Αυτό το κενό ηγεσίας δεν θα βοηθήσει, καθώς ιδιαίτερα στο Συντηρητικό κόμμα, που είναι μακράν το σημαντικότερο στην Αγγλία, φαβορί είναι η Τερέζα Μέι, που κατά πολλούς έχει χαρακτηριστεί «τρελή για δέσιμο», καθώς έχει κατά καιρούς κάνει τραγικά λάθη χειρισμών. Δεν χρειάζεται κανένας να είναι αυθεντία για να αντιληφθεί ότι όπως η Ε.Ε. οδηγείται σε διάλυση από την απαξιωτική συμπεριφορά της γερμανικής ηγεσίας, έτσι και στη Βρετανία ελάχιστα πράγματα δείχνουν ότι θα αποφευχθούν τραγικά λάθη.

Δεν είναι τυχαίο, επομένως, ότι μετά την παραίτηση Μπόρις Τζόνσον και Φάρατζ η βρετανική λίρα έκανε εντυπωσιακή βουτιά, αν και η ισοτιμία σε καμιά περίπτωση δεν έχει ακόμη χάσει τα ποσοστά, ούτε η χώρα φυσικά έχει βυθιστεί στην καταστροφή που προέβλεπαν ότι θα συμβεί στιγμιαία οι γνωστές Ευρω-κασσάνδρες και οι προφητείες - βουντού «τύπου» Γιούγκερ και Σόιμπλε. Αν η Αγγλία είναι να βυθιστεί σε κρίση, δεν θα βυθιστεί λόγω αποκόλλησης από την Ε.Ε., αν και σίγουρα αυτό θα την επηρεάσει, αλλά λόγω λάθος χειρισμών από την εγγλέζικη ηγεσία. Ως τώρα το αγγλικό χρηματιστήριο έχει κερδίσει 3%, ενώ το γερμανικό πνέει τα λοίσθια με απώλειες 7,5%, μόλις 2 εβδομάδες από το δημοψήφισμα. Αυτό όμως ως χτες.

Η σημαντικότερη κίνηση που ανακοινώθηκε χτες από τον Mark Carney, διοικητή της Τράπεζας της Αγγλίας, μετά την πτώση κατά 9% της βρετανικής λίρας έναντι του ευρώ, είναι η χαλάρωση των κεφαλαιακών περιορισμών στις αγγλικές τράπεζες. Αυτή η χαλάρωση θα απελευθερώσει κεφάλαια 150 δισ., δίνοντας μία βραχυπρόθεσμα ανάσα. Είναι όμως μεσοπρόθεσμα μια κίνηση - χαρακίρι για το τραπεζικό σύστημα, καθώς μειώνει την κεφαλαιακή επάρκεια. Δυστυχώς η κεφαλαιακή επάρκεια είναι ακριβώς εκείνο που τώρα θα έπρεπε να έχουν οι τράπεζες ώστε να είναι οχυρωμένες στην κρίση που έρχεται, αντί να μοιράζουν κοπανιστό αέρα από τα κεφάλαια που δεν έχουν (μόχλευση). Ουσιαστικά τώρα, με αυτή την κίνηση, ο συστημικός κίνδυνος αυξάνει για τις βρετανικές τράπεζες και οι πιθανότητες χρεοκοπίας των τραπεζών αυτών αυξάνονται εκθετικά. Η Βρετανία κατ'' ουσίαν οδηγείται τώρα από πρωτάρηδες πολιτικούς, και στην περίπτωση του Συντηρητικού κόμματος, αν κερδίσει η Μέι, από πολιτικούς με ιστορικό γεμάτο από γκάφες, και έναν υπερτραπεζίτη με πολύ ρηχή αντίληψη των τραπεζικών κινδύνων, όπως αποδεικνύεται από την απόφασή του. Άσχημες ειδήσεις για τη Βρετανία, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο που ίσως επιτείνουν το πρόβλημα στις αγορές τις επόμενες μέρες.

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, Πανεπιστήμιο Πόρτσμουθ, Αγγλία.

Το παρόν άρθρο εκφράζει τις προσωπικές απόψεις του γράφοντος, δεν αποτελεί οδηγό ή σύσταση για επενδύσεις οποιασδήποτε μορφής προς οιονδήποτε και για οτιδήποτε τίτλο ή παράγωγο αυτού.