Θα γίνουμε ποτέ κανονική χώρα;

Του Κώστα Μήλα*

Ο γράφων για πρώτη φορά έμπαινε στο αεροπλάνο για Αγγλία το Σεπτέμβριο του 1993 όταν ο Σαμαράς με μερικούς άλλους βουλευτές...έριχνε την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Από τότε έχουν περάσει 23 έτη και μυαλό δεν έχουμε βάλει ακόμα. Στη θεωρία, 23 έτη μοιρασμένα εξίσου μεταξύ τετραετών κυβερνήσεων σημαίνει το πολύ έξι εκλογικές αναμετρήσεις.

Επειδή όμως έχω απωλέσει το μέτρημα, ανέτρεξα στη σελίδα του υπουργείου Εσωτερικών για να βρω έξι εκλογές μέχρι και το 2009. Από τότε, εν μέσω οικονομικής κρίσης και αλλεπάλληλων μνημονίων, μετράμε τέσσερις επιπλέον εκλογικές αναμετρήσεις και ένα Δημοψήφισμα (στο οποίο βέβαια ο σημερινός πρωθυπουργός γύρισε κυνικά το ΟΧΙ σε ΝΑΙ). Τόσο πλεόνασμα δημοκρατίας καμία άλλη χώρα της Ευρώπης (ίσως και σε παγκόσμιο επίπεδο) δεν έχει γνωρίσει.

Και ενώ προσπαθούμε να συνέλθουμε από τις δύο εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων 19 μηνών αλλά και το Δημοψήφισμα και τα capital controls, έρχεται αναζωπύρωση συζητήσεων για νέες εκλογές. Όχι βέβαια για το 2019 αλλά για το Σεπτέμβριο του 2016 επειδή η κυβέρνηση δεν θα μπορέσει να εφαρμόσει τα μέτρα του δικού της (νέου) Μνημονίου.

Με αυτό το νοσηρό κλίμα, το οποίο ενθουσιωδώς συντηρούσαν ανέκαθεν κυβερνώντες και αντιπολίτευση, δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση ότι η οικονομία μας παραμένει καθηλωμένη στην ύφεση. Πράγματι, το κόστος του ελληνικού 10-ετούς ομολόγου (ως μέτρο πολιτικού/επενδυτικού ρίσκου) παραμένει τέσσερις φορές παραπάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Μάλλον δε, κοροϊδεύουμε τον εαυτό μας εάν πιστεύουμε ότι η είσοδος μας (κάποια στιγμή) στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης θα οδηγήσει σε κατάρρευση του κόστους δανεισμού μας και "άνοιξη" στις επενδύσεις παγίου κεφαλαίου.

Και καλά, κάποια στιγμή (ελέω Draghi) ίσως και το κόστος δανεισμού μας κάπως να μειωθεί. Ποιος όμως μπορεί να σταματήσει τις εκροές επενδύσεων ανθρώπινου δυναμικού και δη νέων, και όχι μόνον, καταρτισμένων επιστημόνων;

Πάρε για παράδειγμα το Liverpool (το ίδιο συμβαίνει και στα λοιπά πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου). Κάθε φορά που "ανοίγει" θέση Διδακτικού Προσωπικού, μέχρι και το 40% των αιτήσεων προέρχεται από την Ελλάδα. Πολλές φορές μάλιστα, έλληνες επιστήμονες, με μόνιμη θέση σε ελληνικό πανεπιστήμιο, κάνουν αίτηση (σε εμάς) για θέση πολύ χαμηλότερη από αυτήν που είναι συμβατή με τις δυνατότητες και την εμπειρία τους. Και τούτο, επειδή έχουν βαρεθεί την έλλειψη κανονικότητας στην Ελλάδα...

Φαίνεται ειρωνικό αλλά το BREXIT ίσως και να μειώσει το πρόβλημα με τις εκροές "εγκεφάλων" τουλάχιστον προς το Ηνωμένο Βασίλειο. Πράγματι, ο επερχόμενος αυξημένος έλεγχος μεταναστευτικών ροών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μάλλον θα μειώσει (μεταξύ άλλων) τις αιτήσεις από Ελλάδα. Αρκεί βέβαια να μην ακολουθήσουν οι Βρετανοί την πεπατημένη του κ. Τσίπρα, όχι βέβαια στην κυνική μορφή αλλαγής του αποτελέσματος στο Δημοψήφισμα αλλά σε μια light παραλλαγή, σύμφωνα με την οποία, οι Βρετανοί, μέσω νέου Δημοψηφίσματος, θα απέρριπταν την όποια συμφωνία BREXIT μεταξύ Βρετανικής κυβέρνησης και Ε.Ε. Κάτι το όποιο...αυτόματα θα εξασφάλιζε την παραμονή του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε.! Ποιος είπε ότι μόνο η Ελλάδα δεν είναι κανονική χώρα;

*Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool