Της Λίνας Παπαδάκη
Τον Δεκέμβρη του ''08 ένα παιδί δολοφονήθηκε από αστυνομικό και ο χαμός του αποτέλεσε τον σπινθήρα του ξεσηκωμού μιας γενιάς. Αυτή η ηλικία είχε τότε όνομα, λεγόταν γενιά των 700 ευρώ, και απασφάλισε στους δρόμους της Αθήνας με αφορμή το θάνατο, συμψηφίζοντας στον ξεσηκωμό της την οδύνη για των απώλεια με την απελπισία για το δικό της μέλλον. Ο κόσμος των μεγάλων μέχρι τότε, πίστευαν, ότι πυροβολούσε τα όνειρά τους, τώρα άρχισε να πυροβολεί και τα στήθη τους, και το συλλογικό τους μυαλό στρόφαρε. Η κοινωνία τα αγκάλιασε, πάγωσε από το φόνο ενός παιδιού που θα μπορούσε να είναι παιδί όλων μας και βουβάθηκε για λίγο δίνοντας στα παιδιά της τον πρώτο λόγο. Ήταν 16, 18 χρονών, τα περισσότερα δεν είχαν ξαναβγεί ποτέ στους δρόμους, μία άμορφη αχαλίνωτη οργή, που κάποιοι βέβαια ανέλαβαν να της δώσουν μορφή.
Κάτι παλιές καραβάνες του κέντρου της Αθήνας, κάτι μικρά κόμματα της αριστεράς, κάτι ομάδες από αυτές που εμφανίζονται και εξαφανίζονται τις μέρες της Μαρμότας ανέλαβαν να ξεναγήσουν τα παιδιά στους μικρούς και μεγάλους δρόμους πάνω από τη Σταδίου. Η Αθήνα τότε κάηκε μαζί με την αθωότητά τους και ανυποψίαστα αυτά δεν κατάλαβαν ότι είχαν γίνει το προσάναμμα- ο συλλογικός τους θρήνος έγινε φλογοβόλο όπλο στα χέρια άλλων, τους άρπαξαν το κεράκι που κρατούσαν στα χέρια τους στη μνήμη του συμμαθητή τους και έκαψαν κτίρια, καταστήματα, περιουσίες. Απλώς εκείνο το βράδυ καταγράφηκε στην ατζέντα των Εξαρχείων σαν το Πολυτεχνείο της δικής τους γενιάς και έτσι τα επόμενα χρόνια το μνημόσυνο του Αλέξη Γρηγορόπουλου μετατρεπόταν σε μετασεισμό του εορτασμού της 17ης Νοεμβρίου.
Πού είναι αυτά τα παιδιά τώρα; Κάποια λίγα μάλλον έμειναν στους δρόμους. Υπάρχουν και μερικά που ακολούθησαν πιο βίαιο δρόμο, σαν το Νίκο Ρωμανό που σημαδεύτηκε ανεξίτηλα από τη φρίκη του αυτόπτη μάρτυρα. Τα υπόλοιπα, τα πολλά, έχουν γίνει σήμερα η γενιά των 400, 200, 100 ευρώ. Τότε κάποιοι τους έκλεβαν τα όνειρα, η δραματική έκπτωση όμως της ονομασίας της γενιάς τους έγινε στις μέρες που την εξουσία πήραν αυτοί που τους υπόσχονταν ότι θα τους τα επιστρέψουν. Τώρα βλέπουν κάποιους συνοδοιπόρους τους του '08, κάποιους ένθερμους συμπαραστάτες τους, ίσως και κάποιους καθοδηγητές τους, να διορίζονται σε μεγάλα γραφεία με μεγάλους μισθούς. Τώρα παρακολουθούν κάποιους πολιτικούς από αυτούς που έψαλλαν πύρινους ύμνους για τη ξεσηκωμένη νεότητα, από αυτούς που έγραφαν θούριους αντίστασης στην κάθε εξουσία, να θρονιάζονται σε υπουργικές καρέκλες και να κουβεντιάζουν σε πολυτελή ξενοδοχεία με τους κλέφτες ονείρων για ακόμα χαμηλότερους κατώτατους μισθούς, για ακόμα μεγαλύτερη ανεργία των νέων, για ακόμα περισσότερες απολύσεις των γονιών τους. Και είναι σίγουροι ότι στις 8 του μήνα θα κάνουν τη δική τους μικρή επέτειο μία ακόμα αφορμή για ανέξοδη κολακεία της νεολαίας.
Κάποια από αυτά τα παιδιά του Δεκέμβρη συνειδητοποιούν όμως και κάτι άλλο. Ότι εκείνη της βραδιά οι άνδρες των ΜΑΤ τους κοιτούσαν από μακριά, ακίνητοι σαν μαύρα αγάλματα, για κάποιο λόγο. Τότε δεν καταλάβαιναν, είχαν κατέβει να συγκρουστούν με την αποκοτιά της ηλικίας τους και την οργή του πένθους τους με όποιον έμπαινε στη διάβα τους, αλλά με έκπληξή τους είδαν ότι δεν μπήκε κανείς. Τώρα καταλαβαίνουν ότι δεν έβαλαν πλάτη για να χτιστούν καριέρες από τη μία πλευρά μόνο. Ότι οι φλόγες στην καρδιά της Αθήνας σφυρηλάτησαν τότε παράδοξους δεσμούς- η εξουσία των δρόμων της εποχής εκείνης εκτίμησε απεριόριστα την ανοχή της τότε εξουσίας των υπουργείων, και όταν τη διαδέχτηκε δεν φάνηκε αγνώμων. Στην πλάτη της άτυχης γενιάς του Γρηγορόπουλου και στην εξόδιο ακολουθία του στους δρόμους των Εξαρχείων χτίστηκε τότε μια συμμαχία που τη βλέπει κανείς σήμερα σε όλα τα κτίρια του κράτους που τότε θα ήθελε να κάψει. Ξεκινώντας από την Ηρώδου του Αττικού.
