Η μία ήταν Πεπλοφόρος, φορούσε δηλαδή πέπλο, από το οποίο και πήρε το όνομά της. Η άλλη φορούσε πίλο, τουτέστιν καπέλο. Τι φορούσαν όμως οι άλλες Κόρες, αυτά τα γεμάτα κομψότητα και χάρη αγάλματα νεαρών παρθένων της Αθήνας, που αποτελούσαν αφιερώματα στη θεά Αθηνά και κοσμούσαν την Ακρόπολη μέχρι που τα κατέστρεψαν οι Πέρσες; Στεφάνια με άνθη, απαντά ο Δημήτρης Παντερμαλής. Και ξεδιπλώνει τη σκέψη του.
Παρακολουθώντας τα έργα συντήρησης των αρχαϊκών αυτών αγαλμάτων, ο πρόεδρος του Μουσείου Ακρόπολης, είδε μαζί με τους έμπειρους συντηρητές του Μουσείου ότι οι Κόρες φέρουν γύρω στο κεφάλι τους σειρά από μικρές τρύπες. Κάποιες μάλιστα είχαν μεταλλικά στοιχεία, σαν καρφιά. Η πρώτη σκέψη ήταν μήπως οι Κόρες έφεραν στέμμα όπως αυτό της Αθηνάς που μοιάζει με τις ακτίνες του ήλιου. Συνηγορούσε το ότι το κεντρικό καρφί ήταν σε μεγαλύτερη τρύπα, κρατούσε δηλαδή κάτι πιο μεγάλο από τα υπόλοιπα.
Ο κ. Παντερμαλής αναζήτησε στα ευρήματα από τις ανασκαφές της Ακρόπολης άνθη και εν τέλει διαπίστωσε πως στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο φυλάσσονται χάλκινα άνθη λωτού. Θεωρεί λοιπόν πως οι πανέμορφες Κόρες φορούσαν στεφάνια από επιχρυσωμένα άνθη λωτού.
Την σημαντική αυτή ανακάλυψη παρουσιάζει ένα εντυπωσιακό βίντεο με την Κόρη αρ. 650, που τώρα είναι στο «Ερμιτάζ». Σε μια μεγάλη οθόνη, παρουσιάζονται οι οπές και τα καρφιά που υπάρχουν στο άγαλμα και μετά, εμφανίζονται τα άνθη λωτού, με το κεντρικό να είναι μεγαλύτερων διαστάσεων. Στην τρισδιάσταση αναπαράσταση της Κόρης, απεικονίζονται επίσης τα χρώματα που θα είχαν τα ενδύματά της στην αρχαιότητα, με βάση τα ίχνη τους που διασώζονται στην επιφάνεια του μαρμάρου.
Οι Κόρες που σήμερα φυλάσσονται στο Μουσείο της Ακρόπολης, ήταν επίσης ελαφρά μακιγιαρισμένες και τα ενδύματά τους κοσμούνταν με χρωματιστές μπορντούρες. Τα αρχαία αγάλματα κατά την αρχαιότητα είχαν και χρώματα και μεταλλικά στολίδια. Ίχνη όλων αυτών εντοπίζονται κατά τη μελέτη των αρχαίων γλυπτών.
Λέγεται πως όταν ρώτησαν τον Πραξιτέλη ποια γλυπτά του θεωρεί τα καλύτερα εκείνος απάντησε: αυτά που έχει ζωγραφίσει ο Νικίας. Τα χρώματα για τους αρχαίους Έλληνες και την κοινωνία τους αποτελούσαν ένα μέσο χαρακτηρισμού. Οι θεοί είχαν ξανθή κόμη που ακτινοβολούσε τη δύναμή τους, οι πολεμιστές και αθλητές φαιόχρωμη επιδερμίδα ως ένδειξη αρετής και ανδρείας, οι κόρες λευκό δέρμα που δήλωνε τη χάρη και λάμψη της νεότητας.
Δυστυχώς ύστερα από τη μακροχρόνια παραμονή στο έδαφος τα χρώματα έχουν χαθεί ανεπανόρθωτα. Έχουν παραμείνει όμως υπολείμματα που, αν και δεν είναι όλα ορατά με γυμνό οφθαλμό, μπορούν να ανιχνευτούν με τη σύγχρονη τεχνολογία.
Χρησιμοποιώντας μη καταστροφικές τεχνικές όπως την πολυφασματική απεικόνιση και την στοιχειακή ανάλυση με φθορισμό ακτίνων Χ οι συντηρητές του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου εντόπισαν ακόμη και ίχνη χρυσού σε αγάλματα όπως ο «Διαδούμενος» και η «Μικρή Ηρακλειώτισσα».
«Πολύχρωμα και επιχρυσωμένα: ο κόσμος των αγαλμάτων αλλιώς» ήταν ο τίτλος της σχετικής εκδήλωσης που έγινε χθες. Με μικροσκόπιο σημεία του αγάλματος μεγεθύνθηκαν και προβλήθηκαν σε ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Αντιγόνη Καρατάσου
