Πορνογραφία και λογοκρισία

Πορνογραφία και λογοκρισία

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Διαβάζουμε, στους Times αλλά και σε πολλά άλλα μεγάλα διεθνή Μέσα, ότι σε μία ξένη χώρα κάποιος μήνυσε μία συγγραφέα σαν «πορνογράφο», και ότι η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια. Η δίκη έγινε, και το δικαστήριο έκρινε πράγματι ένοχη τη συγγραφέα «για παραγωγή και εμπορική εκμετάλλευση πορνογραφικού υλικού». Η συγγραφέας, που βρέθηκε στα καλά του καθουμένου στο κέντρο μιας αδιανόητης ιστορίας, αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή το ενδεχόμενο να τιμωρηθεί με μία ποινή που θα αγγίζει τα δέκα χρόνια κάθειρξη! Φυσικά εφεσίβαλε την πρωτόδικη απόφαση, και το πράγμα θα έχει συνέχεια, δεν θα μείνει εδώ.

Ως τότε όμως, συμβαίνει κάτι άλλο: οι συμπατριώτες της συγγραφέως ξεσηκώθηκαν — και η διαδικτυακή αντίδρασή τους απέναντι στο λογοκριτικό αυτό γεγονός είναι πελώρια, και κυριολεκτικά άνευ προηγουμένου.

Καθημερινά και συστηματικά, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι δεν σταματούν να γράφουν πύρινα άρθρα, να αναρτούν δημοσιεύσεις και να αφήνουν σχόλια σε κάθε γωνιά του διαδικτύου, κατηγορώντας ευθέως για μεροληψία το συγκεκριμένο δικαστήριο, και μιλώντας ανοιχτά για χειραγώγησή του από την κυβέρνηση, η οποία, λένε, προσπαθεί με τέτοιους βίαιους τρόπους να σταματήσει την εξάπλωση στο κοινό λογοτεχνικού υλικού που η ίδια κατηγορεί σαν «άσεμνο». Δεν υπάρχει (εγγράμματος) άνθρωπος σε εκείνη τη χώρα που να μη θεωρεί την επιβληθείσα ποινή, όχι απλώς σκληρή, αλλά πρωτίστως άδικη: η συγγραφέας, ομολογεί η συντριπτική πλειοψηφία των αναγνωστών και μη των βιβλίων της, απλούστατα δεν διέπραξε κανένα αδίκημα.

Για να το πούμε ακόμη πιο καθαρά: ο κόσμος είναι έξαλλος. Και, επαναλαμβάνουμε, όχι μόνο οι αναγνώστες ή οι φαν τής εν λόγω συγγραφέως, αλλά και εκείνοι που δεν διάβασαν ποτέ ούτε μία σελίδα από τα περίπου 15 μυθιστορήματά της. Γιατί δεν είναι ένα ούτε δύο τα βιβλία της — είναι πάνω από μία ντουζίνα. Και έχουν πολλές δεκάδες χιλιάδες πωλήσεις συνολικά. Δεν μιλάμε, δηλαδή, για μία «περιθωριακή» φιγούρα, ή για κάτι ακραίο που συνέβη άπαξ — όχι ότι θα άλλαζε, βέβαια, κάτι αυτό: πάλι θα είχαμε να κάνουμε με λογοκρισία, και με βίαιη ποινικοποίηση της ελευθερίας έκφρασης, ενός θεμελιώδους ανθρωπίνου δικαιώματος.

Ας δούμε όμως τώρα μερικά στοιχεία για το είδος των βιβλίων που γράφει η συγγραφέας αυτή.

Καταρχάς, τα εκδίδει διαδικτυακά, μιλάμε για e-books. Το βιβλίο για το οποίο ασκήθηκε η δίωξη ανέβηκε σε μία πλατφόρμα πώλησης ψηφιακών βιβλίων πέρυσι, το 2017, και μέχρι να απαγορευτεί πούλησε 7.000 αντίτυπα, αποφέροντας στη συγγραφέα του ένα κέρδος της τάξεως των 19.000 ευρώ. Ανήκει σε μία ειδική κατηγορία ερωτικών ρομάντζων —αυτά που στα ελληνικά περιγράφουμε σαν ροζ— που γράφονται σχεδόν αποκλειστικά από γυναίκες και διαβάζονται, επίσης σχεδόν αποκλειστικά, από γυναίκες. Παρά ταύτα, ΔΕΝ έχουμε κάτι αντίστοιχο στην Ελλάδα, καθώς οι κύριοι πρωταγωνιστές του συγκεκριμένου είδους βιβλίων είναι όλοι τους άντρες. Τα βιβλία αυτά μπορεί να είναι σύγχρονα, εποχής, κοινωνικά, περιπετειώδη, φαντασίας κ.ο.κ., αλλά στον πυρήνα τους δεν παύουν να είναι «κλασικά» ερωτικά ρομάντζα, που έχουν να κάνουν με τον έρωτα των δύο κυρίως ηρώων και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η σχέση τους — αυτό δηλαδή που κάνει πάντα η λεγόμενη ροζ πεζογραφία.

Οι λόγοι που αυτό το είδος κατέληξε να διαβάζεται σχεδόν αποκλειστικά από γυναίκες είναι πολλοί και διάφοροι, και δεν θα μας απασχολήσουν εδώ. Πάντως, πράγματι σπανίως διαβάζονται από ομοφυλόφιλους άντρες: τα προτιμούν κυρίως ετεροφυλόφιλες γυναίκες. Τα βιβλία αυτά γράφονται και εκδίδονται διαδικτυακά στην Κίνα, αν και έλκουν την καταγωγή τους από την Ιαπωνία. Είναι ένα σχετικώς καινούργιο αλλά πολύ μεγάλο λογοτεχνικό ρεύμα, με εκατοντάδες χιλιάδες φανατικούς αναγνώστες και στις δύο χώρες, και με τάσεις εξάπλωσης και στη Δύση, καθώς ήδη επιχειρούνται πολλές μεταφράσεις τους στα αγγλικά. Και αναμφίβολα μιλάμε πλέον για μία ανθούσα βιομηχανία. Μία βιομηχανία πολλών εκατομμυρίων.

Η καταδικασμένη συγγραφέας φέρει το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Luo Tianyi, που μεταφράζεται κάπως σαν Αβρή, ή Ευαίσθητη, Κυρία. Είναι βέβαια Κινέζα.

Η κυβέρνηση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας αποποινικοποίησε την ομοφυλοφιλία το 1997. Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 2001, η ομοφυλοφιλία αποχαρακτηρίστηκε επισήμως και ως ψυχική ασθένεια. Παρ' όλα αυτά, έξω από τις μεγάλες πόλεις, η κυρίαρχη κουλτούρα στη συντηρητική ηπειρωτική Κίνα, μία χώρα με βαθιά ριζωμένη κοινωνική και φυλετική ιεραρχία, εξακολουθεί να είναι αμφίθυμη —αν και συχνότερα εχθρική— προς κάθε σεξουαλικότητα που δεν είναι η κυρίαρχη.

Όλο αυτό με την καταδίκη της Luo Tianyi δεν αφορά καθόλου την πορνογραφία. Αφορά τον ομοφυλόφιλο ερωτισμό.

Τώρα, ο βιασμός στην Κίνα (εάν και εφόσον ο δράστης οδηγηθεί ποτέ στα δικαστήρια και εάν και εφόσον κριθεί πράγματι ένοχος) τιμωρείται με τριετή φυλάκιση. Η Luo Tianyi απειλείται με ΔΕΚΑΕΤΗ κάθειρξη.

Πέραν του λογοτεχνικού, εκδοτικού, κοινωνιολογικού και δικονομικού ενδιαφέροντος που οπωσδήποτε έχει το θέμα, ομολογούμε πως δεν τα λέμε όλα αυτά για να μιλήσουμε για όλα αυτά, αλλά ούτε καν για την Κίνα — ένα κομουνιστικό κράτος με σιδηρά ηγεμονία που κρύβει ανομολόγητα εγκλήματα στις κρατικές ντουλάπες του, και μία ογκώδη φρίκη που ίσως κάποτε, έστω εν μέρει, αποκαλυφθεί. Τα λέμε για να σκεφτούμε πάνω στις εκλεκτικές συγγένειες μεταξύ αυτού του καθεστώτος και ημών.

Τα λέμε για να θυμηθούμε πολλές από τις δικές μας αντιδράσεις γύρω από τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου.

Τα λέμε για να δείξουμε πόσο ένας λαός, ένας όχλος, ένας ανώνυμος λογαριασμός στο Facebook, ένας επώνυμος λογαριασμός στο Facebook, ή απλώς ο κύριος και η κυρία της διπλανής πόρτας μπορούν να καταδικάσουν κάποιον για αυτό που είναι, όχι σε δέκα χρόνια φυλακή, αλλά ΙΣΟΒΙΑ.