Π. Λιαργκόβας: Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει με Grexit

Π. Λιαργκόβας: Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει με Grexit

Είναι ίσως η πρώτη φορά που το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή σημαίνει τόσο δυνατά τον συναγερμό. Ο συντονιστής του Γραφείου, καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας δεν κρύβει τα λόγια του. «Δεν ξέρω πως θα καταστεί εφικτή η λειτουργία του κράτους αν δεν ολοκληρωθεί η 2η αξιολόγηση και δεν ξεκινήσει άμεσα η 3η», λέει στο Liberal και προειδοποιεί για τα χειρότερα με την ελπίδα ότι η χώρα θα τα αποφύγει.

Θεωρεί βασικό παράγοντα του αρνητικού κλίματος την καθυστέρηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και την μη εφαρμογή των συμφωνηθέντων, αλλά παροτρύνει την κυβέρνηση να διαπραγματευτεί για ρεαλιστικούς δημοσιονομικούς στόχους. Τι λέει για το ενδεχόμενο ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, τις περικοπές δαπανών και τα περιθώρια συμφωνίας.

Συνέντευξη στον Βασίλη Γεώργα

-Ταράχθηκαν τα νερά κ. Λιαργκόβα με την έκθεση του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής ότι αν δεν κλείσει η αξιολόγηση τον Φεβρουάριο πάμε για 4ο μνημόνιο και αν δεν πείσουμε να μας χρηματοδοτήσουν θα έχουμε Grexit. Μπορείτε να μας πείτε τι εννοείτε;

Στην Έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, που δόθηκε στη δημοσιότητα την προηγούμενη εβδομάδα, αποτυπώνονται με σαφήνεια τα προβλήματα που θα προκύψουν εξ αιτίας της καθυστέρησης στο κλείσιμο της 2ης αξιολόγησης, καθώς και αυτά στην περίπτωση που δεν πείσουμε, όπως λέτε, να μας χρηματοδοτήσουν.  Τα πράγματα είναι απλά σε ό,τι αφορά τους αριθμούς και όχι φυσικά τους ανθρώπους. Οι ακαθάριστες δανειακές ανάγκες της χώρας ανέρχονται για το 2017 στο ποσό των 16,2 δισ ευρώ. Ποσό που μπορεί να αυξηθεί αν δεν επιτευχθεί ο στόχος του προγράμματος που αφορά στα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις, τα οποία ανέρχονται σε 2,044 δισ. ευρώ για το 2017. Αν δεν ολοκληρωθεί η 2η αξιολόγηση και δεν ξεκινήσει η 3η, που πρέπει να προχωρήσει με μεγάλη ταχύτητα, δεν γνωρίζω πως θα καταστεί εφικτή η συνέχιση της λειτουργίας του κράτους. Γι αυτό και στην έκθεση καταγράφεται έντονος προβληματισμός. Γι αυτό κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου, ως εκ του ρόλου μας οφείλουμε. Δεν προβλέπουμε 4ο μνημόνιο ούτε και Grexit. Καταγράφουμε τα δεδομένα και επισημαίνουμε τους κινδύνους δεδομένων των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί.

-Η προτροπή σας προς την κυβέρνηση είναι να αποχρωματίσει τις κόκκινες γραμμές και να κλείσει άμεσα την αξιολόγηση ακόμη και αν οι δανειστές συνεχίσουν να ζητούν ψήφιση προληπτικών μέτρων;

Κάθε φορά που παρατηρείται καθυστέρηση στην ολοκλήρωση μιας αξιολόγησης οι δανειστές επανέρχονται ζητώντας αυστηρότερα μέτρα. Πιστεύω ότι βασικός παράγοντας του κλίματος που δημιουργείται κάθε φορά είναι η καθυστέρηση στην προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων και στην μη εφαρμογή συμφωνηθέντων δράσεων. Εμείς πάντως προτρέπουμε την κυβέρνηση να κλείσει την αξιολόγηση χωρίς να πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να υπάρχουν διαπραγματεύσεις όταν τα μέτρα που προτείνονται έρχονται να προστεθούν σε αυτά που πλήττουν την πραγματική οικονομία. Για παράδειγμα είναι απαραίτητο να διαπραγματευτεί η κυβέρνηση την ύπαρξη ρεαλιστικών δημοσιονομικών στόχων.

- Αν δεν βρεθεί κοινός τόπος για συμφωνία τι μπορεί να συμβεί τον Ιούλιο που έχουμε αποπληρωμές κοντά στα 7 δισ. ευρώ; Θα βρεθούμε μπροστά στο ρίσκο της χρεοκοπίας ή μπορεί να την αποφύγουμε με κάποιο τρόπο;

Είναι κάτι που απεύχομαι. Η εμπειρία από τον Ιούλιο του 2015 είναι νωπή. Και αυτή τη φορά τα πράγματα θα είναι δυσκολότερα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τρόποι για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Πιστεύω ότι θα γίνουν τα απαραίτητα βήματα ώστε να μη φτάσουμε στο σημείο να συζητούμε για μια ακόμη ελληνική χρεοκοπία.

- Υπάρχουν αντικειμενικές προϋποθέσεις για «συμβιβασμό» και πως τον φαντάζεστε ότι μπορεί να είναι; 

Πιστεύω ότι υπάρχουν, αν και λιγοστεύουν όσο περνά ο χρόνος. Η πρόταση της ελληνικής πλευράς, σημεία της οποίας έχουν γίνει γνωστά, συμβάλλει στην δημιουργία των προϋποθέσεων για έναν έντιμο συμβιβασμό.

- Έχει έρθει η ώρα για περικοπές στις δημόσιες δαπάνες ή θα συνεχίσουμε να στηριζόμαστε στην υπερφορολόγηση των πάντων για να επιτυγχάνουμε τους στόχους όπως έγινε φέτος;

Θα έλεγα ότι έχει περάσει η ώρα. Η υπερφορολόγηση επιβραδύνει αν δεν μειώνει τις συνθήκες ανάπτυξης. Όμως θέλω να σημειώσω ότι ναι μεν το επίπεδο φορολογικής επιβάρυνσης είναι αρκετά υψηλό, σε συνδυασμό όμως με τις υπόλοιπες διαρθρωτικές υστερήσεις, όπως για παράδειγμα οι συνεχείς και απρόβλεπτες μεταβολές της οικονομικής πολιτικής, η φορολογική αστάθεια, οι ανασφάλεια δικαίου και η γραφειοκρατία. Ως προς το θέμα των δημοσίων δαπανών, εντάσσονται στο μεταρρυθμιστικό πλαίσιο που καθυστερεί να εφαρμοστεί, αυξάνοντας περαιτέρω τα προβλήματα.

- Ακόμη και αν κλείσει τώρα η 2η αξιολόγηση θα είμαστε βέβαιοι ότι «βγαίνει» το πρόγραμμα ώστε η Ελλάδα τελικά να ξεκινήσει να δανείζεται από τις αγορές 2018; Το ΔΝΤ υποστηρίζει πως οι στόχοι των προγράμματος χρειάζονται ριζική αναθεώρηση και επιπλέον μεγάλη μείωση χρέους. Μήπως είμαστε ήδη σε τροχιά νέου μνημονίου;

Κύριε Γεώργα πιστεύω πράγματι, ότι στην περίπτωση που κλείσει η αξιολόγηση εντός του Φεβρουαρίου τότε η χώρα μας θα ενταχθεί στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και αυτό θα επιτρέψει την φθηνότερη και πιο άνετη χρηματοδότηση της χώρας. Οι τράπεζες θα αντλήσουν ρευστότητα και κατ' επέκταση θα αρχίσει η απόσυρση των κεφαλαιουχικών ελέγχων. Αυτό θα οδηγήσει και στην έξοδο στις αγορές, έστω και δοκιμαστικά σε πρώτη φάση. Ξέρετε η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα έκλεινε πολλά ζητήματα και επίσης θα έδινε το έναυσμα για επιστροφή σε σταθερούς θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης. Πιο απλά. Ναι έστω και τώρα έστω και με όλες αυτές τις καθυστερήσεις και τα προβλήματα θα γινόταν ένα βασικό βήμα. Και το λέω διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχει και η 3η αξιολόγηση που πρέπει  να γίνει με ταχύτερους πλέον ρυθμούς.

- Τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από τους πιστωτές της σε ό,τι αφορά τη διευθέτηση του χρέους μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα;

Όπως σας είπα η ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα επέτρεπε να προχωρήσει και το σχέδιο ελάφρυνσης τους χρέους. Υπενθυμίζω ότι ήδη ο Ενιαίος Μηχανισμός Σταθερότητας ενέκρινε την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων γεγονός που αποδεικνύει ότι υπάρχουν τα περιθώρια για υλοποίηση των δεσμεύσεων και των δανειστών.

- Η καθυστέρηση στην αξιολόγηση προκαλεί κινδύνους για το τραπεζικό σύστημα; Το ενδεχόμενο νέας ανακεφαλαιοποίησης είναι ορατό;

Όπως σας είπα ήδη αν κλείσει η αξιολόγηση μέσα στον Φεβρουάριο είναι εφικτή η αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται ή δύναται να δημιουργηθούν. Αν όμως υπάρξει και άλλη καθυστέρηση αρχίζει ένας νέος κύκλος εντός του οποίου βρίσκονται φυσικά και οι τράπεζες. Πιστεύω ότι θα υπάρχει δυσκολία στην εφαρμογή των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης και θα καθιστούσε ευάλωτες τις τράπεζες, δεδομένου ότι θα απολέσουν και τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας με μεγαλύτερη άνεση.