Οι συνέπειες ενός δημοψηφίσματος

Του Θανάση Χειμωνά

Αρχές Ιουλίου 2015. Δύο μέρες πριν από το δημοψήφισμα. Έχω βρεθεί στη Χαλκίδα για να μιλήσω μαζί με τον Αρίστο Δοξιάδη σε μια εκδήλωση υπέρ του «Ναι». Ο κόσμος στην κεντρική πλατεία αρκετός. Συγκρατημένος ενθουσιασμός αλλά και έκδηλη αγωνία. Το βράδυ, πάω για ποτάκια με φίλους, διανυκτερεύω στο θρυλικό ξενοδοχείο «Lucy» και την επομένη παίρνω το ΚΤΕΛ για την επιστροφή. Ο καιρός είναι μουντός λόγω μιας ξαφνικής συννεφιάς. Όλοι στο λεωφορείο μιλούν για το επερχόμενο δημοψήφισμα.

Όλοι τρομοκρατημένοι- και εκείνοι που καταλαβαίνεις πως θα ψηφίσουν «Όχι». Γιατί κάποια στιγμή πρέπει να καταρρίψουμε το αφήγημα πως το 60% που ψήφισε «Όχι» είναι ουγκανά και το υπόλοιπο 40% καλλιεργημένοι και σοβαροί έλληνες ευγενείς. Το «Όχι» δεν το ψήφισαν μόνο συριζοταλιμπάν και χρυσαυγίτες. Δόξα τω Θεό δεν είναι τόσοι πολλοί αυτοί στη χώρα μας. Όλοι γνωρίζουμε πως το «Όχι» επιλέγει και από άτομα που βρίσκονται στη «δική μας» πλευρά. Έλληνες και Ελληνίδες που είναι υπέρ της ευρωπαϊκής προοπτικής της χώρας αλλά έπεσαν στην παγίδα που τους έστησε ο Τσίπρας για την «Ευρώπη που θέλουμε». Έλληνες και Ελληνίδες που, εξαθλιωμένοι από τη λιτότητα που επέβαλε η κρίση, «τρόμαξαν» όταν είδαν τα μέτρα έτσι όπως τα είχαν αραδιάσει τα παπαγαλάκια του Τσίπρα πλάι στο «Ναι». Και φυσικά, υπάρχουν εκείνοι που ψήφισαν «Όχι» για το «Γαμώτο». Την έχουμε την αγάπη αυτή στην άρνηση εμείς οι Έλληνες. Εδώ έχουμε και εθνική γιορτή με έμβλημα αυτή τη λέξη.

Πολλοί υποστηρίζουν πως η νίκη εκείνη του «Όχι» τελικά δεν έπαιξε κανένα ρόλο στη μετέπειτα πορεία της χώρας. Έτσι κι αλλιώς ο πρωθυπουργός μας, είτε από αίσθημα αυτοσυντήρησης είτε –το πιο πιθανό- επειδή «κότεψε», πραγματοποίησε ακριβώς το ανάποδο. Το μνημόνιο άλλωστε που ακολούθησε δεν ήταν αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος αλλά εκείνης της –αλήστου μνήμης- «διαπραγμάτευσης» που άφησε την ελληνική οικονομία ακυβέρνητη για μήνες.

Κι όμως… Το «Όχι» αυτό έκρινε πολλά. Γιατί στην πορεία αποδείχτηκε πως ήταν μια άτυπη ψήφος εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Μια ψήφος εμπιστοσύνης η οποία επιβεβαιώθηκε δύο μήνες αργότερα με την επανεκλογή του μορφώματος Τσίπρα-Καμμένου στις εθνικές εκλογές. Όλα όσα ζούμε από τότε είναι αποτέλεσμα εκείνης της θερινής «νίκης» του Αλέξη Τσίπρα. Ο εκτροχιασμός του Προσφυγικού, η υπερφορολόγηση, οι διορισμοί των «ημετέρων, η φίμωση του Τύπου- άλλοτε αποτυχημένα, όπως στην περίπτωση των τηλεοπτικών αδειών, άλλοτε επιτυχημένα όπως στις τελευταίες εξελίξεις στον ΔΟΛ. Δεν είναι τυχαίο πως τα κυβερνητικά στελέχη επικαλούνται συνεχώς το αποτέλεσμα εκείνου του καταραμένου δημοψηφίσματος καταφέρνοντας σε μεγάλο βαθμό να βυθίσουν στη λήθη αυτό που το ακολούθησε.

Θεωρώ δεδομένο πως ο Τσίπρας θα επιχειρήσει να επαναλάβει το κόλπο γκρόσο του Ιουλίου του '15. Είτε με τη μορφή νέου δημοψηφίσματος είτε με προκήρυξη εκλογών. Στην πρώτη περίπτωση θα ξαναεμφανίσει ένα μανιχαϊστικό δίλημμα ανάμεσα στον Παράδεισο και την Κόλαση. Άλλωστε, πλέον γνωρίζει πως σημασία έχει το σκορ και όχι οι πράξεις. Αν πάει σε εκλογές θα φλομώσει –ξανά- τον κόσμο σε υποσχέσεις. Θα του πετάξει και μια-δυο «παροχές», όπως ο μποναμάς-μούφα στους συνταξιούχους, ο οποίος όμως τόσο κλόνισε την αντιπολίτευση και πέτυχε τους επικοινωνιακούς του σκοπούς. Θα ξανακατηγορήσει το «Παλιό» και θα ποντάρει στα σφάλματα (που δυστυχώς υπάρχουν και είναι πολλά…) της αξιωματικής και της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Όλα αυτά φυσικά με τις 2-3 σημαντικότερες εφημερίδες μεσαίου χώρου μεταλλαγμένες. 

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Γιατί το «λάθος» στο δημοψήφισμα του 2015 δεν έγινε μόνο από εκείνους που ψήφισαν «Όχι». Το λάθος το διαπράξαμε όλοι όσοι ψηφίσαμε γενικά, όσοι συμμετείχαμε σε ένα ψευτοδημοψήφισμα χωρίς ουσιαστικό αντικείμενο, όσοι ενισχύσαμε έναν χυδαίο και υστερόβουλο διχασμό βάζοντας «απέναντι» τους «γερμανοτσολιάδες» ή την «πλέμπα». Ας μην την ξαναπατήσουμε. Πιθανότατα δεν θα υπάρξει άλλη ευκαιρία.