Όχι μόνο «Κεντροαριστερά»…

Όχι μόνο «Κεντροαριστερά»…

Του Γιώργου Μαυρωτά*

Οι διεργασίες που γίνονται στο μεσαίο χώρο χαρακτηρίζονται από αρκετά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και δημοσιογράφους ως διεργασίες στο χώρο της «Κεντροαριστεράς». Η γνώμη μου είναι ότι αυτή η ταμπέλα περιορίζει την εμβέλεια του εγχειρήματος στο οποίο πρωταγωνιστεί μεν το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι αλλά αλίμονο αν μείνουμε εκεί. Σκοπός των διεργασιών είναι να ανοίξει ένας διάλογος που θα δημιουργήσει το ενδιαφέρον στον κόσμο που κινείται στον προοδευτικό μεσαίο χώρο από αριστερούς μεταρρυθμιστές ως τους προοδευτικούς φιλελεύθερους.

Αφού οριοθετήθηκε κάπως ο χώρος (εγώ θα τον χαρακτήριζα ως προοδευτικό ή σύγχρονο κέντρο),θα πρέπει να εκφρασθούν θέσεις, απόψεις, πλατφόρμες που θα συγκινήσουν ένα κομμάτι πολιτών από τις παρυφές του ΣΥΡΙΖΑ ως τις παρυφές της ΝΔ ώστε να συμμετάσχει στις διαδικασίες ανάδειξης αρχηγού με βάση αυτό που θα πρεσβεύει ο καθένας. Για να έχει λοιπόν νόημα η όλη διαδικασία και για να δώσει δυναμική στο χώρο θα πρέπει (1) να έχει μεγάλη συμμετοχή και (2) να εκφράζει κάτι μεγαλύτερο από το απλό άθροισμα ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι.

Για να συγκινηθεί και να ενδιαφερθεί ο κόσμος – αυτό δεν είναι το ζητούμενο;- πρέπει να φύγουμε από τις συνταγές του παρελθόντος. Οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι είναι δεδομένοι, το θέμα είναι να προσελκύσουμε κόσμο που βρίσκεται έξω από το άθροισμα των δύο κομμάτων που πρωταγωνιστούν στις εξελίξεις στον μεσαίο χώρο, στο προοδευτικό ή μεταρρυθμιστικό κέντρο όπως έχει συχνά αναφερθεί. Για το εγχείρημα αυτό υπάρχουν τρεις δεξαμενές δυνητικών ψηφοφόρων. Οι απογοητευμένοι του ΣΥΡΙΖΑ, οι απογοητευμένοι της ΝΔ και οι απέχοντες των εκλογών.

Οι πρώτοι βλέπουν να διαψεύδεται το «η ελπίδα έρχεται» και δεν σαγηνεύονται από το επικοινωνιακό παιχνίδι της κυβέρνησης ότι όλα πάνε καλά και προσεχώς καλύτερα. Όμως όλοι αυτοί δεν είναι σε καμία περίπτωση διατεθειμένοι να επιστρέψουν στο «παλιό». Στο δίπολο των τελευταίων 40 ετών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που θεωρούν –όχι αδικαιολόγητα- ότι έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης. Κι αυτό αποδεικνύεται ότι είναι το βασικό επιχείρημα στο οπλοστάσιο του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι στιγμής.

Οι δεύτεροι διαπιστώνουν ότι η ΝΔ έχει τελικά ισχυρά συντηρητικά αντανακλαστικά και ο ενθουσιασμός που δημιουργήθηκε από την εκλογή Μητσοτάκη στον μεσαίο χώρο φαίνεται να κοπάζει. Είναι μεγάλο καράβι η ΝΔ για να μπορεί να στρίψει εύκολα. Η ΝΔ φαίνεται να παρασύρεται σε μια αντιπολίτευση αντίστοιχης του ΣΥΡΙΖΑ της τελευταίας πενταετίας. Μια γενική άρνηση, χωρίς πρόταση, περιμένοντας το ώριμο φρούτο να πέσει.

Οι τρίτοι οι απέχοντες έβλεπαν ότι δεν αλλάζουν οι παθογένειες του παρελθόντος κι απογοητευμένοι εγκατέλειψαν το παιχνίδι. Πρέπει σε όλους αυτούς να δοθεί μια εναλλακτική στο μεσαίο χώρο που παραδοσιακά εκφράζει τη συναίνεση και τη σύνθεση. Ο κόσμος θέλει τη σύνθεση του χώρου, αλλά θέλει επίσης σε αυτήν την σύνθεση να μην πρωταγωνιστήσει το παρελθόν.

Θέλει μια εναλλακτική που θα τα βάλει με τις παθογένειες του παρελθόντος και δεν θα τις διαιωνίζει. Που θα έχει σχέδιο και πρόσωπα να το υλοποιήσουν. Σε αυτήν την προσπάθεια ο προοδευτικός, μεσαίος χώρος αποτελεί την πιο αξιόπιστη επιλογή. Προσφέρει την απαραίτητη ισορροπία μεταξύ της προσδοκώμενης ανάπτυξης και της επιδιωκόμενης κοινωνικής συνοχής. Αρκεί να πείσει ότι δεν έχει τα βαρίδια του παρελθόντος και σκελετούς κρυμμένους στη ντουλάπα. Να πείσει ότι έχει μάθει από τα λάθη του παρελθόντος. Κι ένα από τα σημαντικότερα λάθη του παρελθόντος είναι το πελατειακό σύστημα που εξέθρεψαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις κάνοντας τα χατίρια σε όσους ήταν κοντά στα αυτιά της εξουσίας.  

Πρέπει λοιπόν να βρεθεί κάτι καινούργιο ως αφήγημα. Ο όρος «κεντροαριστερά»δυστυχώς έχει φθαρεί στη συνείδησή του κόσμου. Είναι συνδεμένος με μια κρατικοκεντρική προσέγγιση η οποία δεν αποτελεί τη λύση για τη χώρα αυτή τη στιγμή. Ειδικά στην Ελλάδα ο όρος κεντροαριστερά και σοσιαλδημοκρατία, καλώς ή κακώς, παραπέμπουν σε παλαιότερες εποχές όπου κυριαρχούσε η πελατοκρατία, ο συντεχνιασμός, ο σφιχτός εναγκαλισμός του συνδικαλισμού με το κράτος και η κρατικοδίαιτη ανάπτυξη.

Οι μεταρρυθμίσεις που έχει ανάγκη η χώρα είναι στην αντίθετη κατεύθυνση. Χρειάζεται να αποτινάξει τις πελατειακές πρακτικές (που ακολούθησαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις είτε κεντροαριστερές είτε δεξιές), να προωθηθεί η αξιοκρατία, οι ίσες ευκαιρίες και τα δικαιώματα. Να εκσυγχρονισθεί η δημόσια διοίκηση επικρατώντας στις όποιες μάχες οπισθοφυλακών, να υπάρχει παντού διαφάνεια και λογοδοσία, να εκλείψουν τα συντεχνιακά εμπόδια από την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας. Ασφαλώς αυτό δεν σημαίνει όλα στην αγορά, αλλά σίγουρα ούτε να έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο το κράτος. Η οικονομία μας για να βγει από την κρίση χρειάζεται κάποιους επιπλέον βαθμούς ελευθερίας για να πετύχουμε οικονομική ανάπτυξη, ενώ ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας του μεσαίου χώρου θα εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή. Αλλιώς, δεν θα μπορέσουμε να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και θα είμαστε πάντα δέσμιοι των δόσεων και των δανειστών για να επιβιώσουμε.

Η χώρα λοιπόν έχει ανάγκη από αυτόν τον προοδευτικό, μεσαίο χώρο που θα πρωταγωνιστήσει σε αυτές τις αλλαγές σπάζοντας τον επερχόμενο, αδιέξοδο διπολισμό. Και ο προοδευτικός αυτός χώρος δεν είναι μόνο κεντροαριστερά, είναι και κεντροαριστερά(σε μια σύγχρονη μορφή της). Κι αν αναλωθούμε στο παιχνίδι του ηγεμονισμού της ταμπέλας θα χάσουμε το παιχνίδι της συμμετοχής της κοινωνίας που είναι και το μεγάλο ζητούμενο.

 

* Ο Γιώργος Μαυρωτάς είναι Βουλευτής Αττικής – Το Ποτάμι