Photo by Paula Bronstein / Staff / Getty Images / Ideal Image
Του Γιάννη Κουζηνού
Ποσό τελικά απέχει o σοσιαλισμός όπως τον έχουν στο μυαλό και την καρδιά τους o απλός κόσμος, οι υποστηρικτές και ψηφοφόροι του συγκεκριμένου πολιτικού συστήματος με την πρακτική εφαρμογή του όταν οι σοσιαλιστές τελικά καταλαμβάνουν την εξουσία; Την καλύτερη απάντηση νομίζω την δίνουν οι άνθρωποι που πίστεψαν, στήριξαν και ψηφίσαν ένα τέτοιο σχηματισμό και βίωσαν στο πετσί τους όλα όσα ακολούθησαν. Θα παραδεχτώ ότι και εγώ o πριν έρθω στη Βενεζουέλα είχα μια πιο ρομαντική εικόνα για το τι σημαίνει σοσιαλισμός και αριστερά. Σήμερα, συνδυάζοντας τις εμπειρίες που είχα συνομιλώντας με ανθρώπους που έζησαν στη Ρουμανία του Τσαουσέσκου, στην Ουκρανία λίγο μετά την κατάργηση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά πάνω από όλα τη ζωή μου στη Βενεζουέλα, δεν μπορώ παρά να επιβεβαιώσω ότι άλλο το τι έχει o καθένας στο κεφάλι του σαν προσδοκία και άλλο τελικά η πράξη.
Αλληλεγγύη, ίσες ευκαιρίες, υποστήριξη των αδύναμων κοινωνικών ομάδων, σεβασμός στη διαφορετικότητα, πρόσβαση σε όλους στης υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευση για όλους κλπ. Εάν όλο αυτό έχει κάποιος στο μυαλό του σκεπτόμενος τον σοσιαλισμό, προφανώς δεν έχει αναλογιστεί ότι αυτά είναι τα ζητούμενα όλων των λογικά σκεπτόμενων ανθρώπων, αλλά και οι στόχοι όλων των πολιτικών συστημάτων που δεν εφάπτονται με τα λεγόμενα άκρα. Είτε ακροδεξιά, είτε ακροαριστερά, είτε αναρχία. Το να νομίζει ένας αριστερός με αλλά λογία ότι η αλληλεγγύη είναι καθαρά αριστερό ζητούμενο είναι σαν να ισχυρίζονται οι Χριστιανοί ότι έχουν μονοπώλιο στην αγάπη και στο αγαπά τον πλησίον σου. Το πρόβλημα μάλιστα γίνεται πραγματικά σοβαρό όταν o σοσιαλισμός της ανθρωπιάς, όπως είμαι σίγουρος αρκετός κόσμος τον έχει στην καρδιά του, καταλαμβάνει την εξουσία.
Για ένα παράξενο λόγο, όσες φορές σοσιαλιστές βρέθηκαν στην εξουσία, όταν o λαός ή οι κοινωνικές συνθήκες τους ανέθεσαν τη διακυβέρνηση της χώρας, θεωρούν ότι πλέον η εξουσία πρέπει δικαιωματικά να τους ανήκει για πάντα. 55 χρονιά στην Κούβα και o Φιντέλ ανέθεσε στον αδερφό του την προεδρία. Προφανώς 55 χρονιά δεν είναι αρκετά για να στεριώσει στην Κούβα η επανάσταση και η εξουσία μάλιστα πρέπει να περάσει χέρι με χέρι μέσα στην οικογένεια. Στη Βενεζουέλα 17 χρονιά δεν είναι επίσης αρκετά για να ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους και σήμερα που πλέον o κόσμος τους έχει γυρίσει κυριολεκτικά την πλάτη οι εσωτερικοί και εξωτερικοί εχθροί της χώρας και της επαναστάσεως, τουλάχιστον στη ρητορική τους, πολλαπλασιάζονται με ταχύτατο ρυθμό. Και νοιώθουν την ανάγκη να υπερασπιστούν την επανάσταση με κάθε τρόπο και κυρίως με τη δύναμη του στρατού, της αστυνομίας, αλλά και με τη χειραγώγηση της δικαστικής εξουσίας και των ανεξαρτήτων οργάνων που τους κάνουν όλες τις χάρες σαν μάνα στο μοναχοπαίδι της.
Για ένα παράξενο λόγο, ποτέ και κανένας δεν προσπάθησε να δραπετεύσει από μια καπιταλιστική κοινωνία για να συνεχίσει τη ζωή του σε ένα σοσιαλιστικό παράδεισο. Δεν νομίζω ποτέ κάποιος να πήδηξε το τείχος στο Βερολίνο για να ξεφύγει από τον δυτικό καπιταλισμό για να ζήσει το όνειρο στο Ανατολικό σοσιαλιστικό. Εκατομμύρια Βενεζολάνοι έχουν πάρει τον δρόμο της μετανάστευσης προς αναζήτηση μίας καλύτερης ζωής με κύριους προορισμούς τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και την Ισπανία. Περίεργο, αλλά κανένας δεν φαίνεται διατεθειμένος να μεταναστεύσει στην Κίνα, στην Κούβα, το Ιράν ή ακόμα και τη Ρωσία, αν και η κυβέρνηση της μπολιβαριανής επανάστασης έχει αναπτύξει ιδιαιτέρα ισχυρούς δεσμούς με αυτές τις χώρες.
Για ένα παράξενο λόγο, ενώ στις καπιταλιστικές κοινωνίες υπάρχει και φτώχεια, αρκετές ανισότητες και προβλήματα που θέλουν διόρθωση στις χώρες που εφαρμόστηκε o σοσιαλισμός η φτώχεια και οι ανισότητες όχι μονό δεν φαίνεται να μειώνονται αλλά να γίνονται κανόνας. Η φτώχεια είναι ζητούμενο όπως και η διατήρηση της, αφού, όπως έγινε και στη Βενεζουέλα για πολλά χρονιά, το καθεστώς τρέφεται και τρέφει το ταξικό μισός με διχαστική ρητορική και με λυσσαλέα επίθεση στη μεσαία τάξη. Είναι αδύνατο να παρέχουμε σε όλους μια αξιοπρεπή ζωή, οπότε θα αφαιρέσουμε την αξιοπρέπεια από όσους περισσοτέρους μπορούμε. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής το ζούμε εδώ στη Βενεζουέλα σήμερα.
Τελικά δεν υπάρχει κανένας παράξενος λόγος που τον Τσαουσέσκου τον εκτέλεσαν οι ευτυχισμένοι πολίτες με συνοπτικές διαδικασίες. Δεν υπάρχει κανένας παράξενος λόγος που οι πολίτες του Ανατολικού Βερολίνου έκλαιγαν σαν μωρά παιδιά όταν τελικά το τοίχος της ντροπής έπεσε και περάσαν κατά χιλιάδες προς τον δυτικό πολιτισμό... Δεν υπάρχει κανένας παράξενος λόγος όταν ο Πύρρος Δήμας έκλαιγε με αναφιλητά όταν θυμόταν τα χρονιά του στη σοσιαλιστική Αλβανία και δεν υπάρχει κανένας απολυτός παράξενος λόγος γιατί o λαός της Βενεζουέλας κραυγάζει στους δρόμους τη θέληση του για αλλαγή. Το «ναι, αλλά εμείς προσπαθήσαμε», που φοριέται από ό,τι φαίνεται ιδιαιτέρα αυτές τις μέρες και στην Ελλάδα μας, είναι επιχείρημα εγχειριδίου, κατευθείαν από τα επιχειρήματα απανταχού αποτυχημένων σοσιαλιστικών κυβερνήσεων. Και αν βιαστείτε να με κατηγορήσετε σαν μη αντικειμενικό ανταποκριτή των γεγονότων στη Βενεζουέλα, πρέπει να γνωρίζετε ότι ήταν προσωπική μου επιλογή να έρθω από την Ελλάδα στη Βενεζουέλα όταν ακόμα κυβερνούσε o Ούγκο Τσάβες. Τώρα το μόνο που κάνω είναι να σας εξηγώ πόσο μεγάλο λάθος έκανα. Ανεξάρτητα με το τι νομίζει o κάθε άνθρωπος που ακόμα υποστηρίζει το συγκεκριμένο πολιτικό σύστημα, το πρόβλημα ποτέ δεν ήταν ότι δεν εφαρμόστηκε σωστά ο σοσιαλισμός. Το πρόβλημα πάντα ήταν... ότι εφαρμόστηκε.
