Photo by Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Image
Του Γιάννη Κουζηνού
Ο Πύργος του Δαβίδ, Centro Financiero Confinanzas, είναι ο τρίτος ψηλότερος ουρανοξύστης στην Βενεζουέλα. Ένα κτίριο που θα μπορούσε πια να το χαρακτηρίσει κανείς στοιχειωμένο, καταραμένο αλλά και μυθικό ταυτόχρονα. Για μένα προσωπικά ο Πύργος του Δαβίδ αντικατοπτρίζει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το πως κυβερνήθηκε η χώρα από την άνοδο του Τσάβες στην εξουσία μέχρι τη σημερινή κατάρρευση και εξαθλίωση. Ο Πύργος του Δαβίδ είναι η ίδια η Βενεζουέλα στα χρόνια της «μπολιβαριανής επανάστασης».
Και επειδή χθες έγραψα για την Βενεζουελοποίηση της Ελλάδας, η εκκένωση τριών υπό κατάληψη κτιρίων στη Θεσσαλονίκη έφερε την ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που αναφέρει σχετικά με το θέμα: «Η αστυνομική επιχείρηση εκκένωσης καταλήψεων στέγης στη Θεσσαλονίκη μας βρίσκει αντίθετους. Η ποινικοποίηση εγχειρημάτων αλληλεγγύης συνιστά πρακτική που δεν έχει καμία σχέση με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς», σαν μια ακόμα απόδειξη και απόλυτα συνδεδεμένη με το σημερινό μου άρθρο ότι μιλάμε για πολιτικές και λογικές συγκοινωνούντα δοχεία κατευθείαν από το εγχειρίδιο της παραφροσύνης.
Ο 190 μέτρων Πύργος, πήρε το ανεπίσημο όνομά του από τον κυριότερο επενδυτή κατά την έναρξη της ανέγερσης του το 1990, David Brillembourg, ο οποίος πέθανε από καρκίνο το 1993 πριν το έργο ολοκληρωθεί. Ο θάνατός του αλλά και η τραπεζική κρίση του 1994 σταμάτησαν την ολοκλήρωση του έργου και το κτίριο πέρασε στα χέρια της τότε κυβέρνησης. Ο Πύργος δεν διαθέτει ανελκυστήρες, ολοκληρωμένες ηλεκτρικές και υδραυλικές εγκαταστάσεις, δεν διαθέτει παράθυρα σε κάποιες από τις πλευρές του και εσωτερικά δεν έχουν ολοκληρωθεί όλοι οι τοίχοι. Στα 190 μέτρα του περιλαμβάνονται ένα ελικοδρόμιο στην κορυφή, 45 όροφοι με έξτρα 12 ορόφους για πάρκινγκ. Στις 2 Φεβρουαρίου 1999 ο Ούγκο Τσάβες εκλέγεται πρόεδρος της χώρας και ξεκινά η μεγάλη περιπέτεια του Πύργου αλλά και της Βενεζουέλας.
Photo by Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Image
Η πρώτη κίνηση από την κυβέρνηση του Τσάβες έγινε το 2001 όταν ο Πύργος βγήκε σε δημοπρασία αλλά καθώς το κλίμα με την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού μόνο εμπιστοσύνη δεν ενέπνεε στους επενδυτές δεν έγινε καμία προσφορά. Και κάπου εδώ ξεκινάει ο παραλογισμός και η επικράτηση του χάους έναντι της λογικής. Ο Πύργος φυσικά θα μπορούσε να ολοκληρωθεί και να χρησιμοποιηθεί από την κυβέρνηση με χίλιους δύο τρόπους αλλά τελικά αφέθηκε, παραδόθηκε στην αναρχία.
Το μεγάλο πρόβλημα στέγασης που προϋπήρχε του Τσάβες έγινε ακόμα εντονότερο στα χρόνια του, με την συγκέντρωση όλων των υπηρεσιών και εξουσιών στην πρωτεύουσα τραβώντας μεγάλες μερίδες πληθυσμού που μετεγκαταστάθηκαν από την περιφέρεια στο Καράκας. Και ενώ το πρόγραμμα των εργατικών κατοικιών που είχε ξεκινήσει τουλάχιστον 30 χρόνια πριν τον Τσάβες συνεχίστηκε, το πρόβλημα της στέγασης παρέμενε μεγάλο και διογκωνόταν συνεχώς. Σιγά-σιγά με την ανοχή αλλά και σε πολλές περιπτώσεις την προτροπή από την ίδια την κυβέρνηση άρχισαν οι εισβολές, καταλήψεις σπιτιών και κτιρίων από απλούς πολίτες που απλά αναζητούσαν μια στέγη αλλά και από εγκληματικά στοιχεία. Η κατάληψη του Πύργου του Δαυίδ είναι το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για το τι επικρατεί παντού σε όλη την πόλη του Καράκας. Δεν είναι λίγα τα σπίτια και τα ξενοδοχεία που καταλήφθηκαν με το έτσι θέλω αλλά οι περισσότερες των περιπτώσεων, όπως και ο Πύργος, είναι μεγάλα κτίρια που στέγαζαν γραφεία και υπηρεσίες εταιρειών. Κτίρια που δεν διαθέτουν την απαραίτητη υποδομή για να χρησιμοποιηθούν σαν κατοικίες καταλήφθηκαν παντού μέσα στην πόλη του Καράκας δημιουργώντας ιδιότυπα γκέτο. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι πέρασαν στις στατιστικές της «επανάστασης» σαν άνθρωποι που βρήκαν κατοικία, άσχετα αν ουσιαστικά ζούσαν κυριολεκτικά σαν ζώα κάτω από άθλιες συνθήκες υγιεινής.
Photo by Anadolu Agency/Getty Images/Ideal Image
Η κατάληψη του Πύργου ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2007 από ομάδα πρώην κατάδικων υπό την καθοδήγηση του Alexander «el Nino» Daza ακολουθούμενος από περίπου 200 οικογένειες. O Alexander «el Nino» Daza έζησε όλο το υπόλοιπο της ζωής του στον Πύργο διοικώντας τον σαν ιδιωτικό φέουδο. Η εξουσία του στον Πύργο ήταν απόλυτη και ουσιαστικά ένα υποπροϊόν της πολιτικής του Τσάβες του οποίου o «el Nino» ήταν ένθερμος υποστηρικτής. Θυμάμαι το αυτοσχέδιο τεράστιο πανό που ήταν κρεμασμένο μέχρι το 2014 και έγραφε «1200 οικογένειες Τσαβίστας μένουν εδώ». Συνηθισμένη τακτική σε όλα τα υπό κατάληψη κτίρια. Ο πληθυσμός με τα χρόνια μεγάλωσε και έφτασε το 2011 να αριθμεί 2500 κατοίκους ενώ οι πληροφορίες λένε ότι σε κάποια στιγμή έφτασαν και τους 5000.
Ο Πύργος απέχει κάτι λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από το σπίτι μας εδώ στο Καράκας. Πριν το 2014 δεν ήταν λίγες εκείνες οι φορές που μπροστά στα μάτια μου μοτοσικλετιστές να κλέβουν τσάντες και κινητά από περαστικούς και στη συνέχεια να χάνονται στο χώρο του Πύργου που για χρόνια αποτέλεσε κατοικία για χιλιάδες ανθρώπους αλλά και ορμητήριο εγκληματικών δραστηριοτήτων. Στις 22 Ιουλίου 2014 η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ξεκίνησε την λεγόμενη «Επιχείρηση Ζαμόρα 2014» για την εκκένωση όλων των οικογενειών από τον Πύργο και την μεταφορά τους σε νέα σπίτια στην Cua νότια του Καράκας. Μέχρι τον Ιούνιο του 2015, το σύνολο των ανθρώπων εγκατέλειψε τον Πύργο και έγινε προσπάθεια για μετεγκατάστασης τους στα νέα σπίτια τους αλλά καθώς η μοίρα παίζει περίεργα παιχνίδια, σε συνδυασμό με το χάος που επικρατεί παντού, πολλά από τα σπίτια που προοριζόταν για την στέγαση τους είχαν είδη καταληφθεί από άλλους με το ίδιο τρόπο που οι ίδιοι κατέλαβαν τον Πύργο του Δαβίδ. Μικρή λεπτομέρεια ίσως αποτελεί το γεγονός ότι ο Alexander «el Nino» Daza δεν εγκατέλειψε ποτέ τον Πύργο αφού είχε αφήσει την τελευταία του πνοή από καρδιακή προσβολή μερικούς μήνες νωρίτερα.
Σήμερα το μέλλον του Πύργου παραμένει αβέβαιο. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες λένε ότι έχει δοθεί σαν αντάλλαγμα στην Κινεζική κυβέρνηση, ενώ άλλες πληροφορίες μιλάνε για κατεδάφιση του κάποια στιγμή στο μέλλον. Το γεγονός είναι ότι ο Πύργος σήμερα έχει λεηλατηθεί και γδυθεί πλήρως από ότι θα μπορούσε να είναι χρήσιμο και θα μπορούσε να πουληθεί για λίγα μπολίβαρ και απλά στέκει σαν φάντασμα παρατημένος στην μοίρα του, όπως και η ίδια η χώρα. Τρανό παράδειγμα της πτώσης ενός συστήματος που έθρεψε και τράφηκε από το χάος και την ασυδοσία.
