Του Αντώνη Δαρζέντα
Τον Μάρτιο του 1914 στην Iowa των ΗΠΑ γεννιέται από Νορβηγούς μετανάστες ο Norman Ernest Borlaug.
Ο άνθρωπος που τον ξέρουν ελάχιστοι, αλλά έχει σώσει περισσότερους ανθρώπους από οποιονδήποτε άλλον στη γη.
Ο Borlaug ήταν φυτοπαθολόγος και γενετιστής που αφού δούλεψε για αρκετό καιρό στην DuPont, το 1944 πηγαίνει στο Μεξικό με χρηματοδότηση από τους Rockefeller για να βοηθήσει στις έρευνες της εκεί κυβέρνησης να αυξήσει τις σοδειές των σιτηρών μέσω νέων ποικιλιών. Εκεί μετά από πολλά τεχνικά εμπόδια και εχθρότητα από τους δύσπιστους αγρότες, προσπαθεί να φτιάξει νέες ανθεκτικές ποικιλίες. Μετά από 10 χρόνια εντατικής δουλειάς και πάνω από έξι χιλιάδες διασταυρώσεις τα καταφέρνει. Φτιάχνει ποικιλίες ανθεκτικές σε ασθένειες, κοντές σε ύψος ώστε να μην γέρνουν από το βάρος των σπόρων λόγω της αυξημένης παραγωγής και καταφέρνει να πετύχει την διπλή σοδειά μέσα σε ένα έτος.
Με την βοήθεια αυτών και των νέων λιπασμάτων, το Μεξικό εξαπλασιάζει την παραγωγή σιτηρών και από εισαγωγέας κάνει πια εξαγωγές. Τον Μάρτιο του 62 τα υβρίδια του ξεκινούν να καλλιεργούνται στις Ινδίες και το Πακιστάν. Τα χρόνια εκείνα αυτά τα δύο τεράστια κράτη της Ασίας βρίσκονταν σε Λιμό. Ωστόσο οι στενόμυαλες γραφειοκρατίες καθώς και η τοπική αντίληψη που ήταν αντίθετη στις αγροτικές καινοτομίες εμπόδισαν το πρότζεκτ στην αρχή.
Το 1968 ο διάσημος Βιολόγος Paul Ehlrich στο μπεστ σέλερ βιβλίο του «Η βόμβα του Υπερπληθυσμού» ισχυρίζεται ότι οι χώρες αυτές δεν θα μπορέσουν να ταΐσουν τα δισεκατομμύρια του πληθυσμού τους.
Η πείνα και η φτώχεια όμως υπερνικά τις αμφιβολίες. Οι ποικιλίες του Borlaug εισάγονται και εκεί. Και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά. Μέσα σε πέντε χρόνια και οι δύο αυτές χώρες διπλασιάζουν την παραγωγή σιτηρών. Και υπολογίζεται ότι μόνο στις Ινδίες η επιτυχία αυτή απέτρεψε την καταστροφή 400 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων παρθένων δασών. Και το ίδιο γίνεται παγκόσμια. Οι περισσότερες φτωχές χώρες του κόσμου χρησιμοποιούν τις ποικιλίες και τις μεθόδους του Borlaug. Και οι δικές του μέθοδοι επεκτείνονται στο ρύζι, στο καλαμπόκι και άλλα πολύτιμα δημητριακά. Παντού πολλαπλασιάζονται οι σοδειές και εξαφανίζεται η πείνα. Και η πράσινη επανάσταση ξεκινά. Ο Borlaug παίρνει Νόμπελ Ειρήνης το 1970 αλλά γίνεται το κόκκινο πανί για πολλές οικολογικές οργανώσεις που τον κατηγορούν για αφύσικες μεθόδους εφόσον χρησιμοποιεί την γενετική μηχανική για την μεγάλη χρήση νερού που απαιτούν οι σοδειές και για την εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων που ωφελεί τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες.
Και ενώ η πείνα στον κόσμο δεν έχει τελειώσει οι οικολογικές οργανώσεις που αντιτίθενται στις μεθόδους του Borlaug κάνουν εκστρατεία εναντίον της επέκτασης των προσπαθειών του στην λιμοκτονούσα Αφρική πιέζοντας τους χρηματοδότες του να σταματήσουν την στήριξη. Καταφέρνουν μάλιστα να πείσουν τις Δυτικό Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να σταματήσουν την παροχή λιπασμάτων στην Αφρική. Το 1984 κατά τη διάρκεια του λιμού της Αιθιοπίας το Ιαπωνικό ίδρυμα SAA προσπαθεί να εφαρμόσει τις ιδέες του Borlaug στα Αφρικανικά λιμοκτονούντα κράτη.
«Υπέθετα ότι στην αρχή θα κάνουμε κάποια έρευνα» λέει ο ίδιος «αλλά βλέποντας την απελπιστική κατάσταση στην Αφρική είπα ας σπείρουμε τώρα». Έτσι σύντομα ο Borlaug και οι χρηματοδότες του είχαν προγράμματα σε επτά χώρες της Αφρικής. Οι σοδειές στον αραβόσιτο τριπλασιάστηκαν. Κατακόρυφη αύξηση είχαν και οι υπόλοιπες σοδειές.
Το 1994 με την βοήθεια του Jimmy Carter καταφέρνουν να εφαρμόσουν το πρόγραμμα στην Αιθιοπία. Μαζί με τις νέες ποικιλίες καταφέρνουν με την στήριξη των τοπικών αρχών να εισάγουν και το λίπασμα φωσφορικό διαμμώνιο. Την επόμενη χρονιά η Αιθιοπία έχει τις μεγαλύτερες σοδειές της ιστορίας της με 32% αύξηση στην παραγωγή.
Έως τώρα από το ίδρυμα αυτό 8 εκατομμύρια μικροί αγρότες σε 15 Αφρικανικές χώρες έχουν εκπαιδευτεί στις μεθόδους του Borlaug.
«Δεν μπορείς να έχεις ειρήνη με άδειο στομάχι» λέει σε μια από τις ομιλίες του.
Ούτε οικολογία θα προσέθετα εγώ.
Ο Norman Borlaug υπολογίζεται πως με τις μεθόδους του έχει σώσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπινες ζωές. Και είναι ο άνθρωπος που έχει σώσει με το επιστημονικό του έργο, με την βοήθεια της χημείας και της γενετικής μηχανικής, περισσότερες ζωές από οποιονδήποτε άλλον στη γη.
AP Photo
