Photo by Spencer Platt / Staff / Getty Images / Ideal Image
Του Βασίλη Παζόπουλου*
Ας υποθέσουμε πως εξασκούσαμε το επάγγελμα του μάγειρα και μας ήρθε ξαφνικά η έμπνευση πως θα γινόμασταν εξαίρετοι νευροχειρούργοι. Προκειμένου να μας προσλάβουν στο νοσοκομείο, ισχυριζόμαστε ότι ο φιλικός μας περίγυρος περιλαμβάνει άτομα με προβλήματα που χρίζουν θεραπείας, άρα θα τους προσφέρουμε εξασφαλισμένη πελατεία.
Όπως είναι λογικό, θα είμαστε τυχεροί αν απλώς μας πετάξουν έξω με τις κλωτσιές, χωρίς να μας φορέσουν τη ζακέτα με τα μανίκια που κουμπώνουν ανάποδα.
Αντίθετα, σε μια συνέντευξη συμβούλου επενδύσεων σε μια χρηματιστηριακή εταιρεία μπορούμε να επικαλεστούμε άφοβα προϋπηρεσία μελισσοκόμου. Θα αδιαφορήσουν. Το βασικότερο προσόν που απαιτείται είναι να έχουμε κύκλο γνωριμιών από άτομα που επιθυμούν να επενδύσουν.
Αν το ποσό που μπορούμε να συγκεντρώσουμε θεωρηθεί αξιόλογο, το πιθανότερο είναι πως την επόμενη ημέρα θα μας περιμένει μια θέση στο ολοκαίνουργιο γραφείο μας, μαζί με μια νεαρή γραμματέα για να μας ξεναγήσει πρόθυμα στον χώρο. Ξανθιά. Με μίνι.
Τα προσόντα που απαιτούνται
Όσον αφορά τη θεωρητική κατάρτιση, δεν είναι απαραίτητο να ξέρουμε κάτι παραπάνω από όσα γνωρίζει ο μέσος οικονομολόγος για την οικονομία. Δηλαδή σχεδόν τίποτα.
Σημαντικότερο είναι να πετάμε στην κουβέντα δυσνόητες ορολογίες, τις οποίες δεν είναι απαραίτητο να καταλαβαίνουμε ούτε οι ίδιοι, αλλά ακούγονται εντυπωσιακές. Για παράδειγμα η επίπτωση του νόμου της φθίνουσας οριακής χρησιμότητας στην Ευρωζώνη ή πώς η θεωρία των ρευστών εφαρμόζεται στη σύγχρονη συμπεριφορική χρηματοοικονομική.
Οι σπουδές σε ξένα πανεπιστήμια βοηθάνε, γιατί στα αγγλικά οι ίδιες ακριβώς ακατάληπτες εκφράσεις ακούγονται με μεγαλύτερη βαρύτητα. Η λονδρέζικη αριστοκρατική προφορά είναι επιθυμητή, αλλά όχι απαραίτητη.
Προκειμένου να κερδίσουμε επιπλέον εντυπώσεις, επιτρέπεται να κάνουμε έναν υπαινιγμό για την οικογενειακή μας σχέση με κάποιον διάσημο οικονομικό μεγαλοπαράγοντα ή τον πρόεδρο της εταιρείας.
Εννοείται χαμογελαστά. Για να ισχυριστούμε πως τα είπαμε για αστείο, αν παρουσιαστεί η ανάγκη.
Οι διαφορά με τους ερασιτέχνες
Η έννοια της έρευνας, όταν χρησιμοποιείται από εμάς τους χρηματιστές, χρειάζεται πολύ φαντασία για να την συνδέσεις με τον ορισμό που δίνουν στα λεξικά. Μετά από λίγες αναζητήσεις στο Google έχουμε μάθει τα πάντα.
Από θέματα που σχετίζονται με την πολιτική των Κεντρικών Τραπεζών, μέχρι τα νέα επιτεύγματα στη μοριακή βιοτεχνολογία.
Από την άλλη, αν μας ρωτήσουν κάτι γύρω από το δικό μας αντικείμενο, για παράδειγμα να εξηγήσουμε σε πιο οικονομικό δεδομένο βασιστήκαμε για να αγοράσουμε λανθασμένα μετοχές μιας εταιρείας, θα επινοήσουμε φανταστικούς τρόπους υπεκφυγής, ισάξιους σεναριογράφου του Hollywood.
Οι ερασιτέχνες επενδυτές για κάποιο παράξενο λόγο θεωρούν πως γνωρίζουμε περισσότερα. Η αλήθεια είναι πως πάσχουμε από την ίδια ροπή προς τη μεταφυσική πίστη ότι η μετοχή αξίζει τουλάχιστον τα χρήματα που έχουμε δώσει να την αποκτήσουμε.
Το περιβάλλον στην εταιρεία
Υπάρχουν πελάτες που αναλογίζονται με δέος πως εμείς οι χρηματιστές συζητάμε θέματα όπως οι επιπτώσεις της πολιτικής αρνητικών επιτοκίων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
Η αλήθεια είναι πολύ πιο πεζή. Συνήθως η ανταλλαγή απόψεων αφορά στο αν ήταν αδικήθηκε η ομάδα μας την Κυριακή ή ποιος συνόδεψε στη Μύκονο την Πάολα.
Στις χρηματιστηριακές εταιρείες θεωρητικά συνεργαζόμαστε όλοι μαζί με ομαδικό πνεύμα. Θεωρητικά. Γιατί δεν είναι ασυνήθιστες οι περιπτώσεις που ο ένας προσπαθεί να σκάψει τον λάκκο του άλλου.
Για παράδειγμα, όταν έρχεται η κουβέντα για συνάδελφο, αναφέρουμε πάντα ένα καλό λόγο για τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλει στα πλαίσια των δυνατοτήτων του. Οι οποίες εννοείται πως είναι σημαντικά μικρότερες από τις δικές μας. Το «δυνατοτήτων» εκφέρεται με το ανάλογο αυτάρεσκο ή συγκαταβατικό ύφος.
Το τμήμα ανάλυσης
Ζωτικό ρόλο για εμάς παίζει το τμήμα ανάλυσης. Όσοι είναι εκτός εταιρείας θεωρούν πως αποστολή έχει την ενημέρωση μας με μελέτες που έχουν παραχθεί με μια εμπνευσμένη επιστημονική μεθοδολογία.
Πράγματι, οι θεωρίες που εκπονούν είναι συνήθως τέλειες. Εκτός αν έχουν την ατυχία να χρειαστούν επαλήθευση στην πράξη.
Ευτυχώς πάντως που υπάρχει αυτό το τμήμα, για να μπορούμε να μεταθέσουμε την ευθύνη από μια ατυχή αγοραπωλησία. Βλέπετε δύσκολα ο πελάτης θα εκτιμήσει τον αληθινό λόγο:
ότι βασιστήκαμε σε μια πληροφορία που έδωσε ο μπατζανάκης του περιπτερά, της γειτονιάς που μένει ο τρίτος ξάδελφος της ιδιαιτέρας του μεγαλομετόχου.
Ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας
Στο μυαλό του πελάτη, εκτός από την ιδιότητα του οικονομολόγου, κατέχουμε τη θέση του εξομολογητή και του ψυχολόγου.
Τσακώθηκε με τη γυναίκα του; Θα πάρει τηλέφωνο εμάς να πει τα παράπονα του. Τον αδικεί ο προϊστάμενος του στη δουλειά; Εμείς θα του δώσουμε κουράγιο. Τον απασχολεί γιατί το γρασίδι είναι πράσινο; Εμείς οφείλουμε να του λύσουμε τις απορίες.
Δεν είναι τυχαίο που όσοι δεν διαθέτουν υπομονή βουδιστή μοναχού από το Θιβέτ τα παρατάνε νωρίς.
Ύποπτο θεωρείται όταν ένας δυσαρεστημένος πελάτης μας καλέσει να μας κάνει το τραπέζι, με ένα τρόπο που το κάνει δύσκολο να αρνηθούμε.
Αν φοβόμαστε κάποια μικρότητα από μέρους του επειδή του δώσαμε λάθος συμβουλές, μάλλον δεν θα βάλει παραπάνω αλάτι στο φαγητό μας. Πιθανότατα η συνάντηση περιλαμβάνει ξενάγηση στο διπλανό σκοτεινό δρομάκι. Συνοδευόμενος με τον μπράβο, που έχει μαύρη ζώνη με τρία νταν στο ζίου ζίτσου.
Άουτς…
* Ο κ. Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής, συγγραφέας του βιβλίου Επενδυτές χωρίς Σύνορα (www.ependytes.com).
Το liberal.gr διοργανώνει και σας καλεί το Σάββατο 23 Απριλίου στον Αστέρα Βουλιαγμένης, στην εκδήλωση με θέμα «Το χρηματιστήριο σαν μοχλός ανάπτυξης της οικονομίας»
Ομιλητές είναι οι: Σωκράτης Λαζαρίδης (πρόεδρος Χρηματιστηρίου Αθηνών), Θανάσης Μαυρίδης (δημοσιογράφος, διευθυντής του liberal.gr), Βασίλης Παζόπουλος (οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής).
