Ναύπλιο: Ραντεβού με την ιστορία

Ναύπλιο: Ραντεβού με την ιστορία

Φαίνεται ότι δεν θα ξεμπλέξουμε εύκολα από τον ιό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουμε να ονειρευόμαστε και να ταξιδεύουμε με όποιο τρόπο μπορούμε. Το Ναύπλιο είναι κοντά στην Αθήνα κι έχει τα πάντα για λίγη ξεκούραση. Το όνομα της πόλης σημαίνει Ναυτικός Σταθμός καθώς οι θαλασσοπόροι εκμεταλλευόντουσαν την ακτογραμμή της περιοχής με τους μικρούς και μεγάλους όρμους.

Ο πλέον γνωστός ήταν ο μυθικός Ναύπλιος, γιος του θεού Ποσειδώνα, ο οποίος έκτισε και οχύρωσε με τείχη την πόλη. Σήμερα, σε κάθε κτίσμα και σοκάκι διακρίνεται η εξέλιξη μιας πολύπαθης ιστορικής πορείας 3.000 χρόνων. Κυρίως όμως η οικιστική αρμονία που δημιουργεί η αρχιτεκτονική του 19ου αι. είναι αυτή που έχει σημαδέψει την σημερινή πόλη, αποτελώντας ακόμα ένα πόλο έλξης για τους χιλιάδες επισκέπτες που φθάνουν εδώ κάθε χρόνο.

Είναι ίσως η μοναδική πόλη της χώρας μας που το χρώμα και η γοητεία της δεν σε σκλαβώνει απλώς, αλλά σε ταξιδεύει με τρόπο μοναδικό στα παλαιότερα χρόνια της ιστορίας της καθώς εδώ, στην πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους λειτούργησε το πρώτο φαρμακείο, ιδρύθηκε η πρώτη Σχολή Ευελπίδων, αλλά και δολοφονήθηκε ο πρώτος κυβερνήτης της χώρας. Το Ναύπλιο βρίσκεται στο μυχό του Αργολικού Κόλπου που σχηματίζει ένα τέλειο ημικύκλιο, ο οποίος ήταν και είναι ακόμα βαλτώδης και ευάλωτος στους δυτικούς ανέμους και αυτό φαίνεται κυρίως από την πλευρά της Νέας Κίου.

Στην ανατολική πλευρά του κόλπου μια μικρή απότομη βραχώδης χερσόνησος, η Ακροναυπλία, εκτείνεται από ανατολικά προς τα δυτικά. Έχει μήκος 600 μ. περίπου και ενώ η νότια πλευρά της είναι απόκρημνη, στη βόρεια πλευρά της αφήνει ένα πλάτωμα που έχει αναπτυχθεί η πόλη του Ναυπλίου. Το πλάτωμα αυτό πλέον έχει μεγαλώσει καθώς τις τελευταίες δεκαετίες μπαζώθηκε για να διευκολυνθεί και η διαμόρφωση του λιμανιού. Όμως ακόμα έχει την ικανότητα καθώς θα αφουγκράζεσαι την αύρα της, να ριγείς, με το γαλήνιο Μπούρτζι να αποτελεί βάλσαμο για το ταξιδεμένο βλέμμα. Όπου και να βρεθείς όμως, πάντα έχεις την αίσθηση της παρουσίας και του ιστορικού βάρους του Παλαμηδίου. Του κάστρου που στεφανώνει την πόλη.

Η Νάπολη της Ανατολής

Το 1540 το Ναύπλιο υπέκυψε στην τρίχρονη πολιορκία των Τούρκων, ενώ το 1686 πέρασε ξανά στην κυριαρχία των βενετών και του Μοροζίνη. Τότε ήταν που η πόλη επεκτάθηκε και κτίσθηκαν εκκλησίες, μνημεία και εντυπωσιακά κτίρια με τους βενετούς να μετονομάζουν το Ναύπλιο σε «Νάπολη της Ανατολής».

Η παλιά πόλη εκτείνεται μέχρι τις υπώρειες της Ακροναυπλίας, όπου σοκάκια και ασβεστωμένες σκάλες οδηγούν μέχρι το τείχος της, το οποίο πολλοί χρησιμοποίησαν για πλάτη του σπιτιού τους. Η συνοικία αυτή είναι η πιο γοητευτική του Ναυπλίου, καθώς είναι το πρώτο τμήμα της πόλης που κατοικήθηκε έξω από τα τείχη της Ακροναυπλίας, με το όνομά της Ψαρομαχαλάς, να το οφείλει στους πρώτους κατοίκους της που ήταν ψαράδες.

Εδώ, η οδός Παπανικολάου καταλήγει στην πλατεία του Αγ. Σπυρίδωνα με την ομώνυμη εκκλησία του 1702, όπου στην πόρτα της το 1831 δολοφονήθηκε από τους Μαυρομιχαλαίους ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας. Σχεδόν από πάνω της στέκει η Ακροναυπλία, η οποία αν και «βιάσθηκε» την εποχή της δικτατορίας, καθώς τότε κτίσθηκε το συγκρότημα του Ξενία, προσφέρει από τα 85 μέτρα ύψους της βραχώδους κορμοστασιάς της πανοραμική θέα στην πόλη, ενώ σώζονται αρκετά τμήματα κάστρων διαφόρων εποχών με αυτό των Τόρων να είναι το καλύτερα διατηρημένο.

Επίσης καλό είναι να κάνετε μια βόλτα στην ακτή Μιαούλη όπου θα έχετε θέα το Μπούρτζι. Στη συνέχεια ακολουθώντας την ακτογραμμή και τον πεζόδρομο, θα φθάσετε στη νότια πλευρά και στους πρόποδες της Ακροναυπλίας, όπου έχει δημιουργηθεί μια μικρή παραλία. Είναι ο κόλπος της Αρβανιτιάς με άσπρο μεγάλο βότσαλο, ενώ στην «πλάτη» της παραλίας κρέμονται φραγκοσυκιές από τα βράχια της Ακροναυπλίας.

Ανατολικά της παλιάς εκτείνεται η νέα πόλη, που δεν μπόρεσε όμως να αποφύγει την άχαρη ανάπτυξη των υπολοίπων πόλεων της χώρας μας, προκαλώντας δικαιολογημένα την αδιαφορία των επισκεπτών.

Αξίζει να δείτε

Το κάστρο του Παλαμηδίου

Βρίσκεται σε ύψος 205 μ. σε ιδανικό σημείο για τον έλεγχο της πόλης και αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα επιτεύγματα της βενετσιάνικης οχυρωματικής αρχιτεκτονικής. Το όνομά του λόφου όπου βρίσκεται, το οφείλει στον ομηρικό ήρωα Παλαμήδη και η κατασκευή του φρουρίου πραγματοποιήθηκε ουσιαστικά επί των ημερών του Bενετσιάνου Γενικού Προβλεπτή του Στόλου, Aυγουστίνου Σαγρέδου, από το 1711 έως το 1714. Η οχύρωση βασίζεται σε σύστημα αλληλοϋποστηριζόμενων προμαχώνων, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους με τείχη. Οι οκτώ συνολικά προμαχώνες του κάστρου είναι αυτοτελείς, ούτως ώστε αν ένας από αυτούς καταληφθεί, η άμυνα να συνεχίζεται από τους υπόλοιπους.

Από εδώ ξεκίνησε και η απελευθέρωση της πόλης από τους Τούρκους. Όμως το Παλαμήδι εκτός από σπουδαίο φρούριο αποτέλεσε και τόπο ζοφερών φυλακών. Το 1833, στη διάρκεια της Αντιβασιλείας, φυλακίστηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, με τη δήθεν κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Επίσης γύρω στο 1840, ο προμαχώνας Μιλτιάδης μετατράπηκε σε μία από τις πιο σκληρές φυλακές βαρυποινιτών, που λειτούργησε εκεί ως το 1926 περίπου.

Αν σας φαίνονται πολλά τα 999 θρυλικά σκαλοπάτια (857 στην πραγματικότητα), ακολουθήστε τον ασφάλτινο δρόμο που σταματά στην πύλη του.

Το Μπούρτζι

Είναι ένα ακόμα σπουδαίο κάστρο, σύμβολο της πόλης. Σχεδόν απ’ όποιο σημείο της πόλης σταθείς και γυρίσεις το βλέμμα, θα το δεις να «επιπλέει» στα νερά του Αργολικού κόλπου. Το αρχικό του όνομα, πριν καθιερωθεί το τούρκικο, ήταν Άγ. Θεόδωροι και κτίστηκε το 1473 από τους βενετούς όταν οι τούρκοι υποδούλωναν όλη την Ελλάδα.

Κάποτε μια αλυσίδα το ένωνε με την ξηρά για να προστατευτεί αποτελεσματικότερα το λιμάνι, ενώ στα μέσα του 19ου αι. χρησιμοποιήθηκε σαν χώρος διαμονής των δημίων των φυλακών του Παλαμηδίου. Κάποια στιγμή του 20ου αι. λειτούργησε και σαν ξενοδοχείο, αλλά σήμερα στέκει έρημο, εκεί καταμεσής του Αργολικού κόλπου, σαν πλοίο που ξέσυρε σε ύφαλο.

Την πλατεία Συντάγματος

Είναι η πιο εντυπωσιακή και επιβλητική πλατεία του Ναυπλίου. Δημιούργημα της Α΄ Ενετοκρατίας έχει διαστάσεις 100Χ50 μέτρα και περιβάλλεται από καλαίσθητα κτίρια που μαρτυρούν την ιστορία της πόλης. Οι πιτσιρικάδες που μαζεύονται στο χώρο της δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται την ιστορία της που με ορμή εισβάλλει από όλες τις πλευρές της. Όμως οι ενήλικες δεν προσπερνούν εύκολα το καλαίσθητο με τις πέντε καμάρες τριώροφο κτίριο όπου στεγάζεται το Αρχαιολογικό Μουσείο.

Δίπλα του βρίσκεται το μεγάλο πέτρινο τζαμί που χτίσθηκε το1730 και οι ντόπιοι αναφέρουν σαν «βουλευτικό», μιας κι εδώ λειτούργησε η πρώτη βουλή των Ελλήνων. Στην άλλη πλευρά της πλατείας, απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο, βρίσκεται άλλο ένα τζαμί του 1600 που όμως λειτούργησε σαν χριστιανικός ναός, σαν σχολείο, σαν κινηματογράφος και σαν θέατρο.

Το Αρχαιολογικό μουσείο

Στεγάζεται σε εντυπωσιακό κτήριο στην πλ. Συντάγματος το οποίο κτίστηκε το 1713, κατά την περίοδο της β΄ Ενετοκρατίας, ως αποθήκη του στόλου. Η έκθεση του μουσείου αναπτύσσεται στους δύο ορόφους του κτηρίου και διαρθρώνεται σε θεματικές ενότητες, οι οποίες παρουσιάζουν τους πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στην Αργολίδα.

Το αρχαιότερο έκθεμα του μουσείου αποτελεί το σύμπλεγμα παλαιολιθικών εστιών από τις βραχοσκεπές στο φαράγγι της Κλεισούρας στην Πρόσυμνα (32000-21000 π.Χ.). Επίσης ξεχωριστή θέση έχει η χάλκινη πανοπλία των Δενδρών, η οποία εκτίθεται σε περίοπτη προθήκη μαζί με τα υπόλοιπα εντυπωσιακά κτερίσματα του τάφου στον οποίο βρέθηκε.

Το μουσείο Κομπολογιού

Το Μουσείο στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο στην παλιά πόλη. Στο ισόγειο είναι το εργαστήριο του μουσείου που συντηρεί τα παλιά κομπολόγια και κατασκευάζει πιστά αντίγραφα των παλαιών από χειροποίητες χάντρες που έρχονται από την Ανατολή. Σκοπός του μουσείου είναι να διασώσει και να διαδώσει το παραδοσιακό ελληνικό κομπολόι.

Η ιστορία του ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1998 όταν ιδρύθηκε στο Ναύπλιο το πρώτο (κάποιοι λένε ότι είναι και το μοναδικό στον κόσμο), μουσείο Κομπολογιού από το ζεύγος Ευαγγελινού, οι οποίοι συνέλεγαν και μελετούσαν το κομπολόι από το 1958. Έχουν στην συλλογή τους σπάνια κομπολόγια από όλο τον κόσμο, (Ινδουιστών, Βουδιστών, Μουσουλμάνων, Καθολικών κι Ελλήνων). Αυτή η μοναδική συλλογή εκτίθεται στο μουσείο, σε 4 μικρές αίθουσες. Τηλ:27520 21618

Την Αρχαία Τίρυνθα

Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο βασιλιάς της Τίρυνθας Ευρυσθέας, διέταξε τους άθλους του ήρωα Ηρακλή. Η αρχαία πόλη βρίσκεται 8 χιλιόμετρα από το Ναύπλιο και ήρθε στο φως σταδιακά από το 1876, ενώ σήμερα αποτελεί ένα από τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η Τίρυνθα χρονολογείται ότι κατοικήθηκε από την Νεολιθική εποχή, μέχρι την καταστροφή της από τους Αργείους το πρώτο μισό του 5ου αι. Το μνημείο για πάρα πολλά χρόνια βρισκόταν κάτω από το χώμα με αποτέλεσμα να υποστεί πολλές ζημιές, ενώ επικεφαλής των πρώτων ανασκαφών ήταν ο Heinrich Schliemann. Σήμερα έχουν γίνει αρκετές προσπάθειες αποκατάστασης και ο χώρος είναι επισκέψιμος.

Θα δείτε τον Δυτικό Προμαχώνα, τα εντυπωσιακά κυκλώπεια τείχη τα οποία, σύμφωνα με τον Όμηρο, τα έχτισαν οι ίδιοι οι Κύκλωπες, την Κάτω Ακρόπολη και τον Γεωμετρικό ναό. Τηλ: 27520 22657.

Info

Νότια της πόλης και προσπερνώντας την διασταύρωση για το Παλαμήδι, απλώνεται η αμμουδερή παραλία του Καραθώνα, ενώ από το νοτιότερο άκρο του κόλπου ξεκινά μια λιγόλεπτη πεζοπορική διαδρομή προς το γραφικό ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου.

* Κείμενο - φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης