Δεν υπάρχει ιδιοκτησία του προγράμματος, γι' αυτό και η κυβέρνηση επιχειρεί να αντισταθμίσει το πολιτικό κόστος από τα μέτρα λιτότητας με την ιδέα μιας σκληρής διαπραγμάτευσης, μέχρις εσχάτων. Το σχήμα είναι "υποχρεωνόμαστε να πάρουμε μέτρα, αλλά αντιστεκόμαστε μέχρι τέλους".
Τα λόγια είναι του επικεφαλής οικονομολόγου του ΣΕΒ Μιχάλη Μασουράκη που με αφορμή την επιστροφή των κλιμακίων των δανειστών στην Αθήνα, ακτινογραφεί στο liberal.gr τις δύσκολες αποφάσεις που έχουμε μπροστά μας (μείωση αφορολόγητου, και προσωπικής διαφοράς), περιγράφει τους κινδύνους που ελλοχεύουν από το σούρσιμο της αξιολόγησης, και εκτιμά ότι "στο τέλος η κυβέρνηση θα κάνει αυτό που πρέπει, απλώς θα ξεζουμίσει όλο το διαθέσιμο χρόνο".
Χαρακτηρίζει επικοινωνιακό το "ούτε ένα ευρώ λιτότητας, χωρίς ούτε ένα ευρώ αντισταθμιστικών μέτρων", και τάσσεται υπέρ της μείωσης του αφορολογήτου εφόσον όπως λέει και το ΔΝΤ συνδυαστεί με μείωση των συντελεστών φορολόγησης σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, όπως και του ΦΠΑ. Όσο για την μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου επισημαίνει ότι έχουμε υιοθετήσει αυθαίρετα κάποια ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων, οι οποίες κατά την προσωπική του γνώμη θα πρέπει να επανυπολογιστούν.
Μιλά επίσης για την παρανόηση που έχει αναπτυχθεί γύρω από την ένταξη της χώρας στην ποσοτική χαλάρωση, επισημαίνοντας ότι δεν είναι κάτι το αυτονόητο, παρά θα έρθει μόνο όταν η Ελλάδα θα έχει κάνει όλα όσα πρέπει να κάνει, και φυσικά μετά την τακτοποίηση του θέματος των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος.
Τέλος, παρομοιάζει την Ελλάδα με αυτούς που εξαρτώνται μια ζωή από προνοιακά επιδόματα, γι' αυτό και "χρειαζόμαστε απεξάρτηση από την δόση μας", όπως λέει χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι συχνά "στο όνομα της περήφανης διαπραγμάτευσης γινόμαστε αυτοκαταστροφικοί".
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Κύριε Μασουράκη, το θεωρείτε εφικτό να κλείσουμε εγκαίρως την αξιολόγηση;
Το θέμα είναι τι ακριβώς θα πει εγκαίρως. Το κράτος δεν έχει επείγουσες χρηματοδοτικές ανάγκες, παρά μόνο τον Ιούνιο-Ιούλιο. Κάποιοι λοιπόν στην κυβέρνηση εκτιμούν ότι χρονικά μπορούν να τραβήξουν την διαπραγμάτευση μέχρι τότε. Στον αντίποδα, υπάρχει και η άποψη Τσακαλώτου, ο οποίος είχε πει ότι καήκαμε αν φτάσουμε μέχρι τον Ιούνιο, με την έννοια ότι στενεύουν τα περιθώρια της διαπραγμάτευσης.
Αρκετοί πάντως αναλυτές θεωρούν ότι η αξιολόγηση δεν θα κλείσει τον Μάρτιο, παρά θα συρθεί ως τον Απρίλιο ή τον Μάιο. Και προβλέπουν άλλη μια "σκληρή" διαπραγμάτευση…
Ακούστε, η κυβέρνηση παίρνει επώδυνα μέτρα, δίχως να έχει κάποιο άλλο αντισταθμιστικό χαρτί να παίξει. Όταν παίρνεις μέτρα λιτότητας, το πολιτικό κόστος αντισταθμίζεται μόνο με την ιδέα μιας σκληρής διαπραγμάτευσης, μέχρις εσχάτων. Αυτό απευθύνεται στο θυμικό του κόσμου. Το σχήμα είναι "υποχρεωνόμαστε να πάρουμε μέτρα, αλλά αντιστεκόμαστε μέχρι τέλους". Και αυτό γίνεται, καθώς δεν υπάρχει ιδιοκτησία του προγράμματος. Έχω λοιπόν την άποψη ότι στο τέλος η κυβέρνηση θα κάνει αυτό που πρέπει, απλώς θα ξεζουμίσει όλο το διαθέσιμο χρόνο.
Αλλιώς ερμηνεύει η κυβέρνηση την απόφαση του Eurogroup, αλλιώς οι δανειστές. Δώστε μας την δική σας ερμηνεία, γιατί εδώ υπάρχει ακόμη μια σύγχυση…
Καταρχήν δεν υπάρχει απόφαση του Eurogroup. Παρά μόνο μια δήλωση του Γερούν Νταισελμπλουμ. Και από την στιγμή που κανείς δεν μας έχει εξηγήσει τίποτα, δεν μπορώ να ξέρω και τι συζήτησαν. Διαβάζοντας ωστόσο την έκθεση του ΔΝΤ, αντιλαμβάνομαι προς τα που οδεύουμε. Το ΔΝΤ θέλει μέτρα 2% του ΑΕΠ (3,6 δισ. ευρώ), τα οποία προκύπτουν από την μείωση του αφορολογήτου και την μείωση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις. Ως προς το αφορολόγητο, το ΔΝΤ υποστηρίζει ότι μια μείωσή του στα μέσα επίπεδα της ΕΕ ως ποσοστό του μέσου μισθού, δημιουργεί ένα σημαντικό δημοσιονομικό χώρο, ικανό, να μειώσει αφενός τους συντελεστές του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων κατά 15%-20%, αφετέρου τους οριακούς συντελεστές στη φορολογία των επιχειρήσεων κατά 10%, και τέλος το ΦΠΑ κατά μία μονάδα. Όσο για τη προσωπική διαφορά, επειδή ισούται με περίπου 4 δισ. ευρώ, εκτιμώ ότι αυτή θα μειωθεί σταδιακά, όχι μια κι έξω.
Ας τα πάρουμε ένα- ένα. Αντιλαμβάνομαι, ότι υπό προϋποθέσεις θεωρείτε αναπτυξιακό μέτρο την μείωση του αφορολόγητου…
Ναι. Εδώ υπάρχει μια παρανόηση, και θα έπρεπε και η αντιπολίτευση να πάρει θέση, αν η μείωση του αφορολόγητου είναι προς την σωστή κατεύθυνση. Το να κόψεις το αφορολόγητο, και να συνδυάσεις την κίνηση με τις μειώσεις φόρων που περιγράφει το ΔΝΤ, είναι αναπτυξιακό μέτρο, θα δώσει ώθηση στην λιμνάζουσα οικονομία.
Σύμφωνοι. Ποιος όμως διαβεβαιώνει ότι το σχήμα "ούτε ένα ευρώ λιτότητα, δίχως να συνοδεύεται και από ένα ευρώ αντισταθμιστικά μέτρα" θα οδηγήσει εκεί που λέει το ΔΝΤ; Ή ότι δεν θα δούμε ξανά κάτι σαν το εφάπαξ βοήθημα που έδωσε τον περασμένο Δεκέμβριο η κυβέρνηση στους χαμηλοσυνταξιούχους;
Καταρχήν, το "περί ούτε ένα ευρώ λιτότητας, χωρίς ούτε ένα ευρώ αντισταθμιστικών μέτρων", είναι επικοινωνιακό. Έπειτα, έχετε δίκιο, είναι άγνωστο τι ακριβώς έχει στο μυαλό της η κυβέρνηση. Επιμένω όμως, ότι αν η μείωση του αφορολόγητου συνδυαστεί με μείωση φόρων στα χαμηλά εισοδήματα, το αποτέλεσμα θα είναι θετικό. Δεν ξέρω αν η κυβέρνηση είναι σε θέση να εφαρμόσει μια τέτοια πολιτική. Αλλά αυτό ακριβώς είναι το θέμα, ότι πρέπει να διορθωθούν πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Να δουν ο εργαζόμενος, η επιχείρηση, η πραγματική οικονομία, ότι λαμβάνονται μέτρα συνδυαστικά, το αποτέλεσμα των οποίων μπορεί να βελτιώσουν την καθημερινότητα.
Ειδικά όσον αφορά την μείωση της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις, ποια είναι η θέση σας;
Η προσωπική διαφορά στις συντάξεις, απλώς διαιωνίζει το παλαιό σύστημα, που χαρακτηρίζεται από τεράστια προνόμια υπέρ των παλαιών συνταξιούχων. Η μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου αφορά στους νέους συνταξιούχους, απλώς δεν προστίθενται στο Ασφαλιστικό Σύστημα νέα ελλείμματα. Η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς καταργεί τα προνόμια, άρα θεωρείται μεταρρύθμιση. Έτσι, όμως όπως είναι σήμερα το σύστημα, έχουμε υιοθετήσει αυθαίρετα κάποια ποσοστά αναπλήρωσης, και το σύστημα έχει γίνει υπό μια έννοια φορολογικό. Σαν αποτέλεσμα, δεν ξέρεις που πηγαίνουν αυτά για τα οποία καλείσαι να πληρώσεις. Προσωπικά, πιστεύω ότι θα έπρεπε να επανυπολογιστούν οι συντάξεις με βάση τα όσα χρόνια έχει δουλέψει ο καθένας και τι ασφαλιστικές εισφορές έχει πληρώσει, και το οποιοδήποτε κόστος μείωσης των ελλειμμάτων να επιμερισθεί ανάλογα.
Έτερο θέμα οι τράπεζες. Οι τραπεζίτες έχουν κρούσει εδώ και καιρό το καμπανάκι ότι αν συρθεί η αξιολόγηση, πιθανώς να αντιμετωπίσουν νέα προβλήματα ανακεφαλαιοποίησης.
Σήμερα οι τράπεζες έχουν επαρκή κεφάλαια, όμως συμφωνώ ότι αν μπούμε ξανά σε ένα σπιράλ αέναων διαπραγματεύσεων, και μιας νέας περιόδου ύφεσης, θα δημιουργηθούν νέα προβλήματα. Θυμίζω ότι μέχρι τώρα κάθε μνημόνιο συνοδεύτηκε με ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών.
Στο τελευταίο σας δελτίο, επικαλείστε κάποια ανησυχητικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Απαντώντας σε ερωτηματολόγιο, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα πιστεύουν ότι η γενική οικονομική κατάσταση που επηρεάζει την χρηματοδότηση, βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της πρώτης χρονιάς της κρίσης, του 2010…
Όντως, το εύρημα είναι ανησυχητικό. Φαίνεται να υπάρχει ξανά ένα σοκ. Μετά από τόσα χρόνια λιτότητας, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση παραμένει προβληματική για τους μικρομεσαίους. Είναι μια εκτίμηση των ίδιων των ερωτώμενων, που δείχνει ότι τα πράγματα δεν βελτιώνονται. Και είναι πολύ απαισιόδοξοι. Αν δείτε το διάγραμμα της ΕΚΤ, υπάρχει μια μεταβλητότητα, που στην αρχή της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ χειροτερεύει, μετά ανακάμπτει, αλλά και πάλι σήμερα βρίσκεται στα επίπεδα του 2010.
Ποσοτική χαλάρωση. Πως διασφαλίζεται ότι θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση, αν δεν έχει πρώτα επιλυθεί το θέμα των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος;
Και εδώ υπάρχει μια μεγάλη παρανόηση. Η ένταξη στην ποσοτική χαλάρωση δεν είναι κάτι το αυτονόητο. Η ένταξη μιας χώρας στο QE γίνεται όταν αυτή έχει επιδείξει αξιοπιστία, επειδή έχει κάνει όλα όσα έπρεπε, οπότε έρχεται η ποσοτική χαλάρωση σαν επιβράβευση των προσπαθειών της. Ακούω συχνά ότι πρώτα θα μπούμε στην ποσοτική χαλάρωση, μετά το επενδυτικό κλίμα θα γυρίσει, και η οικονομία θα ανακάμψει. Είναι λάθος. Αυτός είναι και ο λόγος που η ΕΚΤ χρειάζεται την έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, που θα λαμβάνει υπόψιν τα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, προκειμένου να αποφασίσει την ένταξη ή μη της χώρας στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της τράπεζας (QE). Νομίζω ότι εξυπακούεται πως αν κλείσουμε την αξιολόγηση, θα πάρουμε και τα μέτρα για το χρέος, και άρα θα μπούμε και στην ποσοτική χαλάρωση.
Επανερχόμαστε με άλλα λόγια στην αρχική μας κουβέντα. Το "οικονομικό ναρκοπέδιο" μεγαλώνει, όσο καθυστερεί η αξιολόγηση…
Γινόμαστε αυτοκαταστροφικοί στο όνομα της "περήφανης" διαπραγμάτευσης. Έπειτα, δεν πρέπει κάποτε η Ελλάδα να βγει στις αγορές; Το γεγονός ότι αυτοί που κατέχουν το χρέος είναι επίσημοι οργανισμοί, από την μια πλευρά σου δίνει μια δυνατότητα αναδιάρθρωσης. Από την άλλη όμως πλευρά σημαίνει και ότι δεν έχεις ανεξαρτησία. Την ανεξαρτησία αυτή, σου την δίνουν μόνο οι αγορές. Η χώρα έχει γίνει σαν αυτούς που εξαρτώνται μια ζωή από προνοιακά επιδόματα. Χρειαζόμαστε απεξάρτηση από την δόση μας.
