Μέρκελ και Τσίπρας: Σχέση αγάπης και μίσους

Μέρκελ και Τσίπρας: Σχέση αγάπης και μίσους

Του Γιάννη Κουτσομύτη

Η Καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ ήρθε στην Ελλάδα μετά την ολοκλήρωση ενός οκταετούς οικονομικού προγράμματος, το οποίο δίχασε την ελληνική κοινωνία και ανέτρεψε δραματικά τις πολιτικές ισορροπίες στη χώρα. Σε αυτή τη διαδικασία η Γερμανία και η Άνγκελα Μέρκελ προσωπικά διαδραμάτισε έναν καθοριστικό ρόλο, και στο πρώτο μνημονιακό πρόγραμμα, και στο PSI ως αποτέλεσμα της περίφημης συμφωνίας της Ντοβίλ και στο τραγικό 2015, όταν η ανεκδιήγητη διακυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ με τη συνδρομή του μαθητευόμενου μάγου Βαρουφάκη πούλησε στον ελληνικό λαό το αφήγημα της “αμφισβήτησης της γερμανικής κυριαρχίας της Ευρώπης”. 

Οι σχέσεις όμως Ελλάδας Γερμανίας ήταν ούτως ή άλλως πολύ δύσκολες από το 1920 και μετά. Η Μικρασιατική καταστροφή και ο θάνατος του Βασιλιά Κωνσταντίνου στις αρχές του 1923 έκλεισαν τη βραχύβια περίοδο της φιλογερμανικής στάσης της Ελλάδας μετά τη λήξη του Β'' Παγκοσμίου Πολέμου. Η άνοδος του ναζισμού, η εισβολής της Γερμανίας στην Ελλάδα, η Κατοχή και τα εγκλήματα πολέμου εις βάρος των Ελλήνων πολιτών και της χώρας προκάλεσαν δραματικά τραύματα στις σχέσεις των δυο χωρών. Δυο μεγάλοι ηγέτες, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Κόνραντ Άντεναουερ ανέτρεψαν και επούλωσαν σε μεγάλο βαθμό τα τραύματα του Β'' ΠΠ και από τη δεκαετία του ''60 και μετά οι διμερείς σχέσεις βρήκαν έναν ομαλό και φιλικό δρόμο.

Η Γερμανία υποστήριξε έμπρακτα την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση στα τέλη της δεκαετίας του ''70, αλλά και την είσοδο στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση, παρότι η χώρα μας δεν πληρούσε τις τυπικές προϋποθέσεις. Μέχρι δηλαδή το 2009 η Γερμανία ήταν μια φίλη και σύμμαχος χώρα, η οποία μας είχε υποστηρίξει σε όλα τα μεγάλα εθνικά θέματα. Η ρήξη ήρθε όταν η Ελλάδα έφτασε στο σημείο να μην μπορεί να χρηματοδοτήσει τις δανειακές της ανάγκες και χρειάστηκε τη βοήθεια των εταίρων της, με προεξάρχουσα τη Γερμανία που λόγω μεγέθους κυριαρχεί στην Ευρωζώνη. Η συνέχεια είναι γνωστή. Διαδηλώσεις, αντιγερμανισμός και προσωποποίηση του υπέρτατου εχθρού στις φιγούρες της Μέρκελ και του Σόιμπλε.

Πρωταγωνιστής σε όλο αυτή τη λαϊκιστική παράσταση στείρου αντιγερμανισμού ήταν ο ηγέτης του Σύριζα Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος κατηύθυνε από το 2010 έως και το 2014 την οργή του ελληνικού λαού για τα σκληρά μέτρα των Μνημονίων στους “κακούς και αυταρχικούς Γερμανούς” και τους πολιτικούς ηγέτες της Γερμανίας την Μέρκελ και τον Σόιμπλε. Όταν η Γερμανίδα Καγκελάριος αποφάσισε για πρώτη φορά μετά την έναρξη της κρίσης να έρθει στην Ελλλάδα τον Οκτώβριο του 2012, ο κύριος Τσίπρας, ο Σύριζα και οι οπαδοί του οργάνωσαν λυσσαλέες διαδηλώσεις κατά της Γερμανίδας πολιτικούς. Η ίδια στάση συνεχίστηκε για τα επόμενα δύο χρόνια, όταν στις ευρωεκλογές του Μαϊου 2014 ο αρχηγός του Σύριζα ξόρκιζε τη Γερμανίδα Καγκελάριο με τη γνωστή φράση “Go back Mrs Merkel”.

H μεγάλη όμως σύγκρουση ήρθε το πρώτο εξάμηνο του 2015 με την “περήφανη διαπραγμάτευση” του Αλέξη Τσίπρα και του Γιάνη Βαρουφάκη, η οποία κατέληξε στη δραματική διαπραγμάτευση των 17 ωρών στις Βρυξέλλες τον Ιούλιο του 2015. Εκεί η Άνγκελα Μέρκελ έδειξε ευελιξία και παρέκαμψε τις πιέσεις του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για Grexit και έσωσε έτσι σε ένα βαθμό την ολική καταστροφή της Ελλάδας. Λίγες εβδομάδες αργότερα είχαμε την τεράστια μεταναστευτική και προσφυγική κρίση και η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα βοήθησε την Άνγκελα συναινώντας στη συμφωνία με την Τουρκία για την μετεγκατάσταση των προσφύγων και των μεταναστών. Αυτή η στιγμή ήταν και η καίρια για τη δραματική αλλαγή του κλίματος ανάμεσα σε Τσίπρα και Μέρκελ.

Έκτοτε, παρ'' όλες τις περιστασιακές εντάσεις για τους όρους ολοκλήρωσης του Μνημονίου και τη διευθέτηση του χρέους, οι σχέσεις των δυο ηγετών χαρακτηρίζονταν από αμοιβαία εκτίμηση και συνεννόηση. Κατέληξαν να είναι δυο πολιτικοί αντίθετων ιδεολογιών αλλά κοινών συμφερόντων. Κρίσιμη ήταν η απόφαση του Τσίπρα να αναλάβει το πολιτικό ρίσκο του κλεισίματος (με τον τρόπο που έγινε) του ζητήματος της ονομασίας της πΓΔΜ, ένα θέμα που ενδιέφερε πολύ τη Γερμανία, και γεωπολιτικά και ως ζήτημα προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Και σε αυτό το θέμα ο Αλέξης τήρησε τις δεσμεύσεις του απέναντι στη Γερμανία και έκλεισε μια συμφωνία που βολεύει απόλυτα τα γερμανικά συμφέροντα. Αντίστοιχα η Γερμανίδα ηγέτης αντάμειψε τον Αλέξη με την απόφαση για ακύρωση της περικοπής των συντάξεων. Η σχέση τους πλέον διαπνέεται από εμπιστοσύνη αφού ο Τσίπρας είναι πλέον ένας “πρώην αριστερός” που “συνεμορφώθη προς τα υποδείξεις” της Γερμανίας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη Μέρκελ, καθώς μπορεί να ισχυριστεί στους συμπατριώτες της ότι “τιθάσευσε” τους απείθαρχους Έλληνες, και μάλιστα τους αριστερούς Έλληνες.

Όσον αφορά τον ηγέτη του Σύριζα, αυτός έχει αποδειχθεί πλήρως πειθήνιος απέναντι στη Γερμανία, μέχρι και του σημείου να δηλώσει στη χθεσινή κοινή συνέντευξη Τύπου πως “έχουμε πια ξεπεράσει το στερεότυπο του αυταρχικού Γερμανού”. Δεν πρέπει να μας εκπλήσσει πια ούτε αυτό. Ο αρχιερέας του μισαλλόδοξου αντιγερμανισμού να πουλάει φιλογερμανικό κονφορμισμό.