Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο γενικός γραμματέας του βρετανικού υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης σερ Χάμφρεϊ εξηγεί στον εμβρόντητο πολιτικό του προϊστάμενο υπουργό Τζέιμς Χάκερ (Πολ Εντινγκτον) γιατί η Βρετανία ήθελε να μπει στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΟΚ): πολύ απλά για να τη διαλύσει!
Αυτό ακριβώς είναι πολιτική. Και μάλιστα ένα δείγμα κυνικής πολιτικής με μεγάλες δόσεις παράνοιας που θυμίζει τις ενστικτώδεις αντιδράσεις του Βαρουφάκη σε στιγμές μεγαλείου.
Παρόλα αυτά το παραπάνω στιγμιότυπο είναι απόσπασμα από το σίριαλ της δεκαετίας του ''80 στο ΒΒC «Μάλιστα κύριε υπουργέ» («Yes Minister») που λίγο πολύ, προφήτευσε τις σημερινές εξελίξεις στην Μεγάλη Βρετανία. Οι οποίες ευτυχώς, δεν δείχνουν να διαλύουν προς στιγμήν, την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά, βεβαίως, να διαταράσσουν την συνοχή της Ευρώπης και να δοκιμάζουν το μέλλον της.
Η βρετανική σειρά εξιστορούσε τις πολιτικές περιπέτειες ενός ιδεαλιστή και κάπως αφελούς υπουργού. Ο οποίος θέλει να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις αλλά βρίσκεται αντιμέτωπος με τους πανίσχυρους μηχανισμούς της δημόσιας διοίκησης που εκφράζεται από τον μακιαβελικό μόνιμο γενικό γραμματέα του υπουργείου.
Στα δικά μας τώρα. Όλοι βλέπουν τον οργανωτικό ενθουσιασμό που διακατέχει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Όλοι -Έλληνες και ξένοι- κατανοούν ότι πράγματι, έχει γίνει μία μεγάλη προετοιμασία από πολλούς ανθρώπους οι οποίοι δεν ήθελαν απλά να καταλάβουν την εξουσία αλλά να κυβερνήσουν τη χώρα.
Επιπλέον είναι φανερό πως η χώρα, η κοινωνία, το πολιτικό σύστημα επανέρχονται σταδιακά σε μία κανονικότητα, έστω και με την αίσθηση της προσδοκίας ενός οργανωμένου συστήματος στην διοίκηση.
Το μυστικό όμως επιτυχίας του κυβερνητικού έργου κρύβεται αλλού. Πρώτα βεβαίως, στους μηχανισμούς παραγωγής έργου – υπό την επίβλεψη των τεχνοκρατών υφυπουργών - αλλά κυρίως στους πολιτικούς, προισταμένους αυτών, που είναι οι υπουργοί τους.
Οπωσδήποτε το μείγμα είναι καλό. Σε κάθε υπουργείο, ένας πολιτικός και ένας τεχνοκράτης. Ένας καλός παραγωγός και ένας dealer. Ένας που θα ξέρει τη δουλειά και θα νοιάζεται μόνο για το αποτέλεσμα. Κι ένας άλλος που θα γνωρίζει πως θα πουλήσει το «προιόν» στον κόσμο για να τον κάνει καλύτερο. Ακόμα κι αν ζητήσει βοήθεια από τον Άδωνι Γεωργιάδη, ο οποίος πιθανότατα, μπορεί να πουλήσει πάγο σε Εσκιμώους…
Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι ο πολιτικός βασίζει την επιβίωσή του στις ψήφους των ψηφοφόρων του. Ενώ ο τεχνοκράτης μόνο στο αποτέλεσμα του project του. Ο πολιτικός έχει μπροστά του «πελάτες» ενώ ο τεχνοκράτης απρόσωπους «πολίτες- πειραματόζωα» μιας αδιάφορης πολιτικά κοινωνίας. Ο πολιτικός ξέρει το εφικτό ενώ ο τεχνοκράτης το σωστό!
Σε μια χώρα, λοιπόν, που κινείται πάντα μεταξύ φαντασιώσεων και προσδοκιών, σε μία κοινωνία που θυμίζει έντονα την Βρετανία του 1980, τι μπορεί να κάνει ένας «υπουργός- dealer» για να νικήσει τους ορκισμένους εχθρούς του;
Μόνο μία διέξοδο έχει: Πρώτα να πείσει τον τεχνοκράτη υπουργό του να δουλέψει σκληρά και μετά να «πουλήσει» στην κοινωνία το «προϊόν» του.
Ως τώρα, όλοι δουλεύουν σκληρά. Η πρώτη αξιακή εικόνα όμως δεν θα δώσει και το αποτέλεσμα. Δεν αρκεί ας πούμε η κατάργηση του ασύλου για να ησυχάσουν τα πανεπιστήμια. Ούτε η ρητορική επανάληψη της αποφασιστικότητας για την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, αν δεν δούμε να εφαρμόζεται σε όλους τους κλειστούς χώρους.
Ο υπουργός, ο κάθε υπουργός θα ξεπεράσει τη σφαίρα της αφέλειας, της κουτοπονηριάς ή της εσκεμμένης αδιαφορίας, όταν αποφασίσει να «πουλήσει» με ευθύνη και σοβαρότητα στην κοινωνία το έργο του τεχνοκράτη υφυπουργού του. Αυτό που προέκυψε από το σχέδιο και την απόφαση. Με τέτοιο τρόπο που ο πολίτης θα το καταλάβει και θα το αισθανθεί στη ζωή του. Διαφορετικά, η ίδια η πολιτική θα τον καταδικάσει στην αφάνεια και στην απαξίωση.
