Photo by Kimberly White / Stringer / Getty Images / Ideal Image. Παραγκούπολη στο Καράκας, πίσω από ένα συγκρότημα διαμερισμάτων.
Του Γιάννη Κουζηνού
Μα γιατί δεν φεύγεις. Αν τα πράγματα είναι τόσο τραγικά όσο τα περιγράφεις, γιατί δεν φεύγεις από τη Βενεζουέλα; Αυτή η ερώτηση μου τρυπάει τα σωθικά κάθε φορά που την διαβάζω σαν σχόλιο κάτω από ένα κείμενο μου. Είναι τόσο αφελής και παιδιάστικη, ωστόσο κάθε φορά με γεμίζει οργή, γιατί απευθύνεται σε εμένα προσωπικά από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν απολύτως τίποτα για εμένα και την οικογένεια μου. Αυτή η κεκαλυμμένα κακόβουλη ερώτηση γίνεται από τους ίδιους ανθρώπους που διατυπώνουν το εξίσου χυδαίο ερώτημα «Μα γιατί οι Σύροι δεν μένουν να πολεμήσουν στη χώρα τους και φεύγουν πρόσφυγες».
Και στις δύο περιπτώσεις, άνθρωποι κρυμμένοι πίσω από την ασφάλεια του πληκτρολογίου τους και τις περισσότερες φορές ανώνυμα προσπαθούν να υπεραπλουστεύσουν και να φέρουν στα δικά τους μέτρα λογικής δύσκολες, περίπλοκες και επικίνδυνες καταστάσεις που τους εύχομαι να μην ζήσουν ποτέ, έστω και εάν αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να πάρουν απάντηση στο ερώτημα τους οριστικά και αμετάκλητα.
Ζούμε στο Καράκας σε ένα δυάρι διαμέρισμα στον 28ο όροφο παλιάς πολυκατοικίας. Εγώ, η γυναίκα μου και η κόρη μας. Μην ακούς 28ο όροφο και βάζεις με το μυαλό σου μεγαλεία. Τα πολυώροφα κτίρια είναι πολύ συνηθισμένα εδώ στο Καράκας και μιλάμε για μια περιοχή μικρομεσαίου βιοτικού επιπέδου. Όταν η μικρή έχει σχολείο, σηκώνομαι στις 5 το πρωί για να ετοιμάσω το πρωινό της και το κολατσιό που θα πάρει μαζί της, ξυπνάω τη γυναίκα μου, σιδερώνει τα ρούχα της μικρής και κατά τις 6.10 βγαίνουμε για να πάρουμε τον ανελκυστήρα. Όταν είμαστε τυχεροί δουλεύουν οι δύο από τους τρεις, ο τρίτος είναι εκτός λειτουργίας εδώ και χρόνια και συνήθως χρειαζόμαστε 20 - 25 λεπτά αναμονής για να βρεθούμε από τον 28ο όροφο στην έξοδο στο ισόγειο, καθώς όλος ο κόσμος ξεκινά τη μέρα του την ίδια ώρα. Εάν δουλεύει ένας ανελκυστήρας, ο χρόνος πολλαπλασιάζεται και όταν δεν δουλεύει κανένας, ακολουθούμε το ποτάμι των ανθρώπων που κατεβαίνει αγκομαχώντας τα ατελείωτα σκαλιά. Δεν έχουμε αυτοκίνητο. Η μικρή πηγαίνει στο σχολείο της με το αυτοκίνητο μιας γειτόνισσας που τα παιδιά της πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο. Δεν είναι δωρεάν, αλλά στοιχίζει λιγότερο από ταξί και φυσικά υπάρχει εμπιστοσύνη.
Και εγώ δεν ξέρω πόσες είναι οι φορές που κανένας από τους ανελκυστήρες δεν δούλευε και χρειάστηκε να ανέβουμε 28 ορόφους από τις σκάλες. Πόσες φορές γυρίσαμε με τη γυναίκα μου κατάκοποι από μια ολόκληρη μέρα στους δρόμους για δουλειά η για αναζήτηση τροφίμων και βρήκαμε τους ανελκυστήρες εκτός λειτουργίας. Τα ανταλλακτικά για την επισκευή και τη συντήρηση τους όλα εισαγόμενα, όλα εξαιρετικά δυσεύρετα και πανάκριβα. Μα γιατί δεν φεύγεις από τη Βενεζουέλα;
Η κυβέρνηση κάνει συνεχείς διακοπές στην τροφοδοσία του νερού λόγο του ενεργειακού προβλήματος της χώρας και της χαμηλής στάθμης στο φράγμα του υδροηλεκτρικού σταθμού στο Guri (Η επίσημη εκδοχή). Το πρόβλημα όμως με την τροφοδοσία του νερού δεν σταματάει εκεί. Επειδή το κτίριο είναι πολυώροφο και με πολλά διαμερίσματα, είναι απαραίτητο ένα σύστημα που δίνει την πίεση που χρειάζεται για να ανέβει το νερό όλους τους ορόφους. Τα ανταλλακτικά για την επισκευή και τη συντήρηση του συστήματος όλα εισαγόμενα, όλα εξαιρετικά δυσεύρετα και πανάκριβα. Συχνά πυκνά και πάντα απροσδόκητα το σύστημα καταρρέει και όλο το κτίριο μένει χωρίς νερό. Αυτός είναι και ο λόγος που έχουμε μόνιμα πάνω από 10 μπιτόνια νερό γεμάτα στο διαμέρισμα για ώρα ανάγκης. Όχι πόσιμο νερό. Νερό για τα πιάτα, για τα χέρια. Το πόσιμο νερό είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία, καθώς η ποιότητα του όπως έρχεται από το κεντρικό δίκτυο είναι κυριολεκτικά άθλια. Πολλές φορές το νερό βγαίνει καφετί για μέρες και ακόμα και με την απαραίτητη χρήση φίλτρου με απαίσια μυρωδιά. Το φίλτρο το καθαρίζω σχεδόν καθημερινά, αφού μέσα σε λίγες ώρες κυριολεκτικά μαζεύει βούρκο. Μα γιατί δεν φεύγεις από τη Βενεζουέλα;
Δουλεύουν οι ανελκυστήρες; Έχουμε νερό και δουλεύει το σύστημα πίεσης; Η «μπολιβαριανή επανάσταση» έχει ένα πρόβλημα για κάθε σου λύση. Οι διακοπές ρεύματος που είναι ένα ακόμα συνηθισμένο φαινόμενο θα σταματήσει και τους ανελκυστήρες και την παροχή νερού. Έχουμε μείνει μέχρι και τρεις συνεχόμενες ημέρες χωρίς ρεύμα, αφού τα τσακάλια της κρατικής εταιρείας ηλεκτρισμού του Καράκας, στην προσπάθεια τους να διορθώσουν το πρόβλημα με... μονωτική ταινία ανατίναξαν τον μετασχηματιστή του τετραγώνου! Τρεις μέρες ολόκληρο τετράγωνο χωρίς ρεύμα, καθώς, όπως και για όλα τα υπόλοιπα... τα ανταλλακτικά για την επισκευή και τη συντήρηση του μετασχηματιστή όλα εισαγόμενα, όλα εξαιρετικά δυσεύρετα και πανάκριβα. Μα γιατί δεν φεύγεις από τη Βενεζουέλα;
Είμαστε ακόμα από τους πολύ τυχερούς στη Βενεζουέλα. Με όλα αυτά τα προβλήματα που σας περιγράφω και που ζούμε μέσα στο ίδιο μας το σπίτι, πριν καν βγούμε στον δρόμο, στο χάος. Έχουμε μια στέγη πάνω από το κεφάλι μας και δεν ζούμε στη λάσπη όπως εκατομμύρια άλλοι συμπολίτες μας. Αυτή η στέγη, αυτό το διαμέρισμα είναι όλη μας η περιουσία. Η αγορά είναι τελείως νεκρή και κανένας δεν αγοράζει και κανένας δεν μπορεί να πουλήσει. Να το παρατήσουμε και να φύγουμε; Να πάμε πού και πώς; Σαν Σύροι πρόσφυγες μήπως μέσα σε μια θάλασσα με βάρκα την ελπίδα; Καμία σημασία δεν έχει. Έτσι κι αλλιώς μετά θα ρωτάς γιατί φύγαμε και γιατί δεν περιμέναμε να αλλάξουν τα πράγματα ή γιατί δεν μείναμε να παλέψουμε για να αλλάξουν.
Όσο εμείς και άλλοι πολίτες αυτού του κόσμου ζούμε καταστάσεις που σου εύχομαι να μην ζήσεις ποτέ, εσύ θα έχεις μόνιμα ηλίθιες απορίες. Εγώ θα ζω, θα γράφω και εσύ θα απορείς γιατί ακόμα έχεις την πολυτέλεια της άγνοιας αυτών των καταστάσεων. Μα η απόσταση των όσων ζούμε στη Βενεζουέλα με τη δική σου καθημερινότητα δεν είναι τόσο μακριά όσο νομίζεις. Μόνο μια «επανάσταση» δρόμος. Τα εισαγωγικά απαραίτητα...
