Λιβύη: η Τουρκία πήγε για να μείνει

Η παραίτηση του Φαγιέζ αλ Σάρατζ δημιούργησε την εντύπωση πως αποδυναμώνεται ο ρόλος της Τουρκίας στην Λιβύη. Νομίζω πως αυτό είναι λάθος. Οι εξελίξεις που δρομολογούνται για την ομαλοποίηση της κατάστασης σε αυτήν την πολύπαθη χώρα βρίσκονται υπό τον έλεγχο και της Τουρκίας, μέχρι στιγμής.

Σίγουρα η στρατηγική του Ερντογάν για πλήρη στρατιωτική επικράτηση των δυνάμεων της Τρίπολης που υποστηρίζονται από την Τουρκία έχει αποκλεισθεί, καθώς ξεκίνησαν οι ειρηνευτικές συνομιλίες, όμως αυτή η προοπτική ήταν ήδη ανύπαρκτη λόγω της επαπειλούμενης εμπλοκής των Ενόπλων Δυνάμεων της Αιγύπτου.

Έχει ανακοινωθεί από τον ίδιο τον Μ. Τσαβούσογλου πως Τούρκοι και Ρώσοι αξιωματούχοι συζητούν και για τους όρους της ανακωχής και για τον τρόπο που θα ολοκληρωθεί η επικείμενη πολιτική διαδικασία.

Αυτό σημαίνει πως η Τουρκία παραμένει βασικός παίκτης σε αυτήν την χώρα. Μάλιστα, αν τον Σάρατζ διαδεχθεί ο υπουργός Εσωτερικών Μπασάγκα, η επιρροή της Τουρκίας θα αυξηθεί, καθώς είναι γνωστές οι στενές σχέσεις του με το τουρκικό καθεστώς. Όταν πριν από λίγες ημέρες ο Σάρατζ απέλυσε τον Μπασάγκα από τα καθήκοντα του, ο τελευταίος επανήλθε στην θέση του μετά από απαίτηση της Τουρκίας.

Μήπως τελικά ο Σάρατζ εξωθήθηκε σε παραίτηση από την φιλοτουρκική φράξια της Τρίπολης που ελέγχει τις πολιτοφυλακές;

Το ερώτημα είναι τι θα κάνει η Γαλλία. Θα επιτρέψει το μέλλον της Λιβύης να το ορίσουν ο Πούτιν και ο Ερντογάν, μονοπωλώντας τον έλεγχο της; Είναι δυνατόν η μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη της Μεσογείου να είναι θεατής των γεγονότων; Για αυτό και ο Εμ. Μακρόν ξεκίνησε επαφές με τους ηγέτες των δύο αντιμαχόμενων λιβυκών παρατάξεων, προκειμένου και η Γαλλία να αποκτήσει ουσιαστικό λόγο στις μετέπειτα εξελίξεις.

Το ζητούμενο, τόσο στην ειρηνευτική διαδικασία όσο και στην συνέχεια, είναι τι θα γίνει με τους μισθοφορικούς στρατούς που υπάρχουν και στις δύο πλευρές. Στο θέμα αυτό το μεγαλύτερο πρόβλημα το έχει η Τουρκία, γιατί αν προϋπόθεση της εξεύρεσης ειρηνικής λύσης είναι η αποχώρηση όλων των μισθοφορικών στρατών -κάτι που είναι και εύλογο και πιθανό- τότε στερείται της υλικής δύναμης επιβολής της πολιτικής της.

Βέβαια, οι οικονομικές συμφωνίες που έχουν υπογράψει τουρκικές εταιρείες με την κυβέρνηση του Σάρατζ, και είναι δισεκατομμυρίων δολαρίων, διασφαλίζουν την σημαντική παρουσία της Τουρκίας στην Λιβύη και στο μέλλον.

Είναι το αντίτιμο της στρατιωτικής υποστήριξης που προσέφερε στην κυβέρνηση της Τρίπολης σε μια πολύ κρίσιμη συγκυρία, όταν οι δυνάμεις του στρατηγού Χαφτάρ ήταν προ των πυλών της.

Στην Ελλάδα συμφέρει η ενοποίηση των δύο ξεχωριστών κυβερνητικών οντοτήτων της Λιβύης; Υπάρχει περίπτωση να ακυρωθεί το τουρκολιβυκό σύμφωνο για την ΑΟΖ;

Όχι μόνον δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση, αλλά υπάρχει ο φόβος να επικυρωθεί και από την νέα κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης και να προσλάβει έτσι αυξημένο τυπικό και ουσιαστικό κύρος. Μπορεί να αποδειχθεί πως ήταν λάθος που δεν υπογράψαμε ένα ανάλογο σύμφωνο για την ΑΟΖ με την κυβέρνηση της Βεγγάζης και τον πρόεδρο του διεθνώς αναγνωρισμένου κοινοβουλίου, Σαλέχ Ισά.

Συνεπώς ας είμαστε και επιφυλακτικοί και προσεκτικοί απέναντι στις νέες εξελίξεις στην Λιβύη και ας προετοιμαζόμαστε για το χειρότερο σενάριο, αν δεν μπορούμε να το αποτρέψουμε.