Κωνσταντίνος Φίλης: Η Χαμάς «πιέζει» και τον Τραμπ

Κωνσταντίνος Φίλης: Η Χαμάς «πιέζει» και τον Τραμπ

Η συνάντηση με στελέχη της Χαμάς ήταν στραβοπάτημα για τον Ερντογάν. Η επιλογή αυτή θα του κοστίσει, οι Αμερικανοί είναι πολύ ενοχλημένοι. «Όταν η Τουρκία δέχεται στελέχη της και κατηγορείται από το Ισραήλ ότι έχει δώσει σε 12 στελέχη της Χαμάς, τουρκικά διαβατήρια, αυτό δείχνει οργανική διασύνδεση μεταξύ Άγκυρας-Χαμάς», σημειώνει μέσω liberal.gr ο Κωσταντίνος Φίλης, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων. 

Κάποιο τμήμα του διεθνούς παράγοντα, όπως λέει, αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι η Τουρκία εξελίσσεται σε δομική πρόκληση για τα συμφέροντα της Δύσης. «Κάποιοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν ότι η Τουρκία μπορεί να γίνει πρόβλημα και για τα δικά τους συμφέροντα», όπως αναφέρει.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη

- Tι σημαίνει η δήλωση Στόλτενμπεργκ ότι ετοιμάζεται μηχανισμός αποφυγής θερμού επεισοδίου 

Είναι μια συνειδητοποίηση από πλευράς ΝΑΤΟ ότι η κατάσταση μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες εξελίξεις για την ενότητα της Συμμαχίας.

Κάποια είδους σύρραξη μεταξύ δύο εταίρων της βορειοατλαντικής συμμαχίας και με ενδεχόμενη εμπλοκή και άλλων, όπως για παράδειγμα της Γαλλίας, θα είναι μια κάκιστη εξέλιξη για τα νατοϊκά συμφέροντα. Και μια πολύ καλή εξέλιξη για την Ρωσία.

- Τις τελευταίες πάντως ημέρες αυξάνονται οι διεθνείς αντιδράσεις απέναντι στην Τουρκία για πολλούς και διαφορετικούς λόγους... 

Είναι απόλυτα λογικό καθώς με τις κινήσεις που κάνει ο Ερντογάν δείχνει να μην ενδιαφέρεται για τον αντίκτυπο των ενεργειών του όχι μόνο απέναντι στην Ελλάδα αλλά και σε όλο το περιφερειακό υποσύστημα της Αν. Μεσογείου. Κατ? επέκταση δείχνει να μην ενδιαφέρεται για τα συμφέροντα και άλλων μεγάλων παικτών εντός και εκτός της περιοχής, όπως η ΕΕ και οι ΗΠΑ.

Ένα τμήμα του διεθνούς παράγοντα βλέπει ότι η Τουρκία εξελίσσεται σταθερά σε μια δομική πρόκληση με χαρακτηριστικά απειλής για την ίδια την Δύση και για τα συμφέροντά της. Μια χώρα, της οποίας ο πρόεδρος προσκαλεί άτομα που βρίσκονται στην λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων, δηλαδή τα στελέχη της Χαμάς, μια χώρα που υποθάλπτει την θρησκευτική μισαλλοδοξία και που απειλεί τους πάντες, όσο σημαντική και αν αυτή είναι, ο διεθνής παράγοντας καταλαβαίνει ότι πρέπει κάπου να μπει ένα φρένο.

Αν αυτό δεν συμβεί -και αυτό είναι επιτυχία και της Ελλάδας- γίνεται σταδιακά σαφές στην Δύση ότι η Τουρκία μπορεί να κάνει κακό και στα δικά της συμφέροντα.

- Οι ΗΠΑ πάντως φαίνονται πολύ ενοχλημένοι από την είδηση της συνάντησης Ερντογάν με στελέχη της Χαμάς…

Ο Τραμπ μπορεί να διατηρεί στενές σχέσεις με τον Ερντογάν αλλά έχει πιο στενές σχέσεις με τον Νετανιάχου και το εβραϊκό λόμπι. Άλλωστε και ο γαμπρός του, ο Κούσνερ, ο οποίος κινεί σε κάποιο βαθμό τα νήματα, έχει εβραϊκή καταγωγή και έχει κοινούς δεσμούς. Επομένως, οι δεσμοί Τραμπ με Ισραήλ και εβραϊκό λόμπι υπερτερούν εκείνων με τον Ερντογάν. Και πολλές φορές η κυβέρνηση Τραμπ έχει κάνει επιλογές που στήριξαν τον Νετανιάχου.

Η συνάντηση επομένως Ερντογάν με στελέχη της Χαμάς ήταν ένα στραβοπάτημα. Οταν η Τουρκία δέχεται στελέχη της Χαμάς και σήμερα κατηγορείται από το Ισραήλ ότι έχει δώσει σε 12 στελέχη της Χαμάς, τουρκικά διαβατήρια, αυτό δείχνει οργανική διασύνδεση μεταξύ Τουρκίας-Χαμάς. 

Έτσι κι αλλιώς η Άγκυρα παίζει με τις μουσουλμανικές αδελφότητες. Ωστόσο οι ισραηλινοί το συνδέουν με ενδεχόμενη οργάνωση ή σχεδιασμό τρομοκρατικών ενεργειών εναντίον τους. Τα πράγματα χοντραίνουν. Ο Ερντογάν μπαίνει σε ένα ζήτημα από το οποίο θα βγει χαμένος. Η επιλογή του να παίξει με την Χαμάς θα του κοστίσει, καθώς αφορά ένα ζήτημα για το οποίο οι ισραηλινοί έχουν πολύ μεγάλη ευαισθησία.

Πως επηρεάζουν όλα τα παραπάνω την στάση των ΗΠΑ απέναντι στα εθνικά μας θέματα ; 

Θέλω αυτό να γίνει σαφές. Οι ΗΠΑ δεν υπερασπίζονται τα ελληνικά συμφέροντα. Ούτε ξαφνικά αποφάσισε ο Τραμπ να καλέσει στο τηλέφωνο τον Ερντογάν, προκειμένου να υπερασπιστεί την Ελλάδα έναντι της Τουρκίας. Θα μπορούσε να το είχε κάνει εδώ και μήνες. Εκείνο ωστόσο που οι γύρω από τον Αμερικανό πρόεδρο συνειδητοποιούν και του επέβαλαν αυτή την παρέμβαση είναι ότι αν η Τουρκία συνεχίσει την ίδια ρότα, αργά ή γρήγορα θα υπονομευθούν τα ίδια τα αμερικανικά συμφέροντα.

Το δεύτερο τηλεφώνημα του Τραμπ στον Κυρ. Μηστοτάκη δείχνει αν μη τι άλλο ότι ο Αμερικανός πρόεδρος, παρ' ότι έχει ένα συγκεκριμένο ιστορικό όσον αφορά την στάση του απέναντι στον Ερντογάν, εντούτοις θέλησε να ενημερώσει την ελληνική πλευρά για το τι είχε συζητήσει με τον Τούρκο πρόεδρο. Και προφανώς θα άκουσε κάτι ενθαρρυντικό από πλευράς Τουρκίας και γι' αυτό θέλησε να το μοιρασθεί με την ελληνική πλευρά. Η παρέμβαση πάντως των Αμερικανών δεν είναι ακόμη η καταλυτική, ώστε να μπορεί να αλλάξει το ρου των εξελίξεων.

- Πάντως, παρά την παρέμβαση Τραμπ, παρ? ότι ο Ερντογάν έχει εισπράξει ότι υπάρχει ενόχληση στην Ουάσινγκτον, οι τουρκικές προκλήσεις συνεχίζονται…

Ο Ερντογάν είναι τόσο εγωιστής και παίζει τόσο πολύ με θέματα πρεστίζ και κύρους, ώστε θα ήταν απίθανο μετά από ένα τηλεφώνημα, ακόμη κι αν αυτό προέρχεται από τον Τραμπ, να δείξει ότι λυγίζει και αρχίζει να μαζεύεται. Δεν μπορεί όταν δείχνει προς το εσωτερικό και εξωτερικό κοινό ως ο ηγέτης που περιφρονεί τους πάντες και δεν καταλαβαίνει από πιέσεις, την επομένη του τηλεφωνήματος του Τραμπ να αποσύρει την Navtex.

Μπορεί μετά από κάποιες ημέρες να εκδώσει μια νέα Navtex και απλά να μην την υλοποιήσει.

- Τι προβλέπετε επομένως για τις επόμενες ημέρες; 

Έτσι θα εξελιχθούν πιθανότατα τα πράγματα καθώς ο Ερντογάν θέλει να δείχνει πως είναι το αφεντικό και ο διάλογος δεν θα γίνει όταν τον επιθυμούν οι άλλοι, αλλά όταν το θελήσει εκείνος.

Το θερμό επεισόδιο επομένως παραμένει πάντα ένα ανοικτό σενάριο, όχι όμως το πιθανότερο. Έτσι, όπως έχει αυτή την στιγμή η κατάσταση, πιθανό είναι το σενάριο του ατυχήματος. Δηλαδή κάτι ανάλογο με την πρόσφατη επακούμβηση των δύο πλοίων. Ήταν ατύχημα το οποίο δεν εξελίχθηκε σε θερμό επεισόδιο.