Το χωριό μου απέχει από τα Χανιά 25 χιλιόμετρα. Εκεί υπάρχει το πατρικό μου σπίτι, ένα κτίσμα του '80, μερικώς ανακαινισμένο πριν μια δεκαετία. Αξιοπρεπές. Πέρυσι το καλοκαίρι, ένα νεαρό ζευγάρι μου ζήτησε να το νοικιάσει. Έμεινα κατάπληκτος, διότι τα δυο νεαρά παιδιά εργάζονται στα Χανιά. «Μα θα κάνετε 25 χιλιόμετρα κάθε μέρα, ίσως και δυο φορές την ημέρα;» τους ρώτησα. Για την Αθήνα αυτές οι αποστάσεις μπορεί να είναι συνηθισμένες, για την επαρχία είναι κάτι εξωφρενικό. «Τι να κάνουμε; Πιο κοντά δεν υπάρχει σπίτι ούτε για δείγμα» μου απάντησαν.
Ψάχνοντας λίγο παραπάνω το θέμα, έπεσε πάνω και σ’ έναν μηχανικό-εργολάβο της περιοχής, ο οποίος με πληροφόρησε ότι στα συρτάρια του έχει ένα κατάλογο από εξήντα άτομα ή ζευγάρια που είναι σε σειρά προτεραιότητας για να τους πουλήσει σπίτι μόλις κατασκευάσει καινούρια πολυκατοικία ή κάνει κάποια ανακαίνιση. Τρελό νούμερο, αν υπολογίσουμε ότι στα Χανιά υπάρχουν τριακόσιοι ενεργοί μηχανικοί και εργολάβοι. Και γίνεται ακόμα πιο τρελό αν κάνει κανείς μια βόλτα στην περιοχή, διότι θα διαπιστώσει ότι οι μπετονιέρες στη δυτική Κρήτη δουλεύουν υπερωρίες. Σηκώνουν όμως δωμάτια ξενοδοχείων και βίλες για Airbnb. Σπίτια γιοκ.
Μεγαλώστε τώρα την εικόνα από τα Χανιά που τυχαίνει να ξέρω και περιλάβετε όλη την επικράτεια. Ειδικά Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα δυο πελώρια πολεοδομικά συγκροτήματα που στεγάζουν τον μισό πληθυσμό της χώρας. Δυάρι-δυομισάρι για το καινούριο ζευγάρι δεν υπάρχει, εκτός κι αν το πληρώσουν 600-700 ευρώ τον μήνα. Η έλλειψη του κλασικού οικογενειακού σπιτιού των 80-110 τετραγωνικών είναι τραγική παντού στην Ελλάδα. Κάτι πρέπει να γίνει επί της ουσίας.
Λέω «επί της ουσίας» διότι ο δημόσιος διάλογος επί του θέματος είναι γεμάτος γενικολογίες και ασυναρτησίες. Ακούω διάφορα για «κοινωνική κατοικία», για «παρατηρητήρια ενοικίων», για «τράπεζες στέγης» και άλλους βαρύγδουπους βερμπαλισμούς (verba=λόγια), που όσο πιο περίτεχνοι είναι, τόσο κενοί νοήματος και λύσεων αποδεικνύονται. Έχει φαγωθεί ο Ανδρουλάκης, τώρα τελευταία μπήκε στο παιχνίδι και ο ΣΥΡΙΖΑ, κάνουν παιχνίδι στο θέμα της στέγης και της τιμής των ενοικίων παίζοντας χωρίς αντίπαλο.
Λυπάμαι που θα το πω, αλλά η κυβέρνηση αγρόν ηγόρασε και ζεύγη βοών πέντε. Ξέροντας ότι το θέμα είναι πολύπλοκο και ότι το αντιμετωπίζουν όλες οι αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, καταλήγει να μην κάνει τίποτα. Οι αντιπολιτεύσεις μπορούν να προτείνουν ό,τι τους κατέβει, από το να σηκώσει το κράτος (ή ο κάθε δήμος) στις παρυφές των πόλεων τερατώδη μπλοκ σοβιετικού τύπου με 300-400 διαμερίσματα το καθένα, μέχρι να υποχρεώνει ο νόμος όποιον έχει δυο σπίτια να νοικιάζει το ένα σε μακροχρόνια μίσθωση με διατιμημένο ενοίκιο.
Σάματις τους κοστίζει τίποτα να λένε ασυνάρτητα και ανέφικτα πράγματα; Πρόσφατα άκουσα τη Θεανώ Φωτίου να υπόσχεται κρατική επιδότηση ενοικίου 350 ευρώ σε 40.000 νοικοκυριά. Εντάξει, το ακούω, αλλά αν αντιλαμβάνομαι τη γύρω μου πραγματικότητα πάμε σε μια οικονομία στην οποία το κράτος θα επιδοτεί τα πάντα. Από την παιδεία και την υγεία, μέχρι τη βενζίνη, τη θέρμανση, το ρεύμα και το ενοίκιο. Και ποιος θα τα πληρώνει όλα αυτά; Πούθε θα βγαίνει το χρήμα για μια κοινωνία ατέλειωτων επιδοτήσεων;
Ειδικός δεν είμαι και δεν ξέρω καν αν υπάρχει λύση. Θα λύσουμε εμείς οι Έλληνες αυτό που δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν ούτε στη Βαρκελώνη, ούτε στο Άμστερνταμ, ούτε στο Βερολίνο, ούτε στο Τόκιο; Μακάρι. Πάντως, το να αφήνει η κυβέρνηση την αντιπολίτευση να κάνει επικοινωνιακό παιχνίδι επί του θέματος είναι τραγικό λάθος. Να μαζέψει ο πρωθυπουργός τρεις σοβαρούς ανθρώπους, να επεξεργαστούν πέντε εφικτές κοστολογημένες λύσεις και να τις παρουσιάσει στο πρόγραμμα του για την επόμενη τετραετία. Έχει που έχει πρόβλημα στις νεαρότερες ηλικίες, ας μην το επιδεινώνει δια της αδράνειας.
