The photo is in the public domain. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρμενίζει χωρίς πυξίδα εν μέσω θαλασσοταραχής, με τις σωστικές λέμβους να μην φτάνουν για όλους. Οι Βρετανοί αποφάσισαν πρώτοι να βουτήξουν στη θάλασσα, αψηφώντας τις προειδοποιήσεις πως το νερό είναι γεμάτο καρχαρίες, χωρίς για την ώρα να τους έχει δαγκώσει κανείς.
Του Βασίλη Παζόπουλου
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αρμενίζει χωρίς πυξίδα εν μέσω θαλασσοταραχής, με τις σωστικές λέμβους να μην φτάνουν για όλους.
Οι Βρετανοί αποφάσισαν πρώτοι να βουτήξουν στη θάλασσα, αψηφώντας τις προειδοποιήσεις πως το νερό είναι γεμάτο καρχαρίες, χωρίς για την ώρα να τους έχει δαγκώσει κανείς. Ο πρωθυπουργός αδρανής περιμένει απλώς τον αντικαταστάτη του, ενώ όλοι σχεδόν οι αρχηγοί των υπόλοιπων κομμάτων έχουν παραιτηθεί.
Η στερλίνα υποχωρεί, επηρεαζόμενη από το ωστικό κύμα της απόφασης για αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγκάζοντας την Κεντρική Τράπεζα να διοχετεύσει πολλά δισεκατομμύρια στην αγορά για να διασφαλίσει την ομαλή υποτίμηση της.
Βέβαια η αλήθεια είναι πως υποτίμηση αυτόν τον καιρό επιδιώκουν όλες οι μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες, προκειμένου να ξεφύγουν από τον αποπληθωρισμό, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και τις εξαγωγές τους.
Το πιο ανησυχητικό φαίνεται να αφορά την αγορά ακινήτων. Φούσκα ή όχι, το σίγουρο είναι πως υπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις ακραίες και μάλλον αδικαιολόγητα υψηλές τιμές.
Δεν μπορεί να είναι τυχαίο πως λόγω των «εξαιρετικών πιέσεων ρευστότητας» έχουμε αναστολή των διαπραγματεύσεων σε funds του βρετανικού Real Estate, προκειμένου να αποφύγουν τις άμεσες πωλήσεις σε χαμηλές τιμές. Ωστόσο αν συνεχιστούν οι πιέσεις, θα περιμένουμε σημαντική διόρθωση της αξίας των ακινήτων.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες
Η μετοχή της Deutsche Bank όχι μόνο έχει υποχωρήσει κάτω από την κατώτερη τιμή που βρέθηκε στο απόγειο της κρίσης του 2008, αλλά συνεχίζει ακάθεκτη προς τα κάτω, κοντεύοντας να τρυπήσει το διάγραμμα.
Τυχόν χρεοκοπία της είναι πολύ πιθανό να μετεξελιχθεί σε τσουνάμι αντίστοιχο, αν όχι χειρότερο, της κατάρρευσης της Lehman Brothers. Με βάση την τιμή των CDS της, η πιθανότητα αυτή έχει σκαρφαλώσει στο ανησυχητικό 19%!
Οι χρηματιστηριακές αξίες των ιταλικών (και όχι μόνο) τραπεζών καταρρέουν υπό τον εφιάλτη των υπέρογκων ανοιγμάτων και των «κόκκινων» δανείων. Κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά κρύβουν οι ισολογισμοί τους. Χαρακτηριστικό των προβλημάτων που καθιστά τον έλεγχο από πολύ δύσκολο έως αδύνατο είναι πως εμπλέκονται στο κουβάρι και τράπεζες του Βατικανού!
Δεν υπάρχει αμφιβολία πάντως πως τα νούμερα είναι τερατώδη, ικανά να ταρακουνήσουν όλη την Ε.Ε.
Το πρόβλημα δεν είναι θεωρητικό. Ειδικά εμείς στην Ελλάδα μάθαμε με σκληρό τρόπο πως όταν οι τράπεζες είναι αδύναμες, τότε ολόκληρη η οικονομική δραστηριότητα καθίσταται προβληματική.
Τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια κόντρα στα δεδομένα
Στην Ε.Ε. αντιστοιχεί το 30% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Με δεδομένους τους παραπάνω προβληματισμούς, θα περίμενε κανείς τους επενδυτές τουλάχιστον επιφυλακτικούς για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας.
Όμως τα κυριότερα χρηματιστήρια κινούνται σε κλίμα ευφορίας.
Λες και βρίσκονται σε άλλο γαλαξία!
Ο δείκτης FTSE του Λονδίνου ξεπέρασε πολύ γρήγορα το αρχικό σοκ του δημοψηφίσματος. Σε 4 μόλις συνεδριάσεις βρέθηκε πάνω από το επίπεδο τιμών που είχε πριν ανακοινωθεί το αποτέλεσμα. Σήμερα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο από τον προηγούμενο Αύγουστο.
Κάποιοι υποστηρίζουν πως οφείλεται στην υποτίμηση της στερλίνας, αν και αυτό δεν ευσταθεί απόλυτα. Αλλά ακόμα και αν ισχύει, τότε γιατί στη Wall Street έχουμε παρόμοια εικόνα παρά την άνοδο του δολαρίου;
Ο S&P 500 φλερτάρει με τα υψηλά όλων των εποχών. Προεξοφλείται μια κωλοτούμπα των Βρετανών αλά Τσίπρα, θεωρούν πως οι Κεντρικές Τράπεζες θα ανοίξουν και άλλο τις κάνουλες ή πρόκειται για την τελευταία ανοδική προσπάθεια πριν τη μεγάλη διόρθωση;
Φοβάμαι πως η εικόνα των χρηματαγορών είναι πολύ ειδυλλιακή για να είναι αληθινή. Το χαρτοφυλάκιο ενός συνετού επενδυτή θα πρέπει σήμερα, για κάθε ενδεχόμενο, να διαθέτει επί το πλείστον μετρητά.
Οι ευκαιρίες δεν εξαντλούνται, δεν χρειάζεται βιασύνη. Όλοι σχεδόν αναγνωρίζουν πως δεν υπάρχει εύκολο κέρδος αυτήν την περίοδο, αλλά πολλούς εξακολουθεί να τους υπνωτίζει η προοπτική της γρήγορης απόκτησης του.
Και όμως. Στο χρηματιστηριακό παιχνίδι κερδίζει σε βάθος χρόνου όποιος έχει υπομονή και κάνει τα λιγότερα λάθη.
Οι ταξιδιώτες του ονείρου
Ιταλοί και Γερμανοί κατηγορούν ο ένας τον άλλο, αναζητώντας τα θύματα που θα φορτωθούν τα ανοίγματα των τραπεζών. Αν περάσει η γερμανική άποψη και επιβληθεί «κούρεμα» καταθέσεων, το πλήγμα στην εμπιστοσύνη του τραπεζικού συστήματος θα είναι τεράστιο. Η Ιταλία δεν είναι Κύπρος. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία στην Ευρωζώνη.
Δεν θα αλλάζουμε τους κανόνες κάθε δύο χρόνια, ήταν η ξερή απάντηση της Merkel όταν ο Ιταλός πρωθυπουργός ζήτησε ευελιξία (στους όρους που και ο ίδιος έχει υπογράψει).
Ποιοι θα μείνουν με τον μουτζούρη στα χέρια;
Οι φορολογούμενοι; Οι ομολογιούχοι; Οι μέτοχοι; Οι καταθέτες;
Στον υπόλοιπο νότο, οι Πορτογάλοι προσποιούνται πως βγήκαν από τα μνημόνια, ενώ οι Ισπανοί παλεύουν να σχηματίσουν κυβέρνηση οδεύοντας με τον αυτόματο πιλότο εδώ και μήνες, κουκουλώνοντας τα οικονομικά προβλήματα τους. Ωστόσο όσο πιέζεις το ελατήριο, τόσο πιο δυνατά εκτινάσσεται.
Όσον αφορά την Ελλάδα, είμαστε κλειδωμένοι στο αμπάρι του πλοίου, αλυσοδεμένοι από τα χρέη και τους φόρους. Κρατημένοι τεχνητά ζωντανοί, τόσο ώστε να μην πεθάνουμε και ενοχλήσει η μυρωδιά τους υπόλοιπους επιβάτες.
Το ημερολόγιο αναφέρει πως διανύουμε τον 40ό μήνα αποπληθωρισμού. Συνεχίζοντας χωρίς ρεαλιστικό σχέδιο διαφυγής και ανάπτυξης.
* Ο κ. Βασίλης Παζόπουλος είναι οικονομολόγος, χρηματιστηριακός αναλυτής, συγγραφέας του βιβλίου «Επενδυτές χωρίς Σύνορα» (www.ependytes.com).
