Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Έχουμε μιλήσει πολλές φορές σε αυτή τη σειρά σημειωμάτων για τους πυλώνες ανάπτυξης που θα κάνουν κάποια στιγμή την Ελλάδα μία ανταγωνιστική και πλούσια χώρα. («Κάποια στιγμή»: έχει ο Θεός, δεν βιαζόμαστε…) Ο βασικότερος είναι ασφαλώς ο Τουρισμός. Ο σημαντικότερος είναι η καλλιέργεια των Επιστημών του Ανθρώπου και τα Κλασικά Γράμματα. Ο πόλεμος που γίνεται στα Γράμματα γενικώς από την Αριστερά είναι θηριώδης, και νικηφόρος για αυτούς που τον ξεκίνησαν. Καθώς φαίνεται, για τα επόμενα αρκετά χρόνια θα απαγορεύεται στην Ελλάδα να έχει σοβαρά πανεπιστήμια, καθώς οι κομματάρχες και οι κομισάριοί τους δεν θέλουν ανοιχτά και προικισμένα με γνώσεις και ελευθερία μυαλά για όλους, θέλουν άβουλα, μολυβένια, χαζά στρατιωτάκια. Και θα τα έχουν.
Οπότε, από τους δύο κυριότερους πυλώνες ανάπτυξης (οι άλλοι είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η τεχνολογία αιχμής και οι στοχευμένες καλλιέργειες και ιχθυοκαλλιέργειες), μένει ο Τουρισμός. Κάθε είδους. Και υπάρχουν ΠΟΛΛΑ είδη Τουρισμού — με τελευταίο που μας ενδιαφέρει τον τουρισμό των χίπηδων στα Μάταλα, που είναι αρνητικός τουρισμός: αφαιρεί από το ΑΕΠ και προσθέτει στο φοκλόρ.
Ας δούμε κάτι τώρα.
Τη χρονιά που μας πέρασε, 120.000 ασθενείς έκαναν «ιατρικό τουρισμό» στην Τσεχία (νά τη πάλι η Τσεχία): πήγαν δηλαδή εκεί, σε μια χώρα δέκα εκατομμυρίων κατοίκων, για να κάνουν εξετάσεις, να υποβληθούν σε θεραπείες, να κάνουν διάφορες επεμβάσεις κλπ. Οι ειδικότητες που προτιμούν οι ξένοι στην Τσεχία είναι οι «πλαστικοί» γιατροί —έχουν μεγάλη εξειδίκευση στην αισθητική ιατρική αποκατάστασης εδώ, ανταγωνιστικό κόστος και καταπληκτικά αποτελέσματα— και οι ογκολόγοι, τομέας στον οποίο είναι επίσης πρωτοπόροι, ενώ για κάποιο λόγο μεγάλη ζήτηση έχουν και οι χειρουργοί οφθαλμίατροι, αυτοί που αποκαθιστούν προβλήματα όρασης, κάνουν διαθλαστικές επεμβάσεις, ρίχνουν τη μυωπία κλπ. κλπ.
Τις προάλλες, συναντήθηκα σε ένα καφέ της Πράγας με έναν φίλο μου που μένει στην Αγγλία: ήρθε εδώ για να βάλει «δακτύλιο» στο στομάχι, καθώς πρέπει να χάσει κιλά λόγω ενός χρόνιου αναπνευστικού προβλήματος που έχει. Έκανε μία σχετική έρευνα στο Google και βρήκε πως από κάθε άποψη τον συνέφερε να προχωρήσει στην Τσεχία για την υπόθεσή του, καθώς θα εξοικονομούσε ένα σεβαστό ποσό έτσι.
Εκεί που στοχεύουν βέβαια οι Τσέχοι —όχι οι γιατροί: το κράτος— είναι στην παραμονή των ασθενών-«τουριστών» στη χώρα μετά την όποια επέμβαση. Στην παραμονή τους για αποθεραπεία: για μία εβδομάδα, δέκα ημέρες, ένα μήνα — ανάλογα την περίπτωση. Εκεί είναι τα πολλά λεφτά, βλέπετε. Και πράγματι: τα νοσοκομεία-μπουτίκ της μικρής αυτής χώρας μοιάζουν με ξενοδοχεία, και κάποια από αυτά θυμίζουν εκείνα τα σανατόρια πολυτελείας του Μεσοπολέμου, όπως αυτό που βέβαια ξέρουμε από το «Μαγικό βουνό». Η Τσεχία είναι ομολογουμένως μάλλον ωραία χώρα, και προφανώς είναι καλό να ξυπνάς μόνος στο πεντακάθαρο πεντάστερο δωμάτιό σου μετά από μία επέμβαση και να βλέπεις από το παράθυρο δεντράκια, θάμνους, πουλιά, και από κανένα σκιουράκι. Είναι καλό, σίγουρα.
Αλλά —στ' αλήθεια τώρα— όλα αυτά είναι κάπως αστεία μπροστά στο τοπίο, στον αέρα, στον ουρανό, στο κλίμα, στα ΠΑΝΤΑ που προσφέρει δωρεάν… ή μάλλον: που ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ να προσφέρει η Ελλάδα σε αυτόν τον τυχερό ασθενή. Δεν μπορώ να σκεφτώ εφάμιλλο μέρος στην Τσεχία με ένα μέσης ομορφιάς ελληνικό τοπίο, όσο και αν προσπαθήσω. Και, να φανταστείτε, έχω ΕΠΙΛΕΞΕΙ να μη ζω στην Ελλάδα, αλλά εδώ. Γιατί εδώ μπορώ και λειτουργώ στο φουλ των δυνατοτήτων μου.
Όμως οι διαφορές είναι θηριώδεις. Υπαρκτές, και θηριώδεις. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να επισκεφτεί και τις δύο χώρες και να μην τις δει. Δηλαδή, πραγματικά σαν τη Χαλκιδική δεν έχει — πώς να το κάνουμε τώρα. Και βάλτε όπου «Χαλκιδική» ένα οποιοδήποτε ελληνικό τοπίο κάποιου επιπέδου.
Αλλά: αλλά… Αλλά όταν αυτός ο ασθενής είναι να κάνει εκείνη την επέμβαση που λέγαμε, τον «ιατρικό τουρισμό» του (παλιά ο όρος σήμαινε μόνο τα σεμινάρια που διοργάνωναν οι φαρμακευτικές εταιρίες σε πολυτελή ξενοδοχεία ή ριζόρτ ανά την υφήλιο), θα επιλέξει την Τσεχία. Όχι εμάς. Και πολύ καλά θα κάνει, λυπάμαι.
Δεν θα προχωρήσω σήμερα επ' αυτού, αν και υπάρχουν πολλά να πούμε. Θα συνεχίσουμε μια άλλη φορά, με πιο πολλά και πιο συγκεκριμένα στοιχεία και για τις δύο χώρες. Στοιχεία που δεν μας συμφέρουν.
Ας πάμε όμως πάλι, καλύτερα, στην αρχή. Στις σπουδές που λέγαμε.
Έχουμε και λέμε.
Στα πανεπιστήμια της Τσεχίας (νά τη πάλι η Τσεχία) σπουδάζουν περίπου 50.000 ξένοι φοιτητές. Σπουδάζουν στην Τσεχία, και μένουν στην Τσεχία. Και ξοδεύουν τα λεφτά τους στην Τσεχία. Πού σπουδάζουν; Στα ΤΕΙ; Όχι.
Σπουδάζουν σε ένα από τα 28 κρατικά και 39 ιδιωτικά πανεπιστήμια της χώρας.
Οι περισσότεροι επιλέγουν τα αγγλόφωνα, αν και οι σπουδές στα τσέχικα είναι δωρεάν — αλλά τα τσέχικα είναι δύσκολα, και θες ένα χρόνο να τα μάθεις.
Τώρα, ο αριθμός των ξένων φοιτητών στην Τσεχία αυξάνει ΚΑΘΕ χρόνο. Οι Τσέχοι έχουν βάλει στόχο το ένα εκατομμύριο ξένους φοιτητές. Δηλαδή, όσους θα είχαμε εμείς αν είχαμε ιδιωτικά πανεπιστήμια εδώ και μία δεκαετία.
Δηλαδή αν ήμασταν μια άλλη χώρα. Αλλά δεν είμαστε αυτή η άλλη χώρα. Είμαστε αυτό που καταντήσαμε.
ΥΓ1. Τελευταία φορά που γράφτηκε κάτι σε κάποιον τοίχο κάποιου τσέχικου πανεπιστημίου ήταν επί δικτατορίας — πριν το 1989. Δεν μιλάμε για γκράφιτι. Μιλάμε για μια μουτζούρα στον τοίχο. Μια μουτζαλιά. Υπάρχουν ειδικά ταμπλό στα λόμπι, όπου πας και αναρτάς με τάξη (όχι στραβά) το ψήφισμά σου, την αγγελία σου, το κατιτί σου. Εκτός ταμπλό, δεν έχει. Αλλιώς θα βγεις εσύ εκτός ταμπλό. Και εκτός χώρας.
ΥΓ2. Κάντε κι εσείς το τεστ: ψάξτε στο Google πόσοι ξένοι σπουδάζουν στην Ελλάδα. Tip: δεν θα το βρείτε. Θα βρείτε πόσοι ΕΛΛΗΝΕΣ σπουδάζουν ΕΞΩ. (Θα βρείτε μόνο εδώ, στοιχεία τού 2012!)
