Η υπαρξιακή κρίση της Ε.Ε. και το ελληνικό αδιέξοδο

Η υπαρξιακή κρίση της Ε.Ε. και το ελληνικό αδιέξοδο

Tου Γιώργου Κύρτσου, Ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας

Στην ετήσια ομιλία του στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο Στρασβούργο, για την κατάσταση της Ένωσης, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ υπογράμμισε ότι μετά την ψήφο των Βρετανών υπέρ του Brexit και την επιδείνωση συγκεκριμένων προβλημάτων, η Ε.Ε. βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή κρίση».

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιούνκερ διατύπωσε πολύ λιγότερο φιλόδοξους στόχους, σε σχέση με τις δυο προηγούμενες ομιλίες του, σε μια προσπάθεια να κλείσει μέτωπα και να κερδίσει τον αναγκαίο πολιτικό χρόνο. Το 2014 είχε αναφερθεί στην ανάγκη να περάσει η Ε.Ε. από τα τρία Άλφα της πιστοληπτικής ικανότητας στα τρία Άλφα μιας άριστης κοινωνικής πολιτικής. Το 2015 είχε αφιερώσει το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του στην αντιμετώπιση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών με ανοιχτά σύνορα και ανοιχτές κοινωνίες.

Παρά τις καλές προθέσεις του κ. Γιούνκερ πολλές χώρες της Ε.Ε., αντιμετωπίζουν σοβαρά κοινωνικά προβλήματα ενώ η μαζική ενσωμάτωση προσφύγων και μεταναστών στις κοινωνίες της Γερμανίας, της Αυστρίας και της Σουηδίας, το 2015 και το 2016 προκάλεσαν μεταξύ των άλλων τη δυναμική άνοδο της άκρας δεξιάς.

Να πέσουν οι τόνοι

Έμπειρος πολιτικός ο κ. Γιούνκερ προσπαθεί να ρίξει τους τόνους της πολιτικής αντιπαράθεσης για να αποτρέψει την αποσταθεροποίηση του προβληματικού ευρωπαϊκού οικοδομήματος.

Ζήτησε να υπάρξει συνεννόηση μεταξύ των δυτικών και των ανατολικών χωρών της Ε.Ε. σε ότι αφορά στην αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού.

Έπλεξε το εγκώμιο της Πολωνίας ενθαρρύνοντας τη δεξιά κυβέρνησή της να εγκαταλείψει πρακτικές ελέγχου της Δικαιοσύνης και των ΜΜΕ που κινούνται εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου.

Δεν πίεσε το Ηνωμένο Βασίλειο στην κατεύθυνση της άμεσης έναρξης των διαπραγματεύσεων για την πραγματοποίηση του Brexit. Διαβεβαίωσε τις κυβερνήσεις των κρατών μελών ότι η διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης δεν πρόκειται να προχωρήσει σε βάρος των εθνών και των κυβερνήσεων αλλά μαζί τους. 

Η Ε.Ε. έχει μπροστά της κρίσιμα δημοψηφίσματα και εκλογικές αναμετρήσεις από τις οποίες θα προκύψει ένας νέος πολιτικός χάρτης. Θα αντέξει ο κεντροαριστερός πρωθυπουργός της Ιταλίας κ. Ρέντσι στην πολιτική πίεση που δέχεται από τους λαϊκιστές της δεξιάς και της άκρας δεξιάς που ζητούν την έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ; Θα ανακοπεί η ανοδική πολιτική τάση της γαλλικής άκρας δεξιάς και της κ. Λεπέν στην πορεία προς τις προεδρικές εκλογές του Απριλίου 2017; Θα επικρατήσει η άκρα δεξιά στις προεδρικές εκλογές της Αυστρίας τον Δεκέμβριο του 2016 και στις βουλευτικές εκλογές της Ολλανδίας τον Μάρτιο του 2017; Θα διεκδικήσει η καγκελάριος Μέρκελ με επιτυχία τέταρτη θητεία στις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Γερμανία το Σεπτέμβριο του 2017;

Περιορισμένοι στόχοι

Χωρίς απαντήσεις σε αυτά τα πολιτικά ερωτήματα ο κ. Γιούνκερ έχει κάθε λόγο να αποφεύγει νέες εντάσεις και συγκρούσεις.

Με βάση τα όσα είπε οι φιλοδοξίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σε αυτή τη φάση εξαιρετικά περιορισμένες ή μη ρεαλιστικές.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσε το διπλασιασμό του λεγόμενου πακέτου Γιούνκερ το οποίο όμως βασίζεται στη χρηματοδοτική μόχλευση και όχι στην κρατική ή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Λειτουργεί με κριτήρια ιδιωτικού τομέα και κάποιες εγγυήσεις του επενδυτικού ρίσκου για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, γι' αυτό άλλωστε η εφαρμογή του είναι εξαιρετικά περιορισμένη στην Ελλάδα.

Η ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας και οι επενδύσεις στην έρευνα και την καινοτομία θα πρέπει να γίνουν χωρίς αύξηση του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού ενώ η πρωτοβουλία υπέρ της νεολαίας περιορίστηκε στην πρόταση για δημιουργία ενός σώματος νέων εθελοντών που θα δίνουν το παρών στην προσφυγική κρίση και στις φυσικές καταστροφές.

Πιο φιλόδοξες αλλά χωρίς πιθανότητες άμεσης εφαρμογής ήταν οι προτάσεις του κ. Γιούνκερ για αναβάθμιση της αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Μογκερίνι σε υπουργό Εξωτερικών της Ε.Ε. και η προώθηση της δημιουργίας ευρωπαϊκού στρατού.

Μόνη και έρημη

Στην Ελλάδα χάσαμε πολύτιμο χρόνο με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης Τσίπρα. Η πολιτική επικράτηση της ριζοσπαστικής Αριστεράς στηρίχθηκε στην υπονόμευση της εφαρμογής του δεύτερου προγράμματος-μνημονίου, στην υπόσχεση για κατάργηση της λιτότητας και του μνημονίου, στη δαιμονοποίηση των ευρωπαϊκών θεσμών και στη ρήξη, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2015, με την Ευρωζώνη.

Το αποτέλεσμα των βασικών επιλογών του κ. Τσίπρα ήταν να μετατραπεί η Ελλάδα στη μοναδική χώρα της Ευρωζώνης η οποία έχει εγκλωβιστεί σε πρόγραμμα-μνημόνιο με χρονικό ορίζοντα τον Αύγουστο του 2018. Η κυβερνητική ηγεσία δεν έχει σοβαρές διαπραγματευτικές δυνατότητες και η Ε.Ε. έχει αυτή την περίοδο άλλη ιεράρχηση των προβλημάτων και πολλές παράλληλες κρίσεις σε εξέλιξη.

Αυτό σημαίνει ότι τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του 2017, οπότε θα ξέρουμε αν μπορεί να ενεργοποιηθεί ο γαλλογερμανικός άξονας στη βάση της πολιτικής κυριαρχίας της κεντροδεξιάς, η κυβέρνηση Τσίπρα θα εφαρμόζει το πρόγραμμα-μνημόνιο με τον δικό της αξιοπερίεργο τρόπο και χωρίς κανένας από τους Ευρωπαίους εταίρους να δίνει μεγάλη σημασία σε αυτήν και στα ιδιαίτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.

Χάσαμε πολύτιμο χρόνο με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης Τσίπρα και η «υπαρξιακή κρίση» της Ε.Ε. μας αφήνει, για ένα διάστημα, μόνους με τα προβλήματά μας.