Του Θεόδωρου Φορτσάκη*
Οι τελευταίες ημέρες του Αυγούστου αποτελούν παραδοσιακά ημέρες αναβρασμού για την ελληνική οικογένεια. Μαθητές και φοιτητές προετοιμάζονται για την έναρξη του νέου εκπαιδευτικού έτους. Τι νιώθουν άραγε τα παιδιά μας λίγες ημέρες πριν την επιστροφή στα θρανία; Λογικό είναι τα συναισθήματά τους να καθορίζονται, από τη μια μεριά, από όσα βίωσαν πέρυσι. Γιατί είναι λογικό να υποθέσουν ότι όσα συνέβησαν πέρυσι θα επαναληφθούν και εφέτος, αφού κανένα διορθωτικό μέτρο δεν έχει ανακοινωθεί. Λογικό επίσης είναι τα συναισθήματα τους να καθορίζονται, από την άλλη μεριά, από όσα έχουν πληροφορηθεί ότι θα λάβουν χώρα εφέτος. Ας προσπαθήσουμε τώρα να μπούμε για λίγο στη θέση τους.
Τί βίωσαν οι μαθητές μας κατά το σχολικό έτος 2015-2016; Σίγουρα τις 25.000 ελλείψεις εκπαιδευτικών κατά την έναρξη του σχολικού έτους. Μάλιστα, πολλοί από τους μαθητές μας πέρυσι επιστρέφοντας στο σχολείο από τις διακοπές το βρήκαν κλειστό. Όλη η χρονιά συνέχισε με χιλιάδες κενά μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους. Έτσι, καθημερινά οι μαθητές μας διαπίστωναν ότι ορισμένα μαθήματα διδάσκονταν λιγότερες ώρες ή ότι δεν διδάσκονταν καθόλου. Επίσης σίγουρα βίωσαν οι μαθητές μας στο τέλος της χρονιάς το συναίσθημα του αποχωρισμού από τον δάσκαλο ή τον καθηγητή τους, με τον οποίον συμπορεύτηκαν όλο το έτος. Βλέπετε, οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί είναι άγνωστο αν θα προσληφθούν ξανά την επόμενη χρονιά και που θα υπηρετήσουν.
Ας δούμε τώρα τι πληροφορήθηκαν οι μαθητές μας για εφέτος. Πληροφορήθηκαν ότι στο δημοτικό το πρόγραμμα μαθημάτων θα είναι κατά πολύ φτωχότερο σε σχέση με πέρυσι. Πληροφορήθηκαν ότι στο γυμνάσιο οι ώρες των μαθημάτων μειώνονται. Πληροφορήθηκαν ότι το επαγγελματικό λύκειο αλλάζει αιφνιδιαστικά και εξ ολοκλήρου, παρότι αυτοί έκαναν το σχεδιασμό τους σύμφωνα με το μέχρι χθες ισχύον πλαίσιο. Πληροφορήθηκαν επίσης ότι τα Αρχαία Ελληνικά είναι άχρηστα, γιατί η διδασκαλία τους είναι «παρά φύση», όπως και τα Θρησκευτικά, γιατί αποτελούν την «ώρα του παιδιού», κατά τον Υπουργό Παιδείας κ. Φίλη. Δεν γλίτωσε ούτε ο Επιτάφιος του Περικλή, έστω και αν διδάσκεται ακόμη και στην Κίνα.
Και όμως κανείς δεν τους εξήγησε γιατί συμβαίνουν όλα αυτά. Γιατί δηλαδή ο κ. Φίλης αποφάσισε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των χιλιάδων κενών στα σχολεία σε βάρος τους, μειώνοντας τεχνητά τις ανάγκες σε εκπαιδευτικούς.
Τι βίωσαν οι φοιτητές μας στο πανεπιστήμιο κατά το ακαδημαϊκό έτος 2015-2016; Σίγουρα βίωσαν τη βίαιη προσβολή του δικαιώματός τους στην παιδεία εξαιτίας της επιβολής της βούλησης των βίαιων μειοψηφιών. Για παράδειγμα οι φοιτητές μας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών είδαν Έλληνες διακεκριμένους καθηγητές του εξωτερικού που επισκέφτηκαν το ίδρυμα να εκδιώκονται με ρίψη φρούτων και εκτόξευση απειλών. Οι φοιτητές μας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο είδαν να καταλαμβάνεται το εμβληματικό κτήριο Γκίνη με το πρόσχημα της κάλυψης των αναγκών των μεταναστών. Οι φοιτητές μας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διαπίστωσαν ότι για δέκα ημέρες δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούν εγκαταστάσεις του ιδρύματος εξαιτίας της κατάληψης «αλληλέγγυων» των μεταναστών. Σίγουρα βίωσαν το συναίσθημα της ντροπής συζητώντας με φίλους τους με εμπειρίες από το εξωτερικό για αυτές τις εικόνες που αποτελούν ευρωπαϊκή, ίσως και παγκόσμια, πρωτοτυπία.
Τι πληροφορήθηκαν οι φοιτητές μας ότι θα λάβει χώρα εφέτος; Πληροφορήθηκαν ότι για να χορηγηθεί υποτροφία αριστείας δεν χρειάζεται πλέον να είναι άριστοι, αρκεί και το λίαν καλώς. Πληροφορήθηκαν ότι πρέπει να ανησυχούν για το αν θα είναι σε θέση το Υπουργείο Παιδείας να καλύψει τις στοιχειώδεις ανάγκες των πανεπιστημίων εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Μπορούν όμως να νιώθουν βεβαιότητα ότι θα σπεύσει να καλύψει αμέσως τα «έξοδα διαμονής» των εκάστοτε καταληψιών. Αυτό έγινε άλλωστε με την κατάληψη στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, όπου το Υπουργείο κατέβαλε αμέσως τα 40.000 ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών. Πληροφορήθηκαν επίσης ότι οι καταλήψεις δεν είναι κάτι «κακό», καθώς, όπως δήλωσε η Αναπληρώτρια Υπουργός κα Αναγνωστοπούλου, «όταν λείπει ο δημόσιος χώρος, οι άνθρωποι πρέπει να βρουν δημόσιο χώρο». Πληροφορήθηκαν, τέλος, ότι δεν έχει ιδιαίτερο νόημα να κοπιάζουν για τις σπουδές τους, αφού όπως δήλωσε ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού κ. Καρανίκας «η καριέρα είναι σαν τη χολέρα».
Αυτός ο σύντομος απολογισμός προκαλεί μελαγχολία για τη νέα χρονιά στους μαθητές και φοιτητές μας. Τη μελαγχολία της επιστροφής στα θρανία. Και όμως το σχολείο και το πανεπιστήμιο είναι εξ ορισμού χώροι δημιουργικότητας, ενθουσιασμού, αισιοδοξίας. Αυτά τα συναισθήματα έπρεπε να δημιουργούν στους μαθητές και φοιτητές μας. Σήμερα επικρατεί η οπισθοδρόμηση, ο σκοταδισμός, η μιζέρια. Ποιος φταίει για όλα αυτά; Η ερώτηση είναι προφανώς ρητορική. Ας μας απαντήσει καλύτερα ο κ. Φίλης. Αυτός και ο προκάτοχός του, που είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για αυτό το άνευ προηγουμένου χάλι.
Δυστυχώς η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ούτε μπορεί, αλλά ούτε θέλει να προχωρήσει στην αναγκαία ανασύνταξη της παιδείας μας. Η ανασύνταξη αυτή επιβάλλεται σήμερα περισσότερο από ποτέ. Η υλοποίησή της χρειάζεται όραμα, σχεδιασμό, θέληση και θάρρος. Είναι λυπηρό που Υπουργείο Παιδείας και Κυβέρνηση δεν διαθέτουν τίποτα από αυτά.
*Ο κ. Θεόδωρος Φορτσάκης είναι Βουλευτής Επικρατείας ΝΔ, Καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών, τ. Πρύτανης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
