Του Παναγιώτη Καρκατσούλη
Αρνητικές επιδόσεις και επαχθή αποτελέσματα καταγράφονται ως συνέπειες της ασκούμενης πολιτικής και στα τρία συστατικά μέρη της: α) την πρόληψη, β) την καταστολή και γ) την αποκατάσταση των συνεπειών της καταστροφής.
Παρ' ημίν, βεβαίως, η δημόσια συζήτηση εξαντλείται ως προς την επάρκεια των εμπλεκομένων μερών κατά την αντιμετώπιση του καταστροφικού γεγονότος. Και επ' αυτού, ο καθένας έχει μια άποψη. Πλην όμως, καμία σημαντική αλλαγή δεν θα υπάρξει εάν δεν υπάρξουν ενέργειες με τις οποίες θα ενισχυθεί η ευπάθεια, η τρωτότητα των πόλεων και του περιβάλλοντός τους. Όπως επίσης και εάν δεν υπάρξει βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών εν σχέσει προς την αποκατάσταση των ζημιών.
Η Ελλάδα δεν διαθέτει μια σύγχρονη πολιτική διαχείρισης καταστροφών. Το θεσμικό πλαίσιο της πεπαλαιωμένης «πολιτικής προστασίας» (ν. 3013/2002) είναι ανεπαρκές. Μαζί με την εγκύκλιο που ανανεώνεται, κατ' έτος, για την κήρυξη περιοχών σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αποτελούν, όλο κι όλο, το εργαλειοστάσιο αντιμετώπισης καταστροφών σε μια χώρα που είναι έκθετη πανταχόθεν.
Η «πολιτική προστασία» εστιάζεται στην προστασία του πληθυσμού έπειτα από μια «έκτακτη» και «απρόβλεπτη» καταστροφή. Σήμερα, όμως, οι καταστροφές αποτελούν καθημερινότητα. Η διαχείρισή τους απαιτεί συγκεντρωτισμό στη φάση της καταστολής και μεγάλη ευελιξία στη φάση της πρόληψης.
Περαιτέρω, οι διοικητικές δομές (Περιφέρειες) που αναλαμβάνουν, σύμφωνα με τον νόμο, το βάρος της άσκησης της πολιτικής προστασίας είναι εξαιρετικά αδύναμες και ανοχύρωτες οι ίδιες για κάτι τέτοιο. Πέραν του ότι η όποια δικαιοδοσία τους υπονομεύεται από άλλες, παράλληλες προς αυτές, δομές (διυπουργικές επιτροπές και κεντρικό συντονιστικό όργανο).
Για τους λόγους αυτούς, η Ελλάδα κατατάσσεται ως προς την ευπάθειά της έναντι των κινδύνων και των καταστροφών στη θέση 114 σε σύνολο 262 χωρών (World Bank).
Η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων μας είναι η πολυνομία, η επικάλυψη αρμοδιοτήτων, η ύπαρξη πολλών αποσπασματικών δομών και η ανάπτυξη πολλαπλών άτυπων και συγκυριακών δομών και κέντρων αποφάσεων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στην πρόληψη των καταστροφών η άσκηση εννέα (9) αρμοδιοτήτων πρέπει να γίνει συντονισμένα από 45 φορείς!
Σύγχυση και επικάλυψη δομών υπάρχει σε κάθε φάση της πολιτικής. Για παράδειγμα, στον σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών εμπλέκονται 6 διαφορετικές δομές με σημαντικό βαθμό επικάλυψης αρμοδιοτήτων και με διαφορετικούς κώδικες αντίδρασης και ελέγχου.
Μια τέτοια διασπορά έχει ως παρεπόμενη συνέπεια την αδυναμία απορρόφησης κοινοτικών κονδυλίων. Εδώ και 15 χρόνια, εκχωρούνται αφειδώς στη χώρα μας πόροι, οι οποίοι εάν είχαν στοιχειωδώς αξιοποιηθεί δεν θα αντιμετωπίζαμε τα σημερινά προβλήματα.
Επείγει η εκπόνηση ενός σύγχρονου σχεδίου διαχείρισης καταστροφών, το οποίο θα πρέπει να άρει τις ελληνικές παθογένειες και να δημιουργήσει το πλαίσιο και τις δομές που απαιτούνται για μία, αν μη τι άλλο, λιγότερο καταστροφική διαχείριση των καταστροφών.
Αναδημοσίευση από τον Φιλελεύθερο Παρασκευής 27ης ιουλίου
Φωτογραφία: eurokinissi
