Του Νίκου Φιλιππίδη
Όταν βλέπεις τους άλλους από ψηλά συνήθως απολαμβάνεις την θέα. Στην περίπτωση της κατάταξης της Ελλάδας στην κορυφαία θέση στην παραοικονομία μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών (!) δεν μπορεί ωστόσο κανείς να καμαρώνει.
Η κατάσταση έχει βελτιωθεί, αυτό έδειξαν τα στοιχεία του World Economic Forum. Αλλά πόσοι πιστεύουν ότι αυτό έγινε οργανωμένα και όχι τυχαία και πόσοι άλλοι πιστεύουν ότι αποτελεί πραγματικότητα ή απλά καταγράφεται η θετική επίπτωση των capital controls και των pos.
Προφανώς οι χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν πραγματοποιούν καμία συναλλαγή και απλά ξεσκονίζουν τα pos, καθώς εάν το κάνουν το έσοδο θα παρακρατηθεί αυτόματα έναντι των οφειλών τους από το δημόσιο ή τις τράπεζες δεν έχουν επιστρέψει στην νόμιμη οικονομία. Εκτός και αν θεωρεί κανείς ότι υπήρξε βελτίωση σε μια άλλη κατηγορία «μαύρης» οικονομίας, που σχετίζεται με την εγκληματικότητα και κυρίως μέσω του λαθρεμπορίου διαφόρων προϊόντων.
Ας το δούμε το θέμα και από άλλη διάσταση. Η συνήθης συνωμοσιολογία ή αστικός μύθος που αναπτύσσεται σε χώρους όπως τα καφενεία, που κάνει λόγο για το πόσο σημαντική είναι για την επιβίωση των Ελλήνων στα χρόνια της κρίσης η παραοικονομία, το μαύρο χρήμα, αυτό που κινείται εκτός της νομίμου και φορολογημένης οικονομίας.
«Τροφή» σε αυτή την παραφιλολογία είχε δώσει μια μελέτη της γερμανικής τράπεζας Deutsche Bank που παρουσιάστηκε λίγο πριν το ξέσπασμα της ελληνικής κρίσης το 2009 και όσο σοβούσε η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση. Τότε οι οικονομολόγοι της, είχαν πει με αφορμή την μικρή ύφεση της τάξεως του 1% που είχε καταγράψει η Ελλάδα, ότι η παραοικονομία αποτελεί «μαξιλάρι» για τις οικονομίες σε περιόδους κρίσης. Μάλιστα διευκρίνιζε ότι η παραοικονομία «αποδίδει» μόνον εάν είναι εκτεταμένη, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, που τότε υπολογίζονταν στο 28%.
Τα στοιχεία του World Economic Forum που παρουσιάστηκαν χτες και επιμένει να μας κατατάσσει για μια ακόμα χρονιά και παρά τα όσα έχει περάσει η χώρα, στην πρώτη θέση παγκοσμίως μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών, μου θύμισε την ανάλυση που πολλά χρόνια πριν είχε κάνει ένας διαπρεπής στο εξωτερικό καθηγητής ο Γεράσιμος Κακλαμάνης στο βιβλίο του «Η Ελλάς ως Κράτος Δικαίου» του 1990. Ο εν λόγω συγγραφέας είχε γράψει κάτι πολύ προχωρημένο για την εποχή ότι το κράτος όχι μόνο ανέχεται αλλά υποθάλπει την παραοικονομία. Έλεγε δηλαδή ότι οι κρατούντες έχουν συνείδηση πως δεδομένης της ανυπαρξίας οικονομίας, ότι αν δεν υπήρχε και η παραοικονομία όλα θα είχαν καταρρεύσει σε αυτόν τον τόπο. Το αιτιολογούσε αυτό λόγω της κυρίαρχης άποψης που κατά την γνώμη του υπάρχει στην κοινωνία ότι ελάχιστα από αυτά που θα πάρει η εφορία θα επιστρέψουν στους πολίτες με την μορφή δημοσίων υπηρεσιών ή δημοσίων έργων. Στην παρούσα δε συγκυρία όλα αυτά που θα πληρωθούν, όλοι θεωρούν πως θα πάνε για την πληρωμή των χρεών.
Σε αυτό το κλίμα και με δεδομένη την έλλειψη κοινωνικής συνείδησης, τους αυξημένους φόρους, την αδύναμη θέση των εταιρειών, όποιος παράγει, ότι παράγει, θα κάνει ότι μπορεί για να διακινήσει και να εμπορευτεί ερήμην τη εφορίας.
Οπότε, το Κράτος γνωρίζοντας αυτή την κατάσταση, προσπαθεί να πάρει ότι μπορεί από αυτούς, αλλά στην ουσία στρέφεται στα σίγουρα: δηλαδή στους μισθωτούς και όσους δεν μπορούν λόγω είδους δραστηριότητας να κρύψουν τα εισοδηματά τους. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πρόσθεσε σε αυτό σκηνικό της άδικης μεταχείρισης των πολιτών το δικό της «κερασάκι». Επιβράβευσε τους φοροφυγάδες της κοινωνίας, πέραν του μπόνους των μικρότερων φόρων (λόγω της φοροδιαφυγής) και με μικρότερες ασφαλιστικές εισφορές συνδέοντας την καταβολή τους με το δηλωθέν εισόδημα...
