Η Ευρώπη, η Τουρκία και το «ηθικό πλεονέκτημα» της στρουθοκαμήλου

Η Ευρώπη, η Τουρκία και το «ηθικό πλεονέκτημα» της στρουθοκαμήλου

Του Θόδωρου Σκυλακάκη*

Η Τουρκία του Erdogan διολισθαίνει ολοταχώς προς τον ολοκληρωτισμό και τον αναθεωρητισμό. Συμπεριφέρεται ως διεθνής ταραχοποιός, προσθέτοντας στον αιματοβαμμένο πόλεμο της Συρίας μια εισβολή και μια μίνι εθνοκάθαρση, παρεμποδίζοντας τις νόμιμες γεωτρήσεις της Κύπρου, δημιουργώντας διαρκώς με προκλητικό τρόπο επεισόδια εις βάρος της Ελλάδος που κλιμακώθηκαν με τον εμβολισμό του ελληνικού πολεμικού πλοίου, την κράτηση των Ελλήνων στρατιωτικών, το χθεσινό επεισόδιο με την παρενόχληση του ελικοπτέρου που μετέβαινε ο αρχηγός ΓΕΣ κ.λπ.

Έναντι του καθεστώτος αυτού που παραβιάζει προκλητικά τους κανόνες του διεθνούς δικαίου, με τον ίδιο προκλητικό τρόπο που παραβιάζει στο εσωτερικό βασικούς κανόνες της δημοκρατικής διαδικασίας, η Ευρώπη ως ενιαίο σύνολο (αλλά και τα ηγετικά της κράτη, Γερμανία και Γαλλία), ακολουθεί μια πολιτική κατευνασμού και τζούφιας αλληλεγγύης, έναντι των δύο (εκ των τριών) κρατών μελών της Ένωσης που γειτονεύουν με την Τουρκία.

Το πνεύμα και το γράμμα των Ευρωπαϊκών συνθηκών είναι βέβαια τελείως διαφορετικό. Η Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει στο άρθρο 3 ότι η «Η Ένωση έχει σκοπό να προάγει την ειρήνη, τις αξίες της και την ευημερία των λαών της» και στο άρθρο 24 ότι «η αρμοδιότητα της Ένωσης στο πεδίο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας καλύπτει όλους τους τομείς της εξωτερικής πολιτικής και το σύνολο των ζητημάτων που αφορούν την ασφάλεια της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένου του προοδευτικού καθορισμού κοινής αμυντικής πολιτικής, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε κοινή άμυνα.»

Ειδικά η Ελλάδα σε ό,τι αφορά ειδικά την (οψέποτε διαμορφωθεί) κοινή άμυνα επί της ουσίας προσφέρει στην Ένωση πολλαπλές και εξαιρετικά σημαντικές υπηρεσίες. Η Ελλάδα παρατάσσει ως μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ τετραπλάσια τεθωρακισμένα (πολλά από αυτά γερμανικά) και τριπλάσιο πυροβολικό από τη Γερμανία! και έχει αντίστοιχου μεγέθους αεροπορία και μεγαλύτερο ναυτικό. Βρίσκεται επίσης στην πρώτη γραμμή των εξωτερικών συνόρων σε ό,τι αφορά το μεταναστευτικό-προσφυγικό.

Ασφαλώς η Ελλάδα έχει έναντι των Ευρωπαίων τα πολύ σοβαρά προβλήματά της στο οικονομικό πεδίο, όμως σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, τα εξωτερικά σύνορα και την άμυνα, συνεισφέρει ουσιαστικά και δικαιούται -ως αναπόσπαστο μέλος της ΕΕ- να απολαμβάνει στα θέματα αυτά της αυτονόητης έμπρακτης στήριξης της Ένωσης.

Η πραγματικότητα, αν εξαιρέσουμε κάποια λεκτικά ψιμύθια, είναι ότι η Ένωση σε σχέση με την Τουρκία έχει βάλει το κεφάλι της στην άμμο. Αντιμετωπίζει τον Erdogan σαν να μην είναι Erdogan. Βάζει τα ιδιοτελή συμφέροντα των επί μέρους χωρών της, σε πρώτη μοίρα και την κοινή εξωτερική πολιτική και τις αξίες της σε τελευταία. Με τη στάση της ενθαρρύνει την συνέχιση των πολιτικών του αυταρχισμού και του αναθεωρητισμού του Erdogan.

Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Η λεγόμενη «ήπια δύναμη» (soft power), που ήταν η βάση της διεθνούς της πολιτικής εξανεμίζεται σταδιακά μαζί με την υπονόμευση του ηθικού πλεονεκτήματος της Ευρώπης, επί του οποίου σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται η «ήπια δύναμή της». Η Ένωση όμως κάνει ό,τι δεν το καταλαβαίνει, προτάσσοντας τον κυνισμό της πολιτικής ιδιοτέλειας του μεταναστευτικού και των επιχειρηματικών συμφερόντων που έχουν επενδυθεί στην Τουρκία.

Επισημαίνω ότι κατά τους ζωολόγους είναι μύθος ότι οι στρουθοκάμηλοι κρύβουν το κεφάλι τους στην άμμο. Για την Ευρώπη θα σας γελάσω…

*Ο κ. Θόδωρος Σκυλακάκης είναι Πρόεδρος της Δράσης