Ο δήμαρχος της Αθήνας, Γιώργος Καμίνης, συζητά με τον Ανδρέα Ζαμπούκα για την Αθήνα και την πολιτική κατάσταση σε Ελλάδα και Ευρώπη. Εκφράζει την ανησυχία του για τον λαϊκισμό των δημοψηφισμάτων και αγωνιά για μία καλύτερη συνεργασία με την κυβέρνηση για τα ζητήματα της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα
Μετά και το δημοψήφισμα στη Βρετανία, ανησυχείτε για την άνοδο των εθνικιστικών τάσεων στην Ευρώπη; Ποιος είναι ο δρόμος που πρέπει να ακολουθήσει η Ε.Ε., προκειμένου να διασφαλίσει καλύτερο επίπεδο δημοκρατίας στο μέλλον και ασφάλεια μεταξύ των λαών της;
Ο λόγος που ένα χρόνο πριν δραστηριοποιήθηκα τόσο έντονα στην καμπάνια του «Ναι» είναι διότι έβλεπα παρόμοιους κινδύνους για την Ελλάδα, με αυτούς που σήμερα προκαλεί η ετυμηγορία για έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αν θυμάστε είχαμε, μαζί με τον Γιάννη Μπουτάρη, επισκεφθεί τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και του εκθέσαμε τους λόγους για τους οποίους δεν έπρεπε να πραγματοποιηθεί. Τόσο το δικό μας πραγματικά ανώφελο δημοψήφισμα, όσο και το βρετανικό, έγιναν για στενά κομματικούς λόγους και ουσιαστικά εγκυμονούν τους ίδιους κινδύνους. Υπαγορεύθηκαν από το κομματικό συμφέρον και τις ισορροπίες που έπρεπε να τηρηθούν. Το κομματικό συμφέρον μπήκε πάνω από το εθνικό. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ε.Ε. πρέπει να εμβαθύνει τις δημοκρατικές της λειτουργίες. Πρέπει όμως κυρίως να πείσει και πάλι τους πολίτες, ότι είναι η ασπίδα τους. Πρέπει να κάνει τους πολίτες να ξανανιώσουν ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί είναι κτήμα τους. Αλλιώς θα συνεχίσουν να υπερισχύουν οι φωνές του λαϊκισμού, που θέλουν την Ε.Ε. ένα γερασμένο γραφειοκρατικό μηχανισμό, για το συμφέρον των μεγάλων και ισχυρών.
Κύριε δήμαρχε, ποια είναι τελικά η ταυτότητα της πόλης σας; Το Λονδίνο είναι οικονομικό κέντρο, η Ρώμη πολιτιστικό, το Βερολίνο πολιτικό. Ποιος είναι ο χαρακτήρας της σημερινής Αθήνας;
Η Αθήνα είναι μία δυναμική, ζωντανή και ασφαλής πόλη. Όσοι ταξιδεύουν στο εξωτερικό γνωρίζουν ότι αποτελεί πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης. Η Αθήνα κουβεντιάζεται στο εξωτερικό και πλέον όχι για λόγους αρνητικούς. Τα δύο τελευταία χρόνια τουριστικά έχουμε απογειωθεί. Του χρόνου την Άνοιξη θα πραγματοποιηθεί στην Αθήνα, η documenta, η κορυφαία έκθεση σύγχρονης τέχνης. Θέλω να πω ότι θέλουμε μια Αθήνα εξωστρεφή, παρούσα στο διεθνή ανταγωνισμό και τον τουριστικό χάρτη, σύγχρονη και ανθρώπινη για τους κατοίκους της.
Ποια είναι η προσφορά της δικής σας διοίκησης στον Δήμο; Πολλοί σας κατηγορούν ότι ποτέ δεν είχατε ένα μεγάλο όραμα για την πόλη. Δώστε μας μια εικόνα της πορείας που βρίσκεται σήμερα το έργο σας.
Ο μεγάλος μας στόχος από την πρώτη στιγμή ήταν η Αθήνα να ξαναμπεί στο χάρτη των ιστορικών ευρωπαϊκών πόλεων. Για να επιτευχθεί αυτό, έπρεπε να ξανακάνουμε οικονομικώς βιώσιμο τον δήμο και να μπει τέλος στην κακοδιοίκηση, τη σπατάλη και την περιχαράκωσή του από τον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, από το 2011 έως σήμερα, ο δήμος από ελλείμματα 50 εκ. ευρώ, έχει γυρίσει σε πλεόνασμα 15 εκ. ευρώ, με 60% χαμηλότερη κρατική επιχορήγηση, εξυπηρετεί τις δανειακές του υποχρεώσεις, πληρώνει τους προμηθευτές και λειτουργεί με 6.500 εργαζόμενους, έναντι 11.500 που εργάζονταν όταν αναλάβαμε την πόλη. Κάναμε δηλαδή αυτό που θα έπρεπε να είχε κάνει το κράτος. Η οικονομική εξυγίανση ήταν απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να βγούμε στο εξωτερικό και να αναζητήσουμε συμμαχίες, αλλά και να επικεντρωθούμε -στην πρώτη θητεία- στο μεγάλο ζήτημα που είναι η κοινωνική συνοχή. Σήμερα 25.000 άνθρωποι στηρίζονται στις κοινωνικές δομές του δήμου Αθηναίων. Μπορείτε να το σκεφτείτε αυτό; Με αξιοπρέπεια και αξιοπιστία κρατάμε όρθια την πόλη, στην πιο βαθιά κρίση που γνώρισε η χώρα και που δεν λέει να τελειώσει. Και, επιτέλους, έχουμε μια φωνή που ακούγεται στο εξωτερικό πιο δυνατά και πιο σύγχρονα από ποτέ.
Τι γίνεται με την υπόθεση του Ελαιώνα και άλλων υποβαθμισμένων περιοχών που βρίσκονται τόσο κοντά στο κέντρο της Πρωτεύουσας. Ποιες είναι οι αγκυλώσεις που δεν μπορούν να υπερβούν την ελληνική πραγματικότητα;
Τα επενδυτικά σχέδια της προηγούμενης δεκαετίας για τον Ελαιώνα τα έφαγε η κρίση. Και ξέρετε, δεν τα έφαγε μόνο η κρίση. Ακυρώθηκαν εξαιτίας της φιλοσοφίας που υπήρχε εκείνη την εποχή, για έργα φαραωνικά, πολύ πάνω από τις δυνατότητες που υπήρχαν. Ό,τι συνέβη δηλαδή με όλη τη χώρα. Έτσι, με το πάγωμα της διπλής ανάπλασης Βοτανικού - Λεωφόρου Αλεξάνδρας έχασε και ο Παναθηναϊκός ένα γήπεδο ευρωπαϊκών προδιαγραφών, και η Αθήνα ένα πνεύμονα πρασίνου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ελαιώνας αποτελεί ένα σημαντικό περιουσιακό στοιχείο των πολιτών της Αθήνας. Μέρος του, σήμερα, επιστρατεύεται για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Θεωρείτε ότι η κεντρική διοίκηση είναι συνεργάσιμη μαζί σας; Ας πούμε, ποιο είναι το πλαίσιο με την υπόθεση των προσφύγων αλλά και άλλων ζητημάτων στα οποία ο Δήμος δεν μπορεί μόνος του να επέμβει;
Με κάθε δημοκρατική κυβέρνηση, ο δήμος είναι υποχρεωμένος να έχει στενή και καλή συνεργασία. Η πολυνομία και πολύ συχνά οι επικάλυψη αρμοδιοτήτων απαιτούν λύσεις που μόνο αν υπάρχει δίαυλος συνεργασίας με την κεντρική διοίκηση μπορούν να επιτευχθούν. Είναι μία διεθνής πραγματικότητα, ότι οι πόλεις έχουν σήμερα πολύ πιο ισχυρό ρόλο απ' ό, τι στο παρελθόν στη σχέση τους με τις κυβερνήσεις. Λειτουργούν με οικονομική αυτοδυναμία και με πολιτική αυτονομία. Όπως στην πρώτη θητεία φτιάξαμε το οικοδόμημα βλέποντας τι έρχεται στο κοινωνικό και οικονομικό πεδίο, έτσι και τώρα στο προσφυγικό ήδη από τον περασμένο Αύγουστο, ένα χρόνο τώρα, είχαμε παραχωρήσει τον Ελαιώνα για να γίνει η δομή φιλοξενίας - πρότυπο, σημείο αναφοράς σήμερα. Ο Ελαιώνας ήταν ήδη έτοιμος, όταν κάποιοι νόμιζαν ότι, υποκύπτοντας στο λαϊκισμό και φωνάζοντας θα απέτρεπαν τη δημιουργία δομών φιλοξενίας σε όλη τη χώρα. Σήμερα, ο Ελαιώνας φιλοξενεί περίπου 2.500 πρόσφυγες. Αναρωτιέται κανείς πόσο μεγαλύτερη πίεση θα δεχόταν σήμερα η Αθήνα αν δεν είχαμε φροντίσει, σε συνεργασία με τον κ. Μουζάλα, να δημιουργήσουμε εγκαίρως τον Ελαιώνα; Έλεγα ότι έπρεπε να αξιοποιηθούν ανενεργά στρατόπεδα, το αυτονόητο δηλαδή, από την αρχή της προσφυγικής κρίσης, το 2015, και έγιναν όπως - όπως ένα χρόνο μετά.
Το τελευταίο διάστημα ανεβάσατε αρκετά τους τόνους για την έλλειψη αστυνόμευσης στο κέντρο. Γιατί;
Μιλώ για τη στάση της αστυνομίας απέναντι σε ό,τι συμβαίνει με το εμπόριο και τη χρήση ναρκωτικών από το Πνευματικό Κέντρο μέχρι το Πανεπιστήμιο. Δηλαδή τη λεγόμενη Τριλογία. Καθώς και με το γεγονός ότι μία ζωντανή, μια εμβληματική περιοχή της Αθήνας, μια περιοχή αμφισβήτησης και ελευθεριότητας, τα Εξάρχεια, με ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, τείνουν να παραδοθούν στο έγκλημα. Γνωστά στέκια κλείνουν, στάσεις λεωφορείων καταργούνται, σπίτια υπουργών και κομματικά γραφεία βρίσκονται σε διαρκή πολιορκία, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία ετοιμάζονται να φύγουν και δεν ακούμε το παραμικρό σχέδιο. Οι κάτοικοι να ξέρουν ότι σε αυτή τη μάχη είμαστε μαζί. Δεν θα κάνουμε το χατίρι σε εκείνους που θέλουν τα Εξάρχεια τσιφλίκι τους.
Αν θέλετε, σχολιάστε μου την άποψη ότι η Αθήνα δημιουργήθηκε από τη βίαιη επικράτηση ενός επαρχιωτισμού, που άλωσε την αστική συνείδηση των κατοίκων της. Εξ ου και η καταστροφική διάθεση της μεταπολεμικής γενιάς που δεν είχε καμία διάθεση να προστατεύσει την πόλη της.
Οι Αθηναίοι πρέπει να αγαπήσουν την πόλη τους. Αυτό είναι βέβαιο. Και φροντίζοντας εμείς περισσότερο την πόλη, θα κάνουμε και τον κάτοικο ή τον επισκέπτη της να τη σεβαστεί. Η αρχή έγινε με την άναρχη ανάπτυξη της αντιπαροχής. Ακολούθησε η φυγή των μεσοαστικών οικογενειών τις δεκαετίες του 80 και του 90 προς τα προάστια, την οποία διαδέχθηκε η πολύ χλιαρή σχέση του κόσμου με την πόλη τους. Ήρθε και η κρίση, και ο σεβασμός στην πόλη, το περιβάλλον της και τον αστικό της εξοπλισμό, έπεσε κατακόρυφα στον κώδικα των αξιών των ανθρώπων.
Ποιες θα μπορούσαν να είναι οι προοπτικές για προσέλκυση τουριστών στην Αθήνα; Ως Δήμος, έχετε την δυνατότητα να συνεργαστείτε με ιδιώτες για περισσότερα διεθνή events; Προφανώς το Athens Pride δεν είναι αρκετό. Αλήθεια, πως είδατε την υπόθεση Φάμπρ με το Φεστιβάλ; Ίσως ήταν μια ευκαιρία πολιτιστικής διεθνοποίησης, που χάθηκε εξαιτίας παρεξηγήσεων.
Η Αθήνα περνά μία από τις πιο δυνατές χρονιές της στον τουρισμό. Οι αφίξεις στο Ελευθέριος Βενιζέλος, παρουσιάζουν αύξηση 11%. Η άνοδός μας στον συνεδριακό τουρισμό είναι αλματώδης. Η Αθήνα ¨βράζει¨ πολιτιστικά. Την ερχόμενη Άνοιξη θα φιλοξενήσουμε στην Αθήνα, μία από τις σημαντικότερες διεθνείς διοργανώσεις Σύγχρονης Τέχνης, τη documenta, μία συμφωνία που κάναμε με τη γερμανική πόλη του Κάσελ. Εκατοντάδες καλλιτέχνες εμπνέονται από την πόλη και δημιουργούν. Είναι αυτό που σας έλεγα και πιο πριν: ο κόσμος γοητεύεται από την Αθήνα και θέλει να την ακούει.
Ήθελα πάντα να σας ρωτήσω για μία προσωπική μου «γκρίνια». Γιατί ο Δήμος δεν ασχολήθηκε ποτέ με την αισθητική των καταστημάτων της Πλάκας; Θα μπορούσε ίσως, να επέμβει με συμβουλευτικά σεμινάρια. Ακόμα και στην Τουρκία, υπάρχει συντονισμός, καθαριότητα, κανόνες. Γιατί τα γκαρσόνια της Πλάκας θυμίζουν ακόμα το κιτς της δεκαετίας του '80; Είναι αυτή εικόνα μιας ευρωπαϊκής πόλης;
Φορτώστε μας τώρα και το πώς θα ντύνονται τα γκαρσόνια... Μόνο αυτό μας έλειπε. Αστειεύομαι βεβαίως. Θα σας έλεγα το γνωστό περί αρμοδιοτήτων, πολυνομίας κ.λπ. αλλά οι πολίτες έχουν μπουχτίσει από όλα αυτά. Σου λένε δεν με ενδιαφέρει αν είναι αρμοδιότητα δική σου, του υπουργείου Πολιτισμού, της Περιφέρειας ή του υπουργείου Εμπορίου, εγώ θέλω να μου το λύσεις. Σας λέω ότι ένα πράγμα ζητώ από τους υπουργούς, και όχι μόνο αυτής της κυβέρνησης: να μου λύσουν τα χέρια. Όπου μάλιστα αυτό δεν είναι αρκετό, καθόμαστε και τους δίνουμε έτοιμο και το νομοσχέδιο, όπως για παράδειγμα για τα εγκαταλελειμμένα κτίρια, τους οίκους ανοχής και παλαιότερα τις διαδηλώσεις. Έτσι μου έρχεται να εκδώσω ένα τόμο με νομοθετικές μας πρωτοβουλίες, που έμειναν στα υπουργικά συρτάρια...
Ποια είναι η άποψή σας για την καθαριότητα των πόλεων; Θα πρέπει να δοθεί σε ιδιώτες; Πού βρίσκεται αυτήν τη στιγμή το θέμα με τη διαχείριση των σκουπιδιών; Πόσο θα αντέξει ακόμα η Φυλή;
Θα το γνωρίζετε ότι ακινητοποιήσεις απορριμματοφόρων λόγω βλαβών, αδυναμία άμεσης προμήθειας ανταλλακτικών λόγω γραφειοκρατικών καθυστερήσεων και ελλείψεις κάδων, λόγω καταστροφής 2.500 πλαστικών κάδων από το 2011, τις τελευταίες εβδομάδες, έχουν δημιουργήσει ζήτημα στην πόλη. Που επιτείνεται και από ο γεγονός ότι η χωματερή της Φυλής κλείνει κάθε τρεις και λίγο. Μου δόθηκε έτσι η ευκαιρία να μιλήσω, μέσω του Δημοτικού Συμβουλίου, στους πολίτες για το σχέδιο που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αλλά και το γενικότερο σχέδιο διαχείρισης απορριμμάτων. Σε λίγες εβδομάδες λειτουργεί για πρώτη φορά ο κινητός σταθμός μεταφόρτωσης, που θα συμβάλει στο να γίνουν πιο πυκνά τα δρομολόγια από όλες τις γειτονιές. Θα αλλάξει όλος ο σχεδιασμός στην αποκομιδή. Παράλληλα, λύνονται τα προβλήματα με τα ανταλλακτικά και έως το τέλος του 2016 έρχονται 3.000 νέοι κάδοι και λειτουργούν τα 20 βυθιζόμενα κοντέινερ συμπίεσης. Θεωρώ, ότι έτσι θα γίνει πιο εφικτό να πάμε γρήγορα σε αλλαγή τοπίου στην καθαριότητα στην Αθήνα, αφού το ανθρώπινο δυναμικό της καθαριότητας έχει μειωθεί περισσότερο από 30%.
Κάποιοι περίμεναν ότι θα ήσασταν η επιλογή για την ηγεσία μιας νέας Κεντροαριστεράς. Απ'' ότι φαίνεται όμως, δεν σας ενδιαφέρει. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στο πολιτικό σύστημα και ποια θα ήταν η δική σας πρόταση για να βγει η χώρα από την κρίση;
Καθήκον μου, σήμερα, είναι να συνεχίσω τη δουλειά στην Αθήνα, ώστε να κάνουμε την πρωτεύουσα την πρώτη που θα βγει νικηφόρα από την κρίση. Σταθεροί στον ευρωπαϊκό μας προσανατολισμό, με σχέδιο, με συγκλίσεις και συνθέσεις και έχοντας σταθερό μέτωπο απέναντι στο λαϊκισμό, την ακροδεξιά βία και την αντικοινοβουλευτική ρητορεία.
