Πολλά θα κριθούν από το πόσο γρήγορα θα καταφέρουμε να ξεκολλήσουμε τις υπάρχουσες επενδύσεις, αυτό περιμένουν τα ξένα κεφάλαια πριν πάρουν τις αποφάσεις τους, δηλώνει στο Liberal.gr o καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης, Γιάννης Τσουκαλάς, που προβλέπει ότι μετά το πρώτο κύμα αισιοδοξίας θα υπάρξει μια μικρή περίοδος αναμονής, έως ότου η κυβέρνηση δώσει τα πρώτα απτά δείγματα γραφής.
Τονίζει ότι τις τελευταίες εβδομάδες η Ελλάδα έχει ξαναγίνει ένα από τα πρώτα θέματα στο εξωτερικό, αυτή την φορά για τους σωστούς λόγους, ότι τα ξένα μέσα ενημέρωσης έχουν εντυπωσιασθεί από το πόσο καλά προετοιμασμένη είναι η ελληνική κυβέρνηση, προσθέτει ωστόσο ότι οι προσδοκίες είναι υψηλές, καθώς οι επενδυτές περιμένουν να δουν μια φιλικά διακείμενη, κυρίως μέσω μείωσης φόρων και πάταξης γραφειοκρατίας, πολιτική στις επενδύσεις, πολλώ δε μάλλον όταν δίπλα μας υπάρχουν χώρες που προσφέρουν υψηλά κίνητρα.
Το μήνυμα του, όπως και πολλών άλλων αναλυτών, είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει πρώτα να κερδίσει την αξιοπιστία της έναντι των εταίρων με εφαρμογή γενναίων μεταρρυθμίσεων στην αρχή της θητείας της, γεγονός που θα δώσει ώθηση στο στόχο για μείωση των πλεονασμάτων για την τριετία 2021-2023, και ταυτόχρονα το όποιο δημοσιονομικό κενό, προκύψει, να μπορεί να καλυφθεί με μείωση δαπανών.
"Οι θεσμοί δεν θα δώσουν λευκή επιταγή στην ελληνική κυβέρνηση", όπως λέει, "ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% θα παραμείνει δέσμευση ως το 2020", εκτιμά ωστόσο ότι η πρόκληση να επιτευχθούν οι υψηλοί στόχοι για τα πλεονάσματα, με ταυτόχρονη μείωση φορολογικού βάρους είναι δύσκολη, αλλά επιτεύξιμη.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:
- Οι αξιωματούχοι των θεσμών ανάβουν πράσινο φως στις φόρο-ελαφρύνσεις που σχεδιάζει η νέα κυβέρνηση, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα θίγουν οι στόχοι για τα πλεονάσματα. Είναι εφικτό να επιτευχθεί αυτή η χρυσή τομή;
Οι πρώτες αναγνωριστικές συζητήσεις με τους εκπροσώπους των θεσμών διεξάγονται σε καλό κλίμα και αυτό είναι πολύ θετικό. Η κυβέρνηση είναι νέα και θα διευκολυνθεί, τουλάχιστον μέχρι να κλείσει το τρέχον οικονομικό έτος, από τους εταίρους στο να εφαρμόσει το οικονομικό της πρόγραμμα. Αυτό δεν σημαίνει λευκή επιταγή. Ο στόχος για το πλεόνασμα του 3,5% θα παραμείνει δέσμευση, τουλάχιστον μέχρι το 2020.
Η στρατηγική της κυβέρνησης θα πρέπει να κινηθεί σε δυο άξονες. Πρώτον, να κερδίσει γρήγορα την αξιοπιστία της έναντι των εταίρων, που απωλέσθηκε από την διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με εφαρμογή μεταρρυθμίσεων ειδικά στη αρχή της θητείας της, όπου το πολίτικο κόστος είναι πολύ μικρο, και η κοινωνία έτοιμη να τις δεχτεί. Κάτι τέτοιο θα δώσει σημαντική ώθηση και στη συζήτηση με τους εταίρους για την μείωση των στόχων των πρωτογενών πλεονασμάτων για την τριετία 2021-2023. Δεύτερον, για να υποστηριχθεί ο πρώτος άξονας και επειδή οι μεταρρυθμίσεις δεν θα αποδώσουν άμεσα, θα πρέπει το όποιο κενό, δημιουργηθεί από φόρο-ελαφρύνσεις που θα εφαρμοσθούν να μπορεί να καλυφθεί αξιόπιστα από μείωση δαπανών.
Το κάλο σενάριο είναι, η αισιοδοξία που υπάρχει για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας να επιταχύνει τον ρυθμό ανάπτυξης μέσω αύξησης ιδιωτικών δαπανών και έτσι οι φοροελαφρύνσεις να εφαρμοσθούν χωρίς κόστος. Εν, συντομία, η πρόκληση να επιτευχθούν οι υψηλοί στόχοι για τα πλεονάσματα με ταυτόχρονη μείωση φορολογικού βάρους είναι δύσκολη, αλλά επιτεύξιμη.
- Πιστεύετε δηλαδή ότι οδεύουμε προς ένα συμβιβασμό, και ότι κάποιες από τις φοροελαφρύνσεις θα τεθούν σε ισχύ από το 2020 ενώ οι υπόλοιπες θα "απλωθούν" μέσα στην τετραετία 2020-2023;
Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ είναι κλειδί για να ξεκλειδώσουν γρήγορα και χωρίς πολιτικό κόστος οι φοροελαφρύνσεις. Με αλλά λογία ο ρυθμός εφαρμογής των φοροελαφρύνσεων θα εξαρτηθεί, σε μεγάλο βαθμό, από τον ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας. Μια οικονομία που αναπτύσσεται γοργά έχει καλύτερη απόδοση φορολογικών συντελεστών και αυξημένα φορολογικά έσοδα. Βραχυπρόθεσμα, η αύξηση της εμπιστοσύνης και αισιοδοξίας για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας πιστεύω θα αποτυπωθεί στην αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας. Μαζί με την ανάκτηση της αξιοπιστίας θα δημιουργήσει τις συνθήκες για το συμβιβασμό που αναζητείται. Το κυρίως ζητούμενο είναι η οικονομία να μπει το γρηγορότερο δυνατό σε ένα ενάρετο αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο, μείωσης συντελεστών, αύξησης επενδύσεων και απασχόλησης, υψηλότερης δραστηριότητας, φορολογικά έσοδα και αμοιβές εργαζόμενων, ώστε η επιτυχία του νέου οικονομικού μοντέλου να είναι παραδεκτή από όλους.
- Η Ελλάδα βγήκε στις αγορές με 7ετες ομόλογο και με επιτόκιο 1,9%. Τι σήμα στέλνει αυτό για την πορεία της οικονομίας, μαζί με το επιχειρούμενο ξεπάγωμα των μεγάλων επενδύσεων;
To timing της εξόδου για την νέα έκδοση που ήρθε μερικές μόλις ημέρες μόλις μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης της χώρας από την Νέα Δημοκρατία είναι εξαιρετικά σημαντικό και δείχνει ότι οι επενδυτές πιστεύουν στο νέο οικονομικό μοντέλο. Το επιτόκιο 1,9% είναι εξαιρετικό σε σχέση με το 3,5% που απέσπασε η τελευταία έκδοση το 2018. Είναι επίσης σημαντικό να πούμε ότι το επιτόκιο αποτελεί και benchmark για εκδόσεις εταιρικών ομόλογων και θα δώσει την δυνατότητα σε μεγάλες επιχειρήσεις να αντλήσουν κεφάλαια από την διεθνή αγορά με χαμηλότερο κόστος.
- Συμφωνείτε ότι έχει έρθει η ώρα για πλήρη άρση των capital controls, όπως είπε ότι θα εισηγηθεί ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γ. Στουρνάρας; Έχει εξαλειφθεί δηλαδή εντελώς ο κίνδυνος για φυγή κεφαλαίων ;
Ο κυριότερος κίνδυνος φυγής κεφαλαίων συνδέεται ευθέως με το λεγόμενο country risk, δηλαδή τον κίνδυνο αποχώρησης της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Έπειτα από τεσσάρα και πλέον χρόνια αυτός ο κίνδυνος έχει οριστικά εξαλειφθεί. Επιπλέον οι τράπεζες είναι επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, επομένως θα συμφωνήσω με τη λογική της πλήρους άρσης των capital controls.
- Γενικά ποια είναι η εικόνα για την Ελλάδα στο εξωτερικό, με βάση τα μηνύματα που εκπέμπει η νέα ελληνική κυβέρνηση;
Η Ελλάδα έχει ξαναγίνει από τα πρώτα θέματα στο εξωτερικό, αυτή την φορά για τους σωστούς λόγους. Υπάρχει μια μεγάλη αισιοδοξία για τις προοπτικές της Ελληνικής οικονομίας. Τα ξένα μέσα έχουν εντυπωσιασθεί από το πόσο καλά προετοιμασμένη είναι η ελληνική κυβέρνηση. Επίσης θετικά σχόλια έχει αποσπάσει και η επιλογή του πρωθυπουργού να τοποθετήσει τεχνοκράτες σε θέσεις κλειδιά. Συνολικά η κυβέρνηση με τον τόνο που έδωσε ο Πρωθυπουργός προβάλλεται ως η ευκαιρία της Ελλάδας να αναμορφωθεί σε όλα τα επίπεδα.
- Στο καλό σενάριο, τι μηνύματα θα στείλει στις αγορές ο συνδυασμός των παραπάνω ; Δηλαδή, η νέα έκδοση του 7ετούς ομολόγου, μαζί με άρση των capital controls, ψήφιση μειώσεων των φόρων μέσα στο καλοκαίρι, και μια δημοσιονομική πολιτική που δεν θα θέτει εν αμφιβόλω τους στόχους των πλεονασμάτων;
Τα πρώτα μηνύματα είναι πολύ θετικά, πριν καν δούμε τα πρώτα σημάδια έργου της νέας κυβέρνησης. Θα υπάρξει μια μικρή περίοδος αναμονής, μετά το πρώτο κύμα αισιοδοξίας, για να εφαρμοσθούν τα πρώτα μετρά της νέας οικονομικής πολιτικής. Οι επενδυτές περιμένουν να δουν μια σφιχτή μεν αλλά φιλικά διακείμενη, κυρίως μέσω μείωσης συντελεστών και πάταξης γραφειοκρατίας, στις επενδύσεις δημοσιονομική πολίτικη πριν πάρουν αποφάσεις. Εξάλλου δίπλα μας υπάρχουν χώρες που προσφέρουν υψηλά κίνητρα. Κατά την γνώμη μου πολλά θα κριθούν από το πόσο γρήγορα θα καταφέρουμε να ξεκολλήσουμε τις υπάρχουσες επενδύσεις. Αυτό είναι το στοίχημα του πρώτου εξάμηνου και αυτές είναι που θα βάλλουν την οικονομία στον ενάρετο κύκλο.
* Ο Γιάννης Τσουκαλάς είναι καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.
