Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Είναι αδύνατον να κατανοήσει κάποιος την λογική που επικρατεί στο ελληνικό πολιτικό σκηνικό. Για χρόνια η χώρα ταλανίζεται από μια οικονομική κρίση που προήλθε από την χρεωκοπία του δημόσιου τομέα. Εν τούτοις, παντού αλλά και ιδίως στα social media, πολλοί επιμένουν σε ισχυρισμούς πως δήθεν οι Τράπεζες κατέρρευσαν και στηρίχθηκαν από χρήματα των φορολογουμένων. Αυτό έγινε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όχι όμως και στην Ελλάδα. Είμαστε η μόνη χώρα που στην κρίση κατρακυλήσαμε επειδή χρεοκόπησε το δημόσιο και όχι οι Τράπεζες. Αυτές ακολούθησαν λόγω ομολόγων του ελληνικού κράτους που είχαν στα χέρια τους υποχρεωμένες σε αυτό από τις εκάστοτε κυβερνήσεις για να ενισχύσουν την εθνική, υποτίθεται, προσπάθεια.
Παρ΄ όλα αυτά η επιμονή των πολιτικών αρχών, αλλά και της κοινής γνώμης που αυτοί με ακρίβεια εκφράζουν, σε πολιτικές στήριξης του μεγάλου δημόσιου τομέα της οικονομίας εντυπωσιάζει. Ενώ ήταν ουσιαστικά το υπερχρεωμένο δημόσιο που οδήγησε στα τραγικά οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα, όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις φρόντισαν με τις πολιτικές τους να προστατεύσουν το κράτος και να τιμωρήσουν με βαναυσότητα τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας.
Όπως σημείωσε σε κείμενό του στην Καθημερινή (15 Μαΐου 2016) ο Στέφανος Μάνος: «Τα τελευταία 7 χρόνια το κράτος, το δικό μας κράτος, γράπωσε την ευκαιρία των μνημονίων για να επιβάλλει τη στυγνή, τυραννική του εξουσία στον άτυχο Ελληνικό λαό... Οι συνεχώς αυξανόμενοι φόροι στο εισόδημα, στην περιουσία, σε ό,τι κινείται, πληρώνονται για να συντηρείται αλώβητο το κράτος.
Μάτωσε η Ελλάδα, έχασε η Ελλάδα, μειώθηκαν όλες οι περιουσίες, αλλά τα 600 εκ. ευρώ ετησίως θα συνεχίσουν να πληρώνονται στο ταμείο της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ! Και, όπως κάνει κάθε σατράπης, το κράτος απειλεί. Έφοδοι της οικονομικής αστυνομίας στα σπίτια, κατάργηση του τραπεζικού απορρήτου, πρόστιμα, απειλές φυλάκισης, κατασχέσεις, εκποιήσεις, capital controls. Πέπλος φόβου σκεπάζει όσους δεν είναι μέρος του κράτους. Αν δεν ανατραπεί η κρατική σατραπεία δεν θα υπάρξουν επενδύσεις. Χωρίς επενδύσεις δεν θα έχουμε ανάπτυξη. Του χρόνου θα είναι χειρότερα από φέτος».
Υπάρχουν προκαταλήψεις όμως, παρά τα προφανή αποτελέσματα και τις τρανές από κάθε γωνιά της γης αποδείξεις, που κυριαρχούν στις αντιλήψεις του λαού και τον οδηγούν σε επιλογές καταστροφικές και αδιέξοδες. Όταν οι κυβερνώντες αγνοούν τα μηνύματα που έρχονται από παντού - η Κύπρος λχ απέδειξε πως δίχως να επιβάλει φόρους κατόρθωσε να ξεφύγει από τα αδιέξοδα του Μνημονίου και η Αργεντινή, μέσω του τότε Προέδρου της, ομολόγησε πως οδηγήθηκε στην χρεοκοπία λόγω βαριάς φορολογίας - κι επιμένουν σε φόρους αντί να επιλέξουν μειώσεις δαπανών και κατάργηση κρατικών φορέων, δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Ο κόσμος είναι δυστυχώς πεπεισμένος πως η ελεύθερη οικονομία βλάπτει την χώρα και πως οι ανοιχτές αγορές και η παγκοσμιοποίηση οδηγούν σε ανισότητες και λαϊκή δυστυχία. Παρά το γεγονός πως από παντού τα μηνύματα αποδεικνύουν ακριβώς το αντίθετο η προκατάληψη της κοινής γνώμης είναι σχεδόν ακατανίκητη. Αυτό πρακτικά αποδεικνύει τον ισχυρισμό του Αμερικανού συγγραφέα Bryan Caplan Caplan “The Myth of the Rational Voter” («Ο Μύθος του Λογικού Εκλογέα») (2007) πως δηλ. οι εκλογείς ψηφίζουν με βάση τις προκαταλήψεις τους κι όχι λογικές εκτιμήσεις. Γι'' αυτό και συνήθως καταλήγουν σε επιλογές καταστροφικές για την οικονομία κι'' αρνητικές για την ανάπτυξη.
Όπως σημειώνει ο Πάσχος Μανδραβέλης στην Καθημερινή (15 Μαΐου 2016) οι περισσότεροι, κάτω από την κυριαρχία της Αριστεράς στις ιδέες, είναι πεπεισμένοι για την φτώχεια και την δυστυχία που προκαλούν η παγκοσμιοποίηση και οι πολιτικές της ελεύθερης αγοράς. Η πράξη όμως δείχνει ακριβώς το αντίθετο – «ένας Ελληνας λχ με εισόδημα 23.500 ευρώ ετήσιο εισόδημα εντάσσεται στο 1% των τυχερών του κόσμου. Για τα 23.500 ευρώ ετησίως ενός Έλληνα, ένας Ινδονήσιος πρέπει να δουλέψει 43 χρόνια, κατά μέσον όρο. Αυτό το ετήσιο εισόδημα αντιστοιχεί στο συνολικό εισόδημα 122 γιατρών στο Καζακστάν. Ο εργαζόμενος του παραδείγματός μας παίρνει 12,24 ευρώ την ώρα, ενώ η μέση ωριαία αμοιβή στη Ζιμπάμπουε είναι 39 λεπτά του ευρώ... Στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης (1990-2012) οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι, αλλά είναι εμφανές ότι οι φτωχοί έγιναν λιγότεροι. Το ποσοστό του παγκόσμιου πληθυσμού που ζούσε σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας (1,90 δολάρια την ημέρα) ήταν 37,1% το 1990 και έφτασε το 12,7% το 2012. Αυτό σημαίνει σε απόλυτους αριθμούς ότι ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ξέφυγαν από τη φρίκη της απόλυτης φτώχειας... Το 1960, ο συνολικός πλούτος των ΗΠΑ ήταν 11 φορές μεγαλύτερος από εκείνον ολόκληρης της Ασίας· σήμερα, οι ΗΠΑ είναι 4,8 φορές πιο πλούσιες. Σε αυτό συνετέλεσαν τα μάλα η μετάβαση της Κίνας από τον καταστροφικό κομμουνισμό του Μάο στον καπιταλισμό και η φιλελευθεροποίηση των οικονομιών της Ασίας, με πρώτη εκείνη της Ινδίας.
Ένα άλλο 29% πιστεύει ότι το ποσοστό (των απόλυτα φτωχών) έμεινε σχεδόν το ίδιο. Το 95% των Αμερικανών κάνει λάθος. Το ποσοστό της απόλυτης φτώχειας ούτε διπλασιάστηκε ούτε παρέμεινε το ίδιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, μειώθηκε κατά 50%, από 35% το 1993 στο 14% το 2011... Η μεγάλη αναπτυξιακή εκτίναξη του αναπτυσσόμενου κόσμου τα τελευταία είκοσι χρόνια είναι μία από τις μεγαλύτερες ιστορίες, γιατί αφορά τη διαβίωση δισεκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Το 1993 σχεδόν δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας, σήμερα ο αριθμός αυτός έχει μειωθεί στο μισό. Είναι κάτι που δεν συνέβη ποτέ στην παγκόσμια ιστορία».
Είναι, κατά συνέπεια, δεδομένο πως η εμμονή με τα γενόμενα στον δημόσιο τομέα της οικονομίας αποτελεί γενικότερη λαϊκή αντίληψη και δεν περιορίζεται απλώς και μόνο στα πολιτικά κλιμάκια όλων των ιδεολογιών και όλων των επιπέδων. Ο ελληνικός λαός είναι φανερό πως πρωτίστως νοιάζεται για τις τύχες του δημοσίου. Και στην πράξη αδιαφορεί για τις επιδρομές που υφίσταται ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας, για την περιφρόνηση όλων σχεδόν των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και για την παραχάραξη κάθε γνήσιας έννοιας σύγχρονης δυτικού τύπου φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Τη Δύση οι περισσότεροι την βλέπουν ως φορέα για άρμεγμα που θεωρητικά είναι υποχρεωμένος να μας συντηρεί ανεξάρτητα από δικές μας ιδιαιτερότητες και συμπεριφορές. Όπως και η Δημοκρατία, σε πολλών τα μάτια εξισώνεται σε μηχανισμό βολέματος ημετέρων και εξασφάλισης από τα κόμματα εξουσίας ευνοιών, προσωπικών εξυπηρετήσεων και παροχών. Η έννοια της ατομικής ευθύνης για την πορεία του τόπου, της συλλογικής υπευθυνότητας για τα κακώς κείμενα και της αναγκαίας προσπάθειας όλων για βελτίωση του επιπέδου ζωής της κοινωνίας, είναι έννοιες μάλλον θεωρητικές και στην ουσία ξένες προς την πραγματικότητα.
Να μην μας εκπλήσσουν, λοιπόν, αυτά που γίνονται. Οι ελληνικές πολιτικές ηγεσίες ακολουθούν αυτό που διεθνώς λέγεται «Το Σχέδιο του Ντητρόιτ» (The Detroit Pattern) - δηλ. αύξηση φόρων, ενίσχυση γραφειοκρατικών διαδικασιών και παρεμπόδιση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ακριβώς εκείνες δηλ. οι δράσεις που οδήγησαν στην ολοκληρωτική χρεοκοπία την κραταιά κατά το παρελθόν πρωτεύουσα της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας πόλη αυτή της πολιτείας του Μίσιγκαν. Οι πολιτικές ηγεσίες είναι δυστυχώς υποχρεωμένες να ανταποκριθούν στις πιέσεις των εκλογέων τους. Και να πράξουν ανάλογα. Ανεξάρτητα αν οι επιδιώξεις της κοινωνίας όπως διαμορφώνονται είναι μάλλον εξωπραγματικές.
Δίχως εκτεταμένες περικοπές στον αριθμό των φορέων και στον όγκο του προσωπικού του δημόσιου τομέα, μείωση φόρων κι άνοιγμα αγορών δίχως γραφειοκρατία, η χώρα δεν πρόκειται να σωθεί.
