Του Κυριάκου Αθανασιάδη
Σήμερα απαντά στο ερωτηματολόγιό μας για τις Ευρωεκλογές ο Σταύρος Κωνσταντινίδης, υποψήφιος με το ΚΙΝΑΛ. Ο Σταύρος Κωνσταντινίδης γεννήθηκε στην Κολωνία της Γερμανίας το 1968, από Έλληνες γονείς μετανάστες. Κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη και ζει μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός τού ΑΠΘ με μεταπτυχιακές σπουδές στον Συγκοινωνιακό και Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό, και αρθρογράφος στην «Athens Voice» και στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος». Έχει διατελέσει ειδικός σύμβουλος και Διευθυντής των υπουργείων Μεταφορών, Υποδομών και Δικτύων, Μακεδονίας-Θράκης και Προστασίας του Πολίτη, καθώς και πολλών οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης και δημόσιων φορέων. Διευθύνει τη μελετητική εταιρεία «Σταύρος Κωνσταντινίδης & Συνεργάτες – Σύμβουλοι Μηχανικοί». Τελευταίο του βιβλίο, «Ο έρωτας στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ» (2016, Επίκεντρο). Τον ευχαριστούμε θερμά και του ευχόμαστε καλό αγώνα και καλή επιτυχία.
— Πόσο ευρωπαϊκή είναι η Ελλάδα;
Όχι όσο θα θέλαμε. Υπάρχει ακόμη μια θεσμική καχεξία από τη μία αλλά και μία άρνηση σύγκλισης σε επίπεδο πολιτισμού της καθημερινότητας από την άλλη που ταλαιπωρεί τη χώρα. Αρκεί να δούμε πόσο αργούμε να εξωτερικεύσουμε την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τις οδηγίες, ή πόσο δυσκολευόμαστε να έχουμε μία αποδεκτή οδική συμπεριφορά ή να τηρήσουμε τον νόμο για το κάπνισμα.
— Πόσο Ευρωπαίοι είναι οι Έλληνες;
Επίσης λιγότερο από τις περισσότερες χώρες. Ο μισός πληθυσμός δεν έχει πιστέψει στις ευρωπαϊκές αξίες, ούτε στο πολιτικό σχέδιο της ενοποίησης. Αποδεικνύεται και από το πρόσφατο δημοψήφισμα του 2015, που όσοι αγωνιστήκαμε για την ευρωπαϊκή ιδέα κοντέψαμε να θεωρηθούμε γραφικοί. Οι λόγοι είναι πολλοί? είναι ο όψιμος λαϊκισμός, ιστορικοί παράγοντες σε σχέση με την καθυστέρηση επαφής με τον ευρωπαϊκό διαφωτισμό, η συνεχιζόμενη και σήμερα πατριαρχική δομή της ελληνικής οικογένειας και των κοινωνιών της περιφέρειας.
— Γιατί είναι τόσο μεγάλη η αποχή των Ευρωπαίων από τις Ευρωεκλογές;
Ούτε στο σύνολο των υπολοίπων χωρών έχει εμπεδωθεί η πίστη στην ευρωπαϊκή ενοποίηση. Έτσι οι ευρωπαϊκές εκλογές φαντάζουν κάτι μακρινό ή αδιάφορο. Ακόμη και η αρμοδιότητα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου μοιάζει πολλές φορές διακοσμητική απέναντι στην πανίσχυρη Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών.
— Γιατί πιστεύετε ότι πολλοί συμπολίτες μας πιστεύουν ότι δεν κερδίζουμε μόνο από τη συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά ότι χάνουμε κιόλας;
Γιατί σίγουρα είτε δεν είναι πληροφορημένοι, είτε υπερέχουν ιδεολογικοί δογματισμοί που στηρίζονται στην άρνηση της Ευρώπης. Θα ήταν αδιανόητο να βρισκόμαστε ακόμη και εδώ, αν δεν υπήρχε η Ευρώπη. Και αυτό το λέω με απόλυτη βεβαιότητα σε όλα τα επίπεδα, στο οικονομικό, στο κοινωνικό, στο πολιτισμικό, στις υποδομές, στον εκσυγχρονισμό των υποδομών, στις χιλιάδες ευκαιρίες που δόθηκαν για εθνικά, περιφερειακά και δημοτικά προγράμματα.
— Πού βρίσκεται η Ευρώπη σήμερα;
Σε μια δύσκολη καμπή. Από τη μία το Brexit και από την άλλη οι κάθε λογής αριστεροδεξιοί λαϊκισμοί και οι δυνάμεις της τυφλής αντίδρασης. Για αυτό οι Ευρωεκλογές έχουν μεγάλη σημασία. Πρέπει να επανανοηματοδοτηθούν έννοιες, αξίες και πολιτικές. Εκτιμώ ότι, αν δεν προχωρήσουμε με περισσότερη Ευρώπη, θα χαθούμε. Το πολιτικό σχέδιο ενοποίησης προϋποθέτει να προχωρήσει η ενιαία εξωτερική πολιτική άμυνας, η διαχείριση του μεταναστευτικού έξω από τα δυο άκρα που πολώνουν και διχάζουν, οι συγκλίσεις από το γεωγραφικό επίπεδο (Βορρά-Νότου), μέχρι τις ψηφιακές και περιβαλλοντικές συγκλίσεις. Η Ευρώπη μπορεί να παίξει σπουδαίο, παγκόσμιο και πρωτοπόρο ρόλο, στις πολιτικές της κοινωνικής αλληλεγγύης, της κλιματικής αλλαγής, της βιώσιμης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής αειφορίας.
— Ποιο πιστεύετε ότι είναι το μέλλον της Ευρώπης;
Δεν το ξέρω, αλλά θέλω να πιστεύω ότι θα συνεχίσει να είναι θετικό, όπως υπήρξε μέχρι σήμερα. Μια ήπειρος ειρήνης, δημοκρατίας και ευημερίας, που θα επηρεάζει αναζωογονητικά το παγκόσμιο γίγνεσθαι.
— Πώς μπορεί να ανασχεθεί το κύμα αντιευρωπαϊκών και εθνικιστικών κομμάτων στις χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα στη συγκυρία που διανύουμε. Ο αντιευρωπαϊσμός και ο εθνικισμός αντιμετωπίζονται ριζικά όταν οι κεντρικές πολιτικές αναχαιτίζουν τον φυσιολογικό μερικές φορές φόβο των κοινωνιών. Και σε αυτό συμβάλλουν η οικονομική ανάπτυξη, η αντιμετώπιση της ανεργίας και οι ίσες ευκαιρίες. Με άλλα λόγια, η ευημερία και η άρση της γεωγραφικής και κοινωνικής ανισότητας. Από την άλλη, παγκοσμιοποιημένα θέματα όπως η πίεση του μεταναστευτικού και η τρομοκρατία κάνουν την άσκηση δύσκολη. Πάνω σε αυτά τα προβλήματα αισχροκερδούν οι εθνικισμοί, η Ακροδεξιά και αρνήσεις αριστερού ριζοσπαστικού τύπου.
— Ποια είναι η καλύτερη εναλλακτική οδός ανάμεσα στα «ανοιχτά σύνορα» και τα «κλειστά σύνορα»;
Η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι ούτε ξέφραγο αμπέλι, ούτε φρούριο. Η θεσμική ενοποίηση των κανόνων του ασύλου, η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική των συνόρων και μια πιο παρεμβατική ενιαία εξωτερική πολιτική φαίνεται να μπορούν να βελτιωθούν, και θα έπρεπε μάλιστα άμεσα.
— Είναι το Μεταναστευτικό το #1 πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Αυτή τη στιγμή είναι αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο πρόβλημα, και αυτό που διχάζει τόσο έντονα. Απέναντι στις εθνικιστικές κραυγές και στον λυρισμό που εμπορεύεται την ευαισθησία, υπάρχει μία σοβαρή και ψύχραιμη στάση που κατανοεί ότι με κανόνες και δίκαιη διαχείριση είναι δυνατόν να απορροφηθεί ένα σημαντικό προσφυγικό κύμα. Το αβαθές ιδεολογικό αίτημα της πολυπολιτισμικότητας χωρίς όρια που επαγγέλλεται η ριζοσπαστική Αριστερά μπλοκάρει μερικές φορές τη σοσιαλιστική ομάδα και την Κεντροδεξιά, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν άκρατο λαϊκισμό της Ακροδεξιάς.
— Ποια θεωρείτε πως είναι τα 5 κυριότερα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα η Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η πολιτική διαχείριση του Προσφυγικού στη βάση του σεβασμού του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η αντιμετώπιση του κολοσσιαίου ζητήματος του Brexit, η αναβάθμιση της ασφάλειας και της τρομοκρατίας, η περιφρούρηση των ενιαίων συνόρων με μια κοινή πολιτική άμυνας, η οικονομική, κοινωνική και ψηφιακή σύγκλιση μεταξύ γεωγραφικών ανισοτήτων και ιδιαίτερα μεταξύ Βορρά και Νότου.
— Ποια θεωρείτε πως είναι τα 5 κυριότερα πράγματα που πρέπει να αλλάξουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση;
Η άσκηση μίας δυναμικότερης εξωτερικής πολιτικής, η υιοθέτηση των ενιαίων προϋπολογισμών και της τραπεζικής ένωσης, η αντιμετώπιση της γιγάντιας γραφειοκρατίας και του χρόνου αντιμετώπισης έκτακτων καταστάσεων, η μεγαλύτερη εμβάθυνση σε παγκόσμια ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή και η περιβαλλοντική συνοχή της υπαίθρου και των αστικών κέντρων.
— Ναι ή όχι σε έναν ευρωπαϊκό στρατό;
Ναι. Είναι απαραίτητος για την άσκηση μίας πιο συνεκτικής και ενιαίας εξωτερικής πολιτικής.
— Ναι ή όχι σε μία ευρωπαϊκή αστυνομία;
Ναι, για να αντιμετωπιστούν τα ζητήματα της παγκόσμιας τρομοκρατίας που πλήττουν την Ευρώπη ως πεδίο υψηλού συμβολισμού, αλλά και για τη διαχείριση έκτακτων κρίσεων που άπτονται των σωμάτων ασφαλείας.
— Τι σημαίνει για εσάς «ασφάλεια» εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Επί χρόνια τα θέματα ασφαλείας θεωρούνταν ταμπού κυρίως από τον ριζοσπαστικό αριστερό χώρο. Αυτή η ρητορική επηρέασε τα αντανακλαστικά των κυβερνήσεων, τόσο των κεντροαριστερών όσο και των κεντροδεξιών. Ωστόσο σήμερα η ασφάλεια της καθημερινότητας είναι το πολυτιμότερο αγαθό για τη νοηματοδότηση της κατακτημένης δημοκρατίας της Ευρώπης.
— Θα υπήρχε ούτως ή άλλως ειρήνη στην ήπειρο όλες αυτές τις δεκαετίες και χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, η πολιτική, πολιτιστική, αλληλέγγυα και θεσμική κουλτούρα της, καθόρισαν σε μέγιστο βαθμό την ειρήνη της ηπείρου.
— Τι πιστεύετε για τα αποσχιστικά ή αυτονομιστικά κινήματα εντός κάποιων χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Είναι πολύπλοκα θέματα, που σχετίζονται με τοπικές εθνικιστικές τάσεις, πολλές φορές με ιστορικό βάθος που χάνεται στην προπολεμική περίοδο. Ωστόσο, η άμβλυνση των ακραίων φωνών μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την εμβάθυνση του στόχου της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Όσο καθυστερεί ή απομακρύνεται αυτός ο στόχος, οι φυγόκεντρες εθνικιστικές τάσεις ευνοούνται.
— Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εθνικισμού και φασισμού;
Σίγουρα ο φασισμός στηρίζεται σε οξύνσεις του εθνικιστικού αισθήματος. Θα έλεγα ότι ο φασισμός εμπεριέχει τον εθνικισμό. Και τα δυο εξιδανικεύουν την αυτοαναφορικότητα σε πολλά παράλληλα πεδία (ρατσιστικά, φυλετικά, επιγονικά), δημιουργώντας οπωσδήποτε έναν εξωτερικό και έναν εσωτερικό εχθρό. Ο φασισμός, πέραν των άλλων, καταλύει οριστικά τη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα.
— Πιστεύετε στην ανεξαρτησία των χωρών-μελών;
Το πολιτικό σχέδιο της ενοποίησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανταγωνίζεται εξ ορισμού την πλήρη ανεξαρτησία των χωρών-μελών. Ωστόσο πιστεύω σε ένα μοντέλο αυτονομίας των χωρών, που συγκλίνουν σε κοινές και υπερκείμενες αρχές και αξίες.
— Μπορεί να συμπεριλάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση χώρες όπως η Ρωσία, η Τουρκία και το Ισραήλ;
Στην παρούσα φάση, και μάλλον για πολλά ακόμη χρόνια, το θεωρώ αδύνατο.
— Ποιο θα θέλατε να είναι το μέλλον του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά τις σχέσεις του με την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Θα ευχόμουν να επαναθεωρηθεί η απόφαση του Brexit. Ήδη η αντίληψη αυτή κυριαρχεί και εντός της Μεγάλης Βρετανίας. Φαίνεται όμως πως πρέπει να βρεθεί και η τεχνική λύση. Σήμερα φαίνεται να έχει περιπλακεί το θέμα.
— Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι που οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ τού Brexit πριν τρία χρόνια;
Ο λαϊκισμός που επικράτησε, όπως και στην Ελλάδα το 2015. Η παραπληροφόρηση, η άρνηση και η αντίδραση που είναι ευκολότερα στην προπαγάνδα τους από την υπεράσπιση της αλήθειας.
— Υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς το Ηνωμένο Βασίλειο;
Ναι, υπάρχει, αλλά είναι κομβικός ο συμβολισμός και η ουσία της Μεγάλης Βρετανίας.
— Υπάρχει Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς την Ελλάδα;
Κόντεψε να υπάρξει το 2015, λόγω των χειρισμών Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά και εδώ δημιουργείται ένα κενό στη βάση κυρίως του συμβολικού.
— Μπορεί να σταθεί η κάθε χώρα-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις παλιές και τις αναδυόμενες οικονομίες;
Εάν εξαιρέσουμε την Γερμανία, τη Γαλλία και ίσως την Ιταλία, δεν γίνεται σύγκριση. Πάντως απέναντι στις ΗΠΑ, την Κίνα, τη Ρωσία χρειάζεται σύσσωμη η Ευρώπη.
— Τι ενώνει και τι χωρίζει τους λαούς και τα έθνη της Ευρώπης;
Νομίζω ότι περισσότερα ενώνουν, παρά χωρίζουν. Αν εξαιρέσει κανείς την οικονομική απόκλιση Βορρά-Νότου και τη συγκριτική σχέση της Δυτικής Ευρώπης με τις πρώην Ανατολικές χώρες, λαοί και έθνη μοιράζονται την ιστορική μνήμη, τον πολιτισμό και πάνω απ' όλα τις αξίες της δημοκρατίας, των ατομικών δικαιωμάτων και της κοινωνικής αλληλεγγύης. Πάντως, και οι παραπάνω συγκλίσεις είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχήματα της Ένωσης.
— Πιστεύετε στο όραμα της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης;
Πιστεύω ακράδαντα, και θέλω να ελπίζω για αυτήν.
— Ποιος είναι ο κυριότερος ρόλος ενός ευρωβουλευτή;
Μέσα στο πλαίσιο της Ευρωομάδας που ανήκει, να υπηρετήσει τον κρίσιμο ρόλο του ελέγχου της Επιτροπής και να συμβάλει στην ανάδειξη εθνικών θεμάτων στο Ευρωκοινοβούλιο.
— Θα αποτελέσουν πρόκριμα οι ευρωεκλογές για τις Εθνικές Εκλογές;
Αναμφισβήτητα, τόσο ως προς την παράσταση της νίκης, όσο και ως προς τον χρόνο διενέργειας των εθνικών εκλογών.
— Τι πιστεύετε ότι θα συνεισφέρετε προσωπικά στην Ευρώπη εάν εκλεγείτε;
Στον μικρό βαθμό που αναλογεί σε έναν ευρωβουλευτή, πιστεύω πως θα συνεισφέρω στο πεδίο της ανάπτυξης των περιφερειών και της περιβαλλοντικής συνοχής των πόλεων, στηριζόμενος στην επιστημονική μου εξειδίκευση.
— Τι πιστεύετε ότι θα συνεισφέρετε προσωπικά στην Ελλάδα εάν εκλεγείτε;
Συμβολή στην εμπέδωση της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας και ανάδειξη τοπικών θεμάτων στον άξονα κλιματική αλλαγή, περιβάλλον και αειφόρα αστική ανάπτυξη. Τη χρηματοδότηση ώριμων αναπτυξιακών έργων και τη νησιωτικότητα. Ως προερχόμενος από τη Θεσσαλονίκη, θα ήθελα να δώσω έμφαση και στα ζητήματα της πόλης και της Βόρειας Ελλάδας.
