Του Κώστα Μήλα
Ο κ. Μητσοτάκης προτείνει λιγότερους φόρους και διαρθρωτικές αλλαγές που θα φέρουν 4% ετήσια ανάπτυξη. Κατά πόσον είναι αυτό εφικτό όταν, τα τελευταία 42 έτη (από την μεταπολίτευση δηλαδή μέχρι και σήμερα), έχουμε καταγράψει 4% ανάπτυξη (ή/και μεγαλύτερη) μόνο 9 έτη;
Προτού απαντήσω στο παραπάνω ερώτημα, θα υπενθυμίσω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει, για την Ελλάδα μας, ύφεση 0,3% το 2016 και ανάπτυξη 2,7% το 2017.
Αποφεύγοντας πολλές τεχνοκρατικές λεπτομέρειες, απαντώ στο παραπάνω ερώτημα κάνοντας χρήση ενός οικονομετρικού μοντέλου Bayesian Vector Autoregression (BVAR) το οποίο λαμβάνει υπόψιν του την αλληλλοσυσχέτιση μεταξύ (α) του επενδυτικού ρίσκου (δηλαδή του spread μεταξύ του 10-ετούς ελληνικού και του αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου), (β) του ΦΠΑ (ως «εργαλείου» δημοσιονομικής πολιτικής), (γ) του ρυθμού οικονομικής μας ανάπτυξης και, (δ) της διεθνούς ζήτησης (δηλαδή του ρυθμού ανάπτυξης στις χώρες του ΟΟΣΑ).
Χρησιμοποιώ, ως «εξωγενή» μεταβλητή, τον δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας από την βάση δεδομένων της World Bank.
Οι βασικές υποθέσεις εργασίας μου είναι οι εξής:
Πρώτον, το spread, μετά και το κλείσιμο της «καταραμένης» αξιολόγησης, μειώνεται από το σημερινό 7% στο 5,5% μέχρι το τέλος του έτους και ακόμα παρακάτω στο 4% το 2017.
Δεύτερον, αντί αύξησης του ΦΠΑ στο 24%, αυτός μειώνεται άμεσα στο 19,2% που αποτελεί και τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ.
Τρίτον, ο δείκτης κυβερνητικής αποτελεσματικότητας μας κατατάσσει, αυτή την στιγμή, στο εξηκοστό-ένατο εκατοστιαίο σημείο μεταξύ 215 χωρών και μάλιστα πολύ χαμηλότερα από την λοιπή Ευρωπαϊκή Περφέρεια όπως την Πορτογαλία (η οποία βρίσκεται στο ογδοηκοστό εκατοστιαίο σημείο) ή την Ισπανία (η οποία βρίσκεται στο ογδοηκοστό-πέμπτο εκατοστιαίο σημείο). Υποθέτω λοιπόν ότι εφαρμόζουμε διαρθρωτικές αλλαγές από την αρχή του 2016, με αποτέλεσμα το 2016 να βελτιωνόμαστε ραγδαία στο εβδομηκοστό-τρίτο εκατοστιαίο σημείο και ακόμα παραπάνω, το 2017, στο εβδομηκοστό-έβδομο εκατοστιαίο σημείο (αν και θα εξακολουθούμε, βέβαια, να υστερούμε τόσο της Πορτογαλίας όσο και της Ισπανίας).
Με βάση λοιπόν τις παραπάνω υποθέσεις εργασίας, και δη την μεγάλη μείωση στον ΦΠΑ, την «κατάρρευση» στο spread αλλά και την ραγδαία βελτίωση στον τομέα «διαρθρωτικές αλλαγές», εκτιμώ ότι θα μπορούσαμε να δούμε ανάπτυξη 1,6% εφέτος (αντί ύφεσης 0,3%) και ανάπτυξη 4% του χρόνου (αντί 2,7%).
Αυτά, βέβαια, στο βαθμό που οι διαρθρωτικές αλλαγές είχαν ξεκινήσει από την αρχή του 2016... Χωρίς τα παραπάνω, ακόμα και το σενάριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περί 0,3% ύφεσης για το 2016 «φαντάζει» αισιόδοξο. Πράγματι, νέα ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς εκτιμά, για το 2016, ύφεση η οποία, λαμβάνοντας τις αρνητικές συνέπειες της λιτότητας, μπορεί να φθάσει το 2,8% και να περιορισθεί στο 1,1% εάν και εφόσον το δημόσιο προχωρήσει σε έγκαιρη αποπληρωμή των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του.
Σε τελική ανάλυση, η πρόταση Μητσοτάκη είναι εφικτή αλλά βασίζεται, κατά την άποψη μου, κυρίως στην «απογείωση» των διαρθρωτικών αλλαγών οι οποίες θα έπρεπε να είχαν ήδη ξεκινήσει από την αρχή του 2016. Χωρίς αυτές, η όποια μείωση φόρων, σε συνδυασμό με την μεγάλη αποκλιμάκωση του spread, θα καταστούν δώρον άδωρον. Και τούτο, ανεξάρτητα από το ποιός (θα) κυβερνά!
*Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool
